Vùng 5 Hải quân, lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền biển đảo Tây Nam của Tổ quốc
Lúc đầu, đơn vị có tên là Vùng Duyên hải 5 thuộc Bộ Tư lệnh Hải quân. Năm 1978, Vùng Duyên hải 5 đổi tên thành Bộ Chỉ huy Vùng 5 Hải quân thuộc Quân chủng Hải quân. Và ngày 14/1/2011 đã cho nâng cấp thành Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng 5 như hiện nay.
Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân hiện quản lý hơn 200 hòn đảo lớn nhỏ với một vùng biển rộng lớn phía Tây Nam và vịnh Thái Lan, thuộc vùng biển hai tỉnh Cà Mau, Kiên Giang, rộng hơn 150.000km2. Trụ sở Bộ chỉ huy Vùng đóng tại An Thới, đảo Phú Quốc, Kiên Giang. Điểm đặc biệt của Bộ Tư lệnh Vùng 5 là các lực lượng đều đóng quân trên các đảo, trong đó có cả những hòn đảo không có dân ở nên điều kiện sinh hoạt, đi lại là rất khó khăn…
| Hải quân Vùng 5 đón đoàn Hải quân Hoàng gia Campuchia. |
Do đặc điểm địa hình là các đảo nhỏ nằm rải rác trên vùng biển Tây Nam của Tổ quốc như Thổ Chu, Nam Du, Hòn Chuối, Hòn Khoai, Hòn Đốc… hiện có hàng chục nghìn người định cư, bám biển sinh sống; kiến thức về phòng tránh dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe còn những hạn chế; về phương tiện đi lại gặp nhiều khó khăn, nhất là vào mùa biển động... Tuy nhiên, mỗi khi gặp cảnh “trái gió trở trời” hoặc rủi ro do tai nạn, người dân luôn cảm thấy ấm lòng và tin tưởng bởi được sự chăm sóc tận tình, chu đáo của những y, bác sĩ Vùng 5 Hải quân, của các lực lượng đóng quân trên các hòn đảo có người…
Đại tá Đậu Khải Hoàn, Phó Chính ủy Vùng 5 Hải quân cho biết thêm, trong những năm qua, Quân y Vùng 5 Hải quân đã phối hợp với mạng lưới y tế các địa phương thường xuyên tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống vệ sinh khoa học, phòng chống dịch bệnh, thực hiện dân số kế hoạch hóa gia đình; khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho người dân ở những nơi còn nhiều khó khăn trên biển Tây Nam, như: Thổ Chu, Hòn Chuối, Cửa Dương, Hòn Thơm, Bãi Thơm, Dương Tơ, Hàm Ninh, Gành Dầu, Cửa Cạn…10 năm trở lại đây, đơn vị đã tổ chức khám bệnh, điều trị cho hơn 40.000 lượt người dân; cấp cứu thành công hơn 600 trường hợp bệnh nặng.
Đặc biệt, từ khi Hải quân Vùng 5 phối hợp tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Campuchia, đơn vị nhiều lần cử các y, bác sĩ có kinh nghiệm sang nước bạn khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hơn 1.000 lượt người dân Campuchia và các lực lượng thuộc Hải quân Hoàng gia Campuchia; tổng số tiền thuốc trị giá hơn 100 triệu đồng.
Mới đây nhất, Quân y Vùng 5 Hải quân phối hợp cùng chi nhánh Tập đoàn Viettel tại tỉnh Kiên Giang đã tổ chức thành công chương trình “Hành trình Quân đội chung tay vì sức khỏe cộng đồng”, tặng trang thiết bị y tế, khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho gần 500 người dân tại 2 xã đảo Hòn Thơm, Hàm Ninh (huyện Phú Quốc), tổng trị giá 70 triệu đồng.
Đại tá Trần Bá Lăng, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 127 Vùng 5 Hải quân (là đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ cứu nạn trên biển) cho biết: "Hằng năm, trước mùa mưa bão, Lữ đoàn đều rà soát kế hoạch phòng chống giảm nhẹ thiên tai, có kế hoạch hiệp đồng tìm kiếm cứu nạn với địa phương nơi đóng quân ở thị trấn An Thới và huyện đảo Phú Quốc. Vì vậy, Vùng 5 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng cứu nạn thành công nhiều tàu cá Việt Nam và nước ngoài bị chìm, cháy, chết máy, mắc cạn trên biển. Điển hình như vụ cứu nạn thành công tàu Phương Nam (KG 94097) bị chìm khi đang chở 7 người và 38 tấn nước đá (tháng 4/2014), kéo tàu SG 0846 của Công ty Đại Thành (Cần Thơ) về bờ khi tàu bị chết máy trong điều kiện sóng to gió lớn (tháng 12/2013)...
Hoạt động đối ngoại quân sự với hải quân các nước láng giềng được xác định là một trong những mặt công tác trọng tâm của đơn vị. Ngay sau khi có Thỏa thuận về Quy chế phối hợp tuần tra chung trên vùng biển giáp ranh và lập kênh thông tin liên lạc giữa Hải quân nhân dân Việt Nam với Hải quân Hoàng gia Thái Lan và Hải quân Hoàng gia Campuchia, Vùng đã chủ động phối hợp với các bên liên quan xây dựng kế hoạch, lập Văn phòng đại diện tuần tra chung của mỗi bên để phối hợp giải quyết công việc liên quan và xác định phương án tuần tra chung với hải quân từng nước. Đồng thời, Vùng coi trọng việc trao đổi thông tin thường xuyên, thiết lập đường dây nóng, chia sẻ kinh nghiệm và thống nhất giải quyết các tình huống có thể xảy ra với Vùng 1, 2 Hải quân Hoàng gia Thái Lan và Căn cứ Biển thuộc Hải quân Hoàng gia Campuchia trên cơ sở tôn trọng, bình đẳng, hiểu biết lẫn nhau theo đúng pháp luật và thông lệ quốc tế.
Những năm qua, Vùng 5 Hải quân đã thực hiện 36 chuyến tuần tra chung với Hải quân Hoàng gia Campuchia, 17 chuyến với Hải quân Hoàng gia Thái Lan với quãng đường tuần tra lần lượt là 7.000 và trên 10.000 hải lý; phối hợp luyện tập với các đối tác hàng trăm giờ về tìm kiếm cứu nạn, liên lạc vô tuyến điện và huấn luyện cờ tay, ánh đèn trên biển...
Với những thành tích xuất sắc, những năm qua, Vùng 5 Hải quân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng những phần thưởng cao quý. Những phần thưởng đó khẳng định rằng, Vùng 5 Hải quân xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong quản lý bảo vệ chủ quyền biển đảo Tây Nam của Tổ quốc, là chỗ dựa vững chắc để ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển.