Mùa xuân và hy vọng của những người lầm lỗi

Trong khoảnh khắc ấy, mỗi cán bộ quản giáo Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái bỗng thấy lòng chùng lại, một chút  hy vọng nhen nhóm nhân lên về sự hướng thiện trong những con người lầm lỗi. Mỗi cán bộ cảm thấy yêu hơn công việc mình đang làm…

Chúng tôi có mặt tại Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái khi năm mới Bính Thân đang cận kề. Đã thành thông lệ, thời điểm này, cán bộ đơn vị lại tất bật chuẩn bị cho các bị can đang tạm giam, tạm giữ; các phạm nhân đang cải tạo ở trại đón Tết, vui xuân. 

Giữa khoảng sân rộng, Trung tá Phạm Duy Thịnh, Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái cùng các phạm nhân khẩn trương chuẩn bị gói bánh chưng. Mỗi người một việc, người thì cắt lá dong, người thì vo gạo, đồ đỗ… không khí Tết khiến cái giá lạnh của những ngày cận kề Tết nguyên đán giảm đi nhiều lần.

Hơn 3 năm đón Tết ở trại tạm giam, nhưng mỗi khi Tết đến xuân về, phạm nhân Nguyễn Xuân Quang (trú tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái) vẫn xốn xang những cảm xúc không diễn tả thành lời. Đôi tay thoăn thoắt, Quang gập từng chiếc lá, những chiếc bánh chưng vuông vắn lần lượt ra lò, trên gương mặt người phạm nhân đang chấp hành án bừng lên niềm tin vào cuộc sống.

Là con út trong gia đình nền nếp, cậu quý tử Xuân Quang từ nhỏ được nuông chiều, chưa bao giờ phải cầm tay vào một chiếc chổi quét nhà… Năm đầu tiên đón Tết tại Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái, Quang lóng ngóng chẳng biết làm gì. Nhưng rồi với sự giúp đỡ của cán bộ quản giáo, Quang dần quen việc. Vượt qua sự tự ti ban đầu, Quang yên tâm cải tạo, tin tưởng vào sự khoan hồng của pháp luật đối với những người biết thành tâm hối cải.

Trung tá Thịnh cho biết: Để các phạm nhân vui Tết, đón xuân, trước đó nhiều ngày, công tác chuẩn bị đã được Ban giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái lên kế hoạch một cách chi tiết, từ việc chủ động xây dựng các phương án đảm bảo an toàn trong mọi tình huống đến việc phân loại các bị can vừa đưa vào tạm giam, tạm giữ… 

Thời tiết những ngày cận Tết Bính Thân diễn biến bất thường, những đợt rét đậm kéo dài… giữa đêm đông lạnh, các cán bộ Trại tạm giam chia nhau trực 3 ca, từ 22 giờ đêm hôm trước cho đến 5 giờ sáng hôm trước.

Những phạm nhân không có người thân tiếp tế, anh em đề xuất lấy thêm quần áo. Ngoài công tác bảo vệ, đảm bảo an toàn còn là vệ sinh môi trường các buồng giam để phòng chống dịch bệnh vào dịp Tết, đảm bảo sức khỏe cho các can phạm. Các cán bộ quản giáo ngoài nhiệm vụ chuyên môn còn canh cánh nỗi lo về đời sống cho các phạm nhân.

Thiếu tá Nguyễn Trung Thành, Phó Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái bộc bạch: Trong khuôn khổ quy định của pháp luật, cán bộ đơn vị cố gắng lo cho các bị can đang tạm giữ, tạm giam; các phạm nhân một cái Tết đủ đầy…

Ngày Tết cũng có đủ các món ăn truyền thống của dân tộc như thịt, bánh chưng, dưa hành, bánh kẹo. Trong 5 ngày Tết, các bị can đang tạm giam, tạm giữ và các phạm nhân được tăng khẩu phần ăn. Ngoài đời sống vật chất, họ còn được chăm lo về tinh thần, được tổ chức vui chơi, giải trí. 

Còn với các cán bộ quản giáo thì ngày Tết công việc vất vả gấp đôi ngày thường. Ngoài số phạm nhân đã có án, trong phân trại còn có các bị can đang bị tạm giữ, tạm giam phục vụ quá trình điều tra. Trong số này, không ít đối tượng còn trẻ tuổi, có những người lần đầu phạm tội…

Vào thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, không ít người rơi vào tâm trạng hoang mang, suy sụp, có biểu hiện tâm lý bất thường. Nhiệm vụ của các cán bộ quản giáo khi đó là phải nắm bắt tình hình, không để họ phát sinh tiêu cực. 6 năm làm công tác quản giáo cũng là ngần ấy thời gian Thượng úy Lê Quang Trung đón Giao thừa trong trại cùng các phạm nhân. Khi những bông pháo hoa bung tỏa trên bầu trời, sau song sắt không ít bị can đang tạm giam, tạm giữ và các phạm nhân đã nhỏ lệ…

Trong giây phút ấy, trong lòng Thượng úy Trung và các cán bộ quản giáo dâng lên những cảm xúc thật khó tả. Với họ, những cán bộ ngày ngày làm công tác “trồng người” thì không có niềm hạnh phúc nào bằng sự hướng thiện của những con người từng một thời lầm lỗi. Nhiều phạm nhân sau khi ra trại vẫn nhớ về các cán bộ quản giáo. Nhiều người ở gần vẫn đến tận nhà cán bộ quản giáo chúc Tết, người ở xa thì gửi lời chúc mừng.

Những dòng tin nhắn ngắn ngủi, mộc mạc chứa đầy tình cảm của những con người đã từng một thời lầm lỗi như một sự động viên, khích lệ mỗi cán bộ Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái yêu hơn công việc họ đang làm. Thượng úy Trung chia sẻ với chúng tôi: “Đêm 30 Tết hầu như anh em không chợp mắt, bởi đây là thời điểm tâm lý của các bị can diễn biến bất thường nhất. 

Toàn thể Ban giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái đều có mặt đầy đủ, đến từng buồng giam, chúc Tết, tổ chức phát quà cho các bị can đang tạm giữ, tạm giam và các phạm nhân... Rôm rả nhất, có lẽ là phân trại quản lý phạm nhân, họ cùng nhau liên hoan, chúc nhau một năm mới an bình, một số thì bồi hồi nhớ lại những cái Tết đoàn viên bên những người thân trong gia đình…

Một mùa xuân mới lại về, mùa của niềm tin và hy vọng… Dẫu còn nhiều vất vả và gian khó nhưng trong lòng mỗi cán bộ quản giáo vẫn có một niềm tin, hy vọng vào sự hướng thiện của mỗi con người nơi đây.