Báo CAND góp phần đấu tranh với tội phạm mạng
Đầu tư tài chính qua mạng, thi mẫu nhí, mạo danh các cơ quan chức năng yêu cầu người dân cung cấp tài khoản ngân hàng, mã OTP, đăng nhập ứng dụng để khai báo thủ tục… là vài ví dụ trong vô số những thủ đoạn lừa đảo qua mạng hoành hành suốt mấy năm qua. Khoảng 3 năm gần đây, nổi lên vấn nạn mạo danh Công an dọa bắt người, yêu cầu nộp tiền “bảo chứng trong sạch”, rồi “bắt cóc online”, gây bao tai họa với nhiều gia đình. Nạn nhân không chỉ là những người già cả tin, dễ bị thao túng tâm lý mà có cả thanh niên, sinh viên – những người ở độ tuổi trẻ trung, đa phần có trình độ về công nghệ thông tin và ít nhiều có hiểu biết pháp luật…
Trong tựa đề số báo đầu tiên phát hành 79 năm trước (1/11/1946), Báo Công An Mới – tiền thân của Báo CAND hiện nay, nêu rõ: “Đứng về phương diện báo, Công An Mới sẽ có những mục điều tra, phóng sự, tường thuật viết theo tài liệu xác thực và đầy đủ, những sản phẩm đặc biệt của Công an mà chỉ Công an mới có. Gây một tinh thần vui vẻ, gợi khiếu tò mò, nhận xét của độc giả, phổ cập những thường thức về những vấn đề xã hội, luật pháp, chuyên nghiệp của Công an...”.
Tuân thủ tôn chỉ, mục đích trên, qua nhiều giai đoạn phát triển, Báo CAND có những chuyên mục, dạng bài phóng sự, điều tra, phản ánh… hấp dẫn, vừa thông tin kịp thời thực tiễn công tác, chiến đấu của lực lượng CAND, vừa góp phần tuyên truyền, phổ biến pháp luật, vạch trần âm mưu, thủ đoạn của các loại tội phạm. Qua đó, giúp người dân hiểu và ủng hộ Công an, tích cực tham gia phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, đặc biệt là kĩ năng nhận biết, nhận diện tội phạm, nâng cao cảnh giác của bản thân, không để bọn tội phạm lừa đảo, hãm hại mình.
Những chuyên mục, tiểu mục hấp dẫn đã có thời đi vào lòng bạn đọc như: “Cảnh giác”, “Trinh sát kể chuyện”, “Tường thuật vụ án”… và nay là “Pháp luật”, “Bản tin 113”, “Lần theo dấu vết tội phạm”, “Đằng sau số phận”, v.v. vẫn thu hút sự quan tâm của bạn đọc trong bối cảnh thông tin ngập tràn và cách tiếp cận thông tin của công chúng có những thay đổi sâu sắc.
Với tinh thần cầu thị và mong muốn tương tác với bạn đọc, ở phần xi nhê Báo CAND (cả báo in và báo điện tử), đều có những thông tin cơ bản về Tòa soạn, các số điện thoại để bạn đọc kết nối, trong đó có số hotline (hiện nay là số MobiFone 0931296789). Thời gian qua, số hotline này đã tiếp nhận nhiều vụ việc, ngoài tư vấn giúp bạn đọc nhận diện tội phạm, thông tin còn được chuyển đến các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an địa phương để tổng hợp, nghiên cứu xử lý.
Một trong những ví dụ được Báo CAND tiếp nhận thông tin, tư vấn để không bị mất thêm tiền là vụ việc “Mẹ bỉm sữa mất 600 triệu đồng vì lương cứng 5 triệu đồng/tháng của con trai 3 tuổi”.
Đêm muộn hôm đó, bạn đọc gọi đến số hotline Báo CAND phản ánh. Qua tiếp nhận thông tin, vụ việc tóm tắt như sau. Nhóm lừa đảo bài binh bố trận rất kín kẽ, có kẻ đóng vai chuyên viên tư vấn/trợ lý, một số kẻ làm chân gỗ để dẫn dụ “con mồi” vào tròng. Thông qua mạng xã hội Facebook hoặc Zalo, nhóm lừa đảo sẽ kết bạn và mời tham gia ứng tuyển người mẫu nhí cho hãng thời trang. Sau khi ông bố/bà mẹ “cắn câu”, chúng sẽ lập một group chat Telegram để mời tham gia thử thách. Nếu không tham gia, sẽ không được ứng tuyển mẫu nhí nữa. Thử thách thứ nhất là: chuyển khoản để mua sản phẩm hàng hiệu, số tiền tăng dần, trong một khoảng thời gian theo quy định…
Chị T (32 tuổi, trú tại quận Cầu Giấy, Hà Nội) là một trong những nạn nhân của thủ đoạn lừa đảo này. Khi đó, chị T đang mang bầu bé thứ hai và có một con trai 3 tuổi. Đang ở nhà chờ sinh con, chị T lướt mạng và nhận được lời mời kết bạn Zalo từ một số máy lạ và đồng ý. Sau khi thăm hỏi, nắm bắt thông tin về hoàn cảnh gia đình, người bạn Zalo nức nở khen chị T có đứa con trai bụ bẫm, dễ thương, rất phù hợp làm một “mẫu nhí” cho hãng thời trang tên tuổi nơi người này làm việc.
Con được khen thì mẹ nào cũng lâng lâng. Chị T nhanh chóng bị câu nhử vào cạm bẫy, với viễn cảnh con mình “bé xíu” đã biết kiếm tiền và tương lai rộng mở cho cả gia đình: “Khi bé đã trở thành mẫu ảnh nhí của Hệ Thống thì mỗi tháng sẽ nhận được lương cứng là: 5.000.000 VNĐ. Ngoài ra, các bé sẽ nhận thêm 20% hoa hồng theo giá trị sản phẩm bé quảng bá cho Kindo Happy Kids trên mỗi đơn hàng được bán ra thị trường chị nhé…”. Thấy những cơ hội mở ra cho con trai và cả gia đình mình, chị T khấp khởi khai báo một số thông tin cá nhân để “đăng kí” dự tuyển cho con… Sau khi hồ sơ hoàn tất, màn lừa đảo bắt đầu bằng chiêu “Thử thách tạo tương tác cho sản phẩm” và chị T liên tục được trả ngay “hoa hồng” 50.000 đồng; lần sau lại được ngay 100.000 đồng…
Thấy tiền về rất nhanh và con mình sớm được nổi tiếng, mới 3 tuổi đã có thu nhập hằng tháng 5 triệu đồng; chị T mê mẩn và bị nhóm lừa đảo cho “leo dây” liên tiếp mấy ngày. Số tiền chuyển mua sản phẩm để thử thách tăng dần lên vài triệu, rồi đến 45 triệu, 82 triệu và lần cuối cùng là 367 triệu đồng. Sau khi chị T đã chuyển khoảng 600 triệu đồng vào tài khoản nhóm lừa đảo, thì chúng liên tiếp báo trục trặc, và phải nộp thêm 400 triệu thì mới rút được tiền gốc và lãi… Hoang mang tột độ, chị T gọi điện cho số hotline và được Báo CAND tư vấn đến trình báo tại Công an quận Cầu Giấy cũ. Khi đến nơi, đúng cảnh “oan gia tương ngộ”, họ cũng gặp một số ông bố, bà mẹ bỉm sữa đến trình báo bị lừa đảo tương tự, mất hàng trăm triệu đồng mỗi người.
Cũng với màn lừa đảo công nghệ cao, mấy năm trước, một thanh niên đã mất trắng 100.000 USD vì tin lời “bạn gái trên mạng” đầu tư vào sàn giao dịch ảo. Sau khi biết bị mắc bẫy, anh T.V.M (tên bị hại đã được thay đổi, thường trú tại tỉnh Thanh Hóa; tạm trú tại TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương cũ) mong muốn Báo CAND kiến nghị cơ quan chức năng điều tra, lấy lại tiền và cảnh báo thủ đoạn lừa đảo tới bạn đọc…
Theo trình bày của nạn nhân, thông qua mạng xã hội Facebook, anh quen cô gái xưng danh là Hoàng Ngọc Ánh, giáo viên mầm non của một trường mẫu giáo ở phường Đông Hòa, TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Ảnh đại diện và một số hình trên trang Facebook cá nhân của Ngọc Ánh là cô gái xinh đẹp, dễ thương, khiến anh M. dạt dào cảm xúc.
Sau một thời gian quen biết, hai bên nảy sinh tình cảm yêu đương. Cô gái tâm sự đang đầu tư ở sàn giao dịch Bi*** và hướng dẫn M. vào đầu tư để cùng thu lợi, vun đắp cho tương lai của 2 người. Do ít có kinh nghiệm nên M. chủ yếu vào mạng để tìm hiểu. Tuy nhiên, dần dà cô bạn gái khéo léo khích lệ M. mua usdt bên Bi*** rồi chuyển sang sàn Hk*** để bán thu được lợi nhuận hơn, kèm theo hướng dẫn chi tiết cách thức “đầu tư”… Từng bước như vậy, cuối cùng anh T bị lừa mất 100.000 USD (khoảng 2,8 tỷ đồng hiện nay).
Tội phạm mạng muôn hình muôn vẻ và liên tục thay đổi thủ đoạn, ngày càng tinh vi. Một ngày cuối tháng 10/2025, Báo CAND được phản ánh về việc xuất hiện một số tài khoản/trang Facebook “Cơ quan điều tra an ninh mạng” của lực lượng Công an. Trong lúc truy cập mạng xã hội Facebook chiều 27/10, chị B.N. (26 tuổi, trú tại tỉnh Lào Cai) vô tình lướt qua một trang Fanpage tên “Cơ Quan Điều Tra Tội Phạm Công Nghệ Cao”, có hình đại diện (avatar) là các chiến sĩ CAND, trong đó đăng tải tin bài về tình hình an ninh - trật tự được dẫn nguồn từ các kênh thông tin, báo chí chính thống.
Lập tức, Báo CAND kết nối với trang Facebook này và xác định là mạo danh cơ quan Công an để lừa đảo. Được PV Báo CAND tư vấn, chị N càng hiểu rõ thủ đoạn lừa đảo rất mới này. Báo CAND khẳng định, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) hiện chỉ quản lý, sử dụng 3 kênh tương tác chính thức trên các nền tảng mạng xã hội Facebook, Tiktok, Youtube để tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an ninh mạng, gồm:
- Facebook: Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (https://www.facebook.com/cschd.gov.vn).
- Tiktok: Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (https://www.tiktok.com/@cschd.gov.vn)
- Youtube: Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (https://www.youtube.com/@pctpluadaotructuyen).
Thực trạng tội phạm mạng diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là việc hình thành các ổ nhóm tội phạm lừa đảo quốc tế ở một số nước Đông Nam Á, hoạt động trong những “khu tự trị”, “đặc khu”. Tất yếu, cộng đồng thế giới phải chung tay phòng, chống tội phạm mạng một cách kiên quyết và hiệu quả, mà “Công ước Hà Nội” vừa được ký kết ngày 26/10/2025 là một minh chứng rõ rệt.
Ngoài hoàn thành nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, nhiều năm qua, Báo CAND luôn cố gắng tiếp cận, tư vấn kịp thời giúp bạn đọc nêu cao cảnh giác, nhận diện các cạm bẫy trên không gian mạng để bản thân và gia đình không bị lừa đảo... Đó cũng là niềm vui của những người làm báo.