Sáu nhóm nhiệm vụ chính của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở
Theo báo cáo của Chính phủ, việc hình thành Tổ bảo vệ ANTT và dự tính kinh phí không tăng về số lượng người tham gia và không tăng về tổng kinh phí bảo đảm so với thực tiễn hiện nay.
Chiều 28/11, Quốc hội đã thông qua dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở với 5 chương, 33 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024.
Không quy định quyền hạn của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở
Theo dự án luật, Chính phủ không quy định quyền hạn của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Nhất trí về vấn đề này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở là lực lượng quần chúng tự nguyện, không thực hiện chức năng quản lý Nhà nước mà tính chất hoạt động là tham gia hỗ trợ bảo vệ ANTT ở cơ sở theo sự hướng dẫn, phân công, kiểm tra trực tiếp của Công an cấp xã. Vì vậy, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho phép không bổ sung từ “quyền hạn” vào phạm vi điều chỉnh và không bổ sung quy định về quyền hạn của lực lượng này. Tuy nhiên, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát, bổ sung vào một số nhiệm vụ độc lập của lực lượng này tại các điều 7, 8, 10 và 12 của luật để thể hiện quyền hạn gắn liền với nhiệm vụ, trách nhiệm của lực lượng này khi thực hiện các nhiệm vụ độc lập.
Vị trí, chức năng của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở
Theo quy định tại Điều 3 của luật thì lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở là một trong những lực lượng quần chúng được bố trí ở thôn, tổ dân phố, làm nòng cốt hỗ trợ Công an cấp xã, giúp UBND cùng cấp trong bảo vệ ANTT và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ.
Lực lượng này hoạt động theo nguyên tắc đặt dưới sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy Đảng, sự quản lý, chỉ đạo của UBND cấp xã. Công an cấp xã giúp UBND cấp xã trực tiếp quản lý về tổ chức, hoạt động, chỉ đạo; đồng thời điều hành, hướng dẫn, phân công, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của lực lượng này.
Các nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở
Theo dự án luật, nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở được quy định tại 6 điều (từ Điều 7 đến Điều 12). Cụ thể, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở có nhiệm vụ hỗ trợ Công an cấp xã nắm tình hình về ANTT; khi phát hiện, tiếp nhận thông tin vi phạm pháp luật về ANTT phải báo ngay cho Công an cấp xã; có mặt tại nơi xảy ra vụ việc để thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu, hướng dẫn của Công an cấp xã; kịp thời ngăn chặn hành vi xâm phạm, đe dọa xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của cá nhân, tài sản của cơ quan, tổ chức trong điều kiện, khả năng cho phép và theo quy định của pháp luật.
Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT có nhiệm vụ hỗ trợ xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; hỗ trợ phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; hỗ trợ quản lý hành chính về trật tự xã hội; hỗ trợ vận động, giáo dục người đã có hành vi vi phạm pháp luật đang cư trú tại cơ sở; hỗ trợ tuần tra bảo đảm ANTT, an toàn giao thông; thực hiện nhiệm vụ bảo vệ ANTT khi được điều động
Điều kiện tham gia lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở
Về tiêu chuẩn tuyển chọn tham gia lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở, Điều 13 đã được chỉnh lý theo hướng: quy định rõ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia là từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi, trường hợp trên 70 tuổi trở lên mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch UBND cấp xã xem xét, quyết định trên cơ sở đề nghị của Công an cấp xã.
Đồng thời, chỉnh lý quy định trình độ văn hóa là có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục THCS trở lên; đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học.
Theo quy định của luật, kinh phí bảo đảm hoạt động và trang bị cơ sở vật chất đối với lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở do ngân sách Nhà nước bảo đảm và các nguồn tài chính huy động hợp pháp khác theo quy định của pháp luật. Theo báo cáo của Chính phủ, với việc hình thành Tổ bảo vệ ANTT và dự tính kinh phí thì sẽ không tăng về số lượng người tham gia và không tăng về tổng kinh phí bảo đảm so với thực tiễn hiện nay.
Cũng theo luật, hàng năm, Bộ Công an, UBND các cấp có trách nhiệm lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách Nhà nước bảo đảm hoạt động và trang bị cơ sở vật chất đối với lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước. Lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở được bảo đảm kinh phí hoạt động, trang bị công cụ hỗ trợ; có trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận, phương tiện, thiết bị cần thiết để thực hiện nhiệm vụ.
Bộ trưởng Bộ Công an sẽ quy định việc cấp, cấp đổi, cấp lại, thu hồi, quản lý, sử dụng biển hiệu, giấy chứng nhận của lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở.
Luật cũng quy định người tham gia lực lượng bảo vệ ANTT ở cơ sở được hưởng tiền hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, được hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế theo mức do HĐND cấp tỉnh quyết định…