Chặn đường đi của vũ khí "nóng" ngay từ cơ sở

Vận động, phòng ngừa là chủ yếu

Còn nhớ, tháng 8/2020, dư luận bàng hoàng khi hay tin về việc một thanh niên dùng súng colt quay bắn gục đôi nam nữ đi xe máy trên đường phố Thái Nguyên. Vụ việc sau đó được điều tra làm rõ là do mâu thuẫn trong chuyện tiền bạc, Nông Văn Tú (SN 1988), trú phường Đồng Bẩm, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên đã dùng súng hành xử kiểu giang hồ, khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương nặng.

Tháng 2/2022, Lê Văn Hữu (SN 1981), trú tại xã Dân Tiến, huyện Võ Nhai, Thái Nguyên đã dùng súng trường CKC bắn vợ chồng anh họ vì mâu thuẫn nợ nần với người cháu. Hậu quả là anh họ tử vong, chị dâu bị thương nặng, còn đối tượng cũng dùng chính khẩu súng đó tự sát... Đây là hai trong những vụ việc mất ANTT liên quan đến vũ khí, xảy ra trên địa bàn "xứ chè" những năm gần đây. Việc kiểm soát vũ khí "nóng" trong nhân dân trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, để góp phần phòng ngừa, ngăn chặn những vụ việc đau lòng tương tự.

Theo Trung tá Nguyễn Thị Minh Thư, Đội trưởng, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (QLHC về TTXH) Công an tỉnh Thái Nguyên, không phải từ khi thực hiện Kế hoạch 105 ngày 13/3/2020 của Bộ Công an thì đơn vị mới tuyên truyền, vận động người dân giao nộp vũ khí và ký cam kết không chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, mua bán vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, nhưng từ khi có kế hoạch chung của Bộ, Công an tỉnh Thái Nguyên đã kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện Kế hoạch 105 và thực hiện kế hoạch của Giám đốc Công an tỉnh về tổng kiểm tra, mở đợt cao điểm vận động toàn dân giao nộp và đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này với lộ trình, thời gian cụ thể. Công an các huyện, thành phố, thị xã chủ động vào cuộc, quán triệt triển khai đến 100% xã, phường, thị trấn.

"Để công tác tuyên truyền đạt hiệu quả cao, chúng tôi chọn làm thí điểm ở một địa bàn trọng điểm rồi rút kinh nghiệm, nhân rộng ra. Chọn cán bộ, đảng viên, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong dòng tộc vận động bà con không đào bới bom, mìn lấy thuốc nổ và phế liệu, tự giác giao nộp vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ từ bất cứ nguồn gốc nào...", Trung tá Nguyễn Thị Minh Thư chia sẻ.

Nhờ sự chung tay hiệu quả của các cấp ngành và nhân dân, trong đó vai trò tham mưu, nòng cốt của lực lượng Công an, trong năm đầu tiên thực hiện Kế hoạch 105 (từ tháng 3/2020 đến tháng 3/2021), toàn lực lượng Công an tỉnh Thái Nguyên đã vận động, thu hồi hơn 1.000 khẩu súng, trong đó có 5 khẩu súng quân dụng; 8 quả lựu đạn và hơn 400 viên đạn... Thực hiện Kế hoạch 105 giai đoạn hai, từ tháng 3/2021 đến cuối năm 2022, lực lượng Công an toàn tỉnh tiếp tục vận động, thu hồi hàng trăm khẩu súng tự chế, đạn các loại và kíp nổ, công cụ hỗ trợ.

Tính riêng 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng Công an Thái Nguyên đã vận động, thu hồi 167 khẩu súng, 5.621 viên đạn các loại, 254 lựu đạn, đầu đạn, bom, mìn; 2kg thuốc nổ; 0,1kg tiền chất thuốc nổ; 237 công cụ hỗ trợ, 65 vũ khí thô sơ, 22 linh kiện, phụ kiện.

"Khó khăn trong công tác vận động là một số đồng bào dân tộc miền núi vùng sâu, vùng xa có thói quen sở hữu súng để săn bắn, một số ít người quan niệm vũ khí là tài sản, vật kỷ niệm, do đó còn cất giấu vũ khí, công cụ hỗ trợ, nhất là súng săn, súng tự chế, như người Mông, Sán Dìu, Hoa ở huyện Đồng Hỷ; người Tày, Nùng, Dao ở huyện Định Hoá, Võ Nhai...", cán bộ Phòng Cảnh sát QLHC về TTXH Công an tỉnh Thái Nguyên thừa nhận.

Thậm chí, khi cán bộ đến vận động, tuyên tuyền, các hộ dân tuân thủ, ký cam kết. Song thực chất bên trong họ vẫn ngấm ngầm tàng trữ, mua bán. Trước tình hình đó, Công an tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương thường xuyên đổi mới nội dung tuyên truyền, cách thức vận động quần chúng đa dạng, phong phú, phù hợp với phong tục, tập quán từng vùng; đồng thời chỉ đạo lực lượng Công an phường, xã tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng sản xuất, mua bán, tàng trữ, sử dụng vũ khí. Cùng với đó, đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh với loại tội phạm này, kịp thời phát hiện, xử lý các đối tượng, ổ nhóm hoạt động chế tạo, tàng trữ, sử dụng, vận chuyển, mua bán trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ.

Triệt phá nhiều ổ nhóm chế tạo, mua bán súng, đạn kiếm lời

Qua công tác nắm tình hình, tháng 7/2023, Công an TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên phát hiện đối tượng sử dụng tài khoản Zalo đăng tải nội dung, hình ảnh bán các loại súng tự chế. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Công an xác định Lâm Văn Nam (SN 1991), trú xóm Xuân Quang, xã Quang Sơn, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên và Nguyễn Văn Quang (SN 1991), trú xóm Bình Long, xã Vô Tranh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên có dấu hiệu nghi vấn hoạt động chế tạo, tàng trữ, sử dụng, mua bán trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ.

Khoảng 17h ngày 16/7, Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Thái Nguyên đã bắt quả tang một đối tượng đang chuẩn bị giao 5 khẩu súng và 8 viên đạn tại khu vực tổ 14, phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên. Đối tượng khai nhận số "hàng nóng" trên của Lâm Văn Nam thuê giao cho khách. Trước tài liệu, chứng cứ thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an TP Thái Nguyên đã tiến hành bắt giữ, khám xét khẩn cấp nơi ở của Nam và Quang, thu giữ một số chi tiết, linh kiện để lắp ráp thành khẩu súng.

Chỉ huy Đội Cảnh sát hình sự Công an TP Thái Nguyên cho biết, khó khăn trong đấu tranh chuyên án này là các đối tượng không liên lạc qua số điện thoại cá nhân mà lập nhiều tài khoản Zalo, Facebook giả để trao đổi, mua bán với khách hàng. Cùng với đó, Nam và Quang cũng không trực tiếp xuất hiện mà thường thuê người trung gian để giao hàng, hẹn người trung gian tại các địa điểm công cộng thường xuyên thay đổi, nơi ít người qua lại; nay thuê người này, mai thuê người kia, không cố định...

Sau mỗi phi vụ mua bán thành công, nhóm đối tượng thường nhận tiền mặt qua người trung gian, không nhận tiền chuyển khoản ngân hàng; hai đối tượng đều có mối quan hệ khép kín, hạn chế, ít tiếp xúc với người ngoài; sử dụng tên tuổi, địa chỉ giả..., khiến cơ quan Công an mất nhiều thời gian trong việc xác minh thông tin, theo dấu đối tượng và đấu tranh chuyên án.

Quá trình điều tra, Công an TP Thái Nguyên cũng làm rõ, đối tượng Lâm Văn Nam từng làm công nhân, đi xuất khẩu lao động, buôn bán cây cảnh, gần đây hay lang thang làm thuê ở những cửa hàng cơ khí. Còn Quang là thợ cơ khí chính, chuyên cắt công nghệ cao. Sau khi hiểu sơ sơ về cơ khí, Nam đã lên mạng đặt mua một số linh kiện rời về lắp ráp thành súng rồi rao bán. Mỗi khẩu súng thành phẩm, Nam bán với giá từ 2,5-3,5 triệu đồng, tuỳ loại súng và tuỳ khách hàng. Khi súng có bộ phận nào bị hỏng, cần sửa chữa thì giao cho Quang xử lý rồi trả tiền công (đến nay làm rõ Quang đã hưởng lợi 10 triệu đồng).

Trước đó, qua trinh sát nắm tình hình, Công an huyện Võ Nhai, Thái Nguyên phát hiện đối tượng Nguyễn Văn Giang (SN 1958), trú xóm Thâm, xã Liên Minh, huyện Võ Nhai có biểu hiện nghi vấn chế tạo trái phép vũ khí quân dụng. Ngày 20/6, Công an huyện thành lập tổ công tác đến nhà Giang điều tra, xác minh. Qua làm việc, đối tượng thừa nhận đang cất giữ trong nhà một số nỏ gỗ và 1 khẩu súng do Giang tự chế. Tổ công tác đã lập biên bản vụ việc, thu giữ 1 súng tự chế, 3 cát tút kim loại, 2 đầu đạn kim loại.

Cùng ngày, Cơ quan CSĐT Công an huyện Võ Nhai tiến hành Lệnh khám xét khẩn cấp người, chỗ ở đối với Nguyễn Văn Giang, phát hiện, thu giữ 9 khẩu súng tự chế, 6 cát tút kim loại làm vỏ đạn, 4 viên đạn, 11 ống kim loại để làm nòng súng, 2 đoạn sừng để làm báng súng và nhiều vật dụng dùng chế tạo súng. Đáng chú ý, trong số 10 khẩu súng tự chế bị thu giữ có cả súng quân dụng. Giang khai, chế tạo súng để bán cho các đối tượng khác kiếm lời.

Gần đây, khoảng 16h15 ngày 24/7, Công an TP Sông Công, Thái Nguyên phát hiện, bắt quả tang Nguyễn Mạnh Hải (SN 1997), trú xã Tân Hoà, huyện Phú Bình, Thái Nguyên và Lê Viết Hảo (SN 2001), trú tại xã Đồng Hưu, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang đang tàng trữ, mua bán 25 hộp pháo hoa nổ, loại pháo dàn 36 quả, có tổng khối lượng 34kg. Tiếp đó, đơn vị khám xét khẩn cấp, thu giữ của hai đối tượng liên quan là Đỗ Minh Thảo (SN 1978), trú phường Tân Thịnh, TP Thái Nguyên và Dương Quốc Hưng (SN 1971), trú thị trấn Nhã Nam, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang 25 hộp pháo dàn, có tổng khối lượng 34,7kg.

Điều tra mở rộng vụ án, Công an TP Sông Công khám xét khẩn cấp chỗ ở của Hải và Hảo tại phường Bách Quang, TP Sông Công, phát hiện 7 đối tượng đang chế tạo, sản xuất trái phép đạn chì (các đối tượng khai là đạn của súng hơi), thu giữ 2 máy dập tự chế dùng để chế tạo đạn, hơn 123.000 viên đạn chì có tổng khối lượng 165kg và nhiều vật chứng có liên quan. Nhóm đối tượng khai nhận đã thiết kế lại căn nhà thuê ở phường Bách Quang với 2 lớp cửa, thường xuyên đóng kín, không cho người lạ vào. Đồng thời tung tin giả là thuê nhà trồng rau thuỷ sinh để che giấu việc sản xuất, chế tạo trái phép đạn chì nhằm mục đích bán kiếm lời...

Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng Công an Thái Nguyên đã phát hiện, xử lý 23 vụ, 36 đối tượng chế tạo, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ; thu giữ 33 khẩu súng, 4.863 viên đạn các loại; 165kg đạn chì, 450 công cụ hỗ trợ, 12 linh kiện, phụ kiện.

Liên quan đến giải pháp quản lý, đấu tranh với tội phạm về vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, tại Hội nghị giao ban công tác Công an tháng 8/2023, Thiếu tướng Nguyễn Quốc Hùng, Cục trưởng Cục Cảnh sát QLHC về TTXH đề xuất lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo Công an các địa phương rà soát các đối tượng kinh doanh các mặt hàng qua mạng xã hội Facebook, Zalo..., gửi hàng qua dịch vụ chuyển phát để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các ổ nhóm hoạt động mua bán vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ trên không gian mạng, ngay tại địa bàn cơ sở.