Tăng cường công tác phòng ngừa nhằm kéo giảm nguy cơ cháy nổ trên địa bàn TP Hồ Chí Minh

Thành phố hiện có 192.899  cơ sở thuộc diện quản lý về phòng cháy, chữa cháy (PCCC); trong đó: Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ (CNCH) - Công an Thành phố quản lý 62.046 cơ sở nguy hiểm về cháy, nổ thuộc Phụ lục II Nghị định 105/2025-NĐ-CP, 03 Khu chế xuất, 57 Khu công nghiệp, 01 Khu công nghệ cao, 15 cụm công nghiệp, 01 công viên phần mềm; UBND cấp xã quản lý 130.853 cơ sở thuộc Phụ lục I và ngoài Phụ lục II Nghị định 105/2025-NĐ-CP…

PV:  Xin đồng chí cho biết những kết quả nổi bật về công tác PCCC và CNCH trong năm 2025 trên địa bàn TPHCM đã đạt được?

Đại tá Trần Văn Hiếu - Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TP Hồ Chí Minh: Trên cơ sở phân loại từng loại hình cơ sở và đặc điểm vùng, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố đã tập trung triển khai các giải pháp PCCC và CNCH phù hợp với từng khu vực. Việc áp dụng các giải pháp PCCC và CNCH theo đặc thù vùng giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giảm thiểu nguy cơ cháy, nổ và đáp ứng kịp thời các tình huống sự cố.

Năm 2025, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố tiếp tục tham mưu Công an Thành phố thực hiện đúng chức năng, vai trò tham mưu cho Thành ủy, UBND Thành phố trong công tác quản lý Nhà nước về PCCC và CNCH; đồng thời, tham mưu tổ chức triển khai, hướng dẫn cho UBND và Công an cấp xã nắm rõ thẩm quyền, đối tượng, trách nhiệm trong công tác PCCC và CNCH, nhằm phối hợp thực hiện thống nhất, tránh chồng chéo, bỏ lọt cơ sở, địa bàn quản lý.

Nổi bật, đơn vị đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, pháp luật về PCCC và CNCH thông qua nhiều hình thức như: Tuyên truyền miệng; tuyên truyền qua báo chí, trực quan, lồng ghép; xây dựng mạng lưới tuyên truyền viên PCCC và CNCH; thông qua điển hình tiên tiến và thực tế tại cơ sở, tổ chức cho người dân tham quan và trải nghiệm các mô hình “Khu dân cư an toàn PCCC”, “Tổ liên gia an toàn PCCC”, “Điểm chữa cháy công cộng”, “Trung tâm giáo dục cộng đồng về PCCC và CNCH”, biểu dương gương người tốt, việc tốt; tuyên truyền trên nền tảng số như Zalo, Facebook, YouTube, ứng dụng “Báo cháy 114”, hệ thống màn hình LED tại các khu vực và công trình công cộng, qua website, mã QR code, Email, nền tảng giáo dục số của VTC,… Đặc biệt, trong thời gian qua Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về PCCC và CNCH từng bước ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để cá nhân hóa nội dung, tối ưu hóa hình thức truyền đạt nhằm tăng tính tương tác với người dân và cơ sở.

Kết quả nổi bật trong công tác PCCC và CNCH nữa là kéo giảm số vụ cháy, nổ xảy ra trên địa bàn Thành phố. Năm 2025, trên địa bàn Thành phố xảy ra 362 vụ cháy, giảm 243 vụ cháy (hơn 40,3%) sơ cùng kỳ năm 2024. Trong quá trình chữa cháy đã cứu được 107 người trong các vụ cháy và hướng dẫn cho 3.511 người tự thoát nạn trong các vụ cháy, bảo vệ được hàng ngàn nhà dân, nhà xưởng và nhiều tài sản, máy móc thiết bị, tài sản của người dân, doanh nghiệp ước tính trị giá hàng ngàn tỉ đồng.

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã chủ động đề xuất Công an Thành phố tham mưu Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố triển khai có hiệu quả các chủ trương của Đảng, văn bản của Chính phủ, Bộ Công an về công tác PCCC và CNCH; quán triệt, phổ biến Luật PCCC và CNCH, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành; tham mưu phối hợp Cục Cảnh sát PCCC và CNCH - Bộ Công an tổ chức 02 Hội nghị tập huấn chuyên sâu; tổ chức thành công Hội nghị công tác PCCC và CNCH trên địa bàn Thành phố.

Hướng dẫn Công an cấp xã duy trì, nhân rộng các mô hình: “Tổ liên gia an toàn PCCC” và “Điểm chữa cháy công cộng”, phong trào “Nhà tôi 3 có” (gồm: Nhà tôi có thiết bị cảnh cáo cháy”, “Nhà tôi có mặt nạ phòng độc”, “Nhà tôi có lối thoát nạn thứ 2”). Tính đến thời điểm hiện tại đã vận động được 2.225.180/2.314.076 hộ gia đình trang bị bình chữa cháy (đạt tỷ lệ 96,15%), góp phần nâng cao rõ rệt khả năng xử lý cháy ban đầu tại cơ sở.

Đồng thời, công tác mở lối thoát nạn thứ 2 được triển khai đồng bộ, quyết liệt, đã thực hiện 95.124/96.937 nhà ở cần mở lối thoát nạn thứ 2 (đạt tỷ lệ 98,12%), tập trung vào các loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.; UBND cấp xã tiếp tục duy trì hoạt động 10.295 tổ liên gia an toàn về PCCC và 7.849 điểm chữa cháy công cộng. Tuyên truyền, trải nghiệm với mô hình Trung tâm giáo dục cộng đồng về PCCC và CNCH tại 192 địa điểm trên địa bàn Thành phố, đón tiếp 52.065 người người tham gia; lồng ghép tuyên truyền, trải nghiệm thực tế thông qua chương trình Gala Âm nhạc “Vinh quang Công an nhân dân Việt Nam” tại phố đi bộ Nguyễn Huệ thu hút hàng ngàn lượt người dân, du khách quốc tế tham gia.

Trong năm 2025, đăng phát hơn 30.000 tin, bài, hình ảnh và hàng trăm video clip tuyên truyền qua nền tảng trực tuyến mạng xã hội; tổ chức tuyên truyền 73.983 cuộc cho 1.858.170 người và phát 1.174.521 tài liệu, tờ rơi, cẩm nang an toàn PCCC, cụ thể: Phòng PC07 đã tổ chức thực hiện 38.726 cuộc cho 956.834 người, Ủy ban nhân dân và Công an cấp xã đã tổ chức thực hiện 30.339 cuộc cho 530.943 người; tuyên truyền tại các khu dân cư 4816 cuộc cho 366.505 người; phối hợp tuyên truyền cho cơ sở tôn giáo 102 cuộc, 3.888 người tham gia, đa phần là các tín đồ (phật tử, giáo dân….).

Nổi bật về đổi mới công tác trong năm 2025 nữa là ứng dụng tối đa công nghệ AI trong xây dựng các tài liệu tuyên truyền ngắn gọn, xúc tích, đảm bảo tuyên truyền kịp thời, đúng nơi, đúng đối tượng; tuyên truyền an toàn PCCC qua 7.983 màn hình LED công cộng; phối hợp với 4.060 cơ sở giáo dục trên địa bàn quản lý tổ chức tuyên truyền kiến thức, kỹ năng về PCCC cho cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên tại các cơ sở giáo dục; hướng dẫn cài đặt ứng dụng Help 114 và 4 giải pháp về PCCC cho đối tượng chủ nhà trọ, người dân thuê trọ và tuyên truyền góp phần đảm bảo ANTT-ATXH trong tình hình mới, kết hợp tuyên truyền, vận động tháo gỡ “chuồng cọp”, mở ô cửa tạo lối thoát nạn thứ hai đối với nhà chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, nhà trọ, nhà ở riêng lẻ, kết quả: đã vận động 14.724/15.161 căn hộ thực hiện tháo gỡ, mở lối thoát nạn thứ 2 qua “chuồng cọp” (đạt 97,1%); vận động 326/479 căn hộ khắc phục việc cơi nới diện tích sử dụng, chiếm dụng các phần không gian chung, vỉa hè, đường giao thông nội bộ để sử dụng vào mục đích riêng (đạt 68%); còn 153/479 căn hộ (chiếm tỷ lệ 32%) chưa khắc phục việc cơi nới diện tích sử dụng, chiếm dụng các phần không gian chung, vỉa hè, đường giao thông nội bộ để sử dụng vào mục đích riêng (đến thời điểm hiện tại các hộ chưa khắc phục đã ký cam kết về việc đề ra lộ trình, thời gian khắc phục các tồn tại thiếu sót). Đồng thời cũng phối hợp tuyên truyền, vận động, yêu cầu các cơ sở có lắp đặt biển quảng cáo sai quy định tiến hành tháo rỡ để không làm ảnh hưởng đến tính mạng, tài sản và hoạt động động chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khi có cháy, nổ xảy ra.

Ngoài ra, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH – Công an TP Hồ Chí Minh đã hướng dẫn cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC hoàn thành 100% việc “khai báo, cập nhật Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ”, qua đó tập trung tuyên truyền, vận động cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC và hộ gia đình không bảo đảm hạ tầng giao thông hoặc nguồn nước phục vụ chữa cháy trang bị thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy theo lộ trình do Chính phủ quy định, kết quả: đã hướng dẫn 62.046/62.046 cơ sở thuộc PC07 quản lý; 30.178 cơ sở thuộc UBND cấp xã quản lý; 126.474 hộ gia đình. trang bị, lắp đặt hệ thống truyền tin báo cháy thông qua các mặt công tác về PCCC (kiểm tra, tuyên truyền, khảo sát, tiếp xúc, vận động cơ sở…), qua đó đã có 338 cơ sở hoàn tất lắp đặt thiết bị truyền tin báo cháy và kết nối thiết bị truyền tin báo cháy với hệ thống CSDL Quốc gia về PCCC (333 cơ sở thuộc PC07 quản lý; 05 cơ sở thuộc UBND cấp xã quản lý).

Thông qua hoạt động kiểm tra, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố kịp thời phát hiện những tồn tại, thiếu sót của cơ sở để hướng dẫn biện pháp khắc phục, nâng cao ý thức và khả năng tự phòng ngừa, sẵn sàng ứng phó khi có sự cố xảy ra; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, nhất là những trường hợp cố tình không chấp hành quy định, nhằm tạo tính răn đe và tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong công tác PCCC và CNCH, kết quả: Tính đến tháng 12 năm 2025, PC07 và Công an cấp xã đã kiểm tra PCCC đối với khoảng 115.969 lượt cơ sở, qua kiểm tra đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 2508 cơ sở với tổng số tiền phạt khoảng 21,5 tỷ đồng, đồng thời ban hành quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động đối với 34 cơ sở. Tỷ lệ xử lý vi phạm sau kiểm tra đạt 100%, thể hiện tinh thần kiên quyết, không nhân nhượng với các hành vi vi phạm PCCC, đặc biệt là các trường hợp đã được kiến nghị, nhắc nhở nhưng vẫn tái phạm.

Đặc biệt, công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố luôn được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm thường trực sẵn sàng chiến đấu 24/7. Nhờ đó, mọi vụ cháy, nổ và sự cố xảy ra trên địa bàn đều được triển khai lực lượng, phương tiện nhanh chóng, kịp thời, góp phần khống chế hiệu quả đám cháy, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản, bảo đảm an toàn cho cộng đồng.

Trong năm 2025, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tham mưu các cấp tổ chức thực tập phương án chữa cháy và CNCH phối hợp nhiều lực lượng, phương tiện với 03/02 phương án quy mô cấp Thành phố (đạt 150% chỉ tiêu năm 2025), đặc biệt cuộc diễn tập phương án chữa cháy và CNCH tại khu đô thị Vinhomes Grand Park, phường Long Bình với huy động hơn 3.000 người tham gia từ các lực lượng; tham mưu phê duyệt 05/03 phương án và tổ chức thực tập 05/03 cuộc phương án chữa cháy và CNCH quy mô cấp Công an Thành phố (đạt và vượt 66% chỉ tiêu năm 2025) tại các công trình trọng điểm, nhà cao tầng, siêu cao tầng trên địa bàn Thành phố…

Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố tăng cường khả năng giám sát, cảnh báo sớm, hỗ trợ xử lý sự cố nhanh chóng, chính xác hơn nhờ áp dụng đồng bộ khoa học công nghệ, hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị, nâng cao năng lực tác chiến và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác bảo đảm an toàn PCCC và CNCH…

PV: Từ thực tiễn công tác, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố có những giải pháp gì để đẩy mạnh công tác phòng ngừa cháy, nổ trên địa bàn?

Đại tá Trần Văn Hiếu - Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TP Hồ Chí Minh: Trong thời gian tới, theo định hướng TP Hồ Chí Minh tiếp tục đầu tư cho sự phát triển kinh tế - xã hội, quá trình đô thị hóa tiếp tục diễn ra nhanh chóng, nhiều dự án nhà ở, chung cư cao tầng, khu đô thị mới được triển khai mạnh, hàng trăm nghìn mét vuông diện tích sàn nhà ở được xây dựng, các tuyến metro, đường vành đai, hạ tầng giao thông kết nối vùng được mở rộng, đầu tư; mật độ xây dựng cao, đặc biệt là sự gia tăng các công trình cao tầng, chung cư, các cơ sở kinh doanh sản xuất, các trường hợp nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh xen cài trong khu dân cư; dân số tiếp tục gia tăng, các khu nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê chưa đảm bảo các điều kiện về an toàn PCCC tiếp tục hình thành…, tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ ngày càng gia tăng.

Từ thực tiễn công tác, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an Thành phố đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác phòng ngừa cháy, nổ trên địa bàn, tập trung vào các nhóm giải pháp chính:

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác PCCC và CNCH; trong đó, lấy phòng ngừa là chính, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền kiến thức, kỹ năng về PCCC và CNCH bằng nhiều hình thức, nội dung phong phú, đa dạng đến với cộng đồng, cơ sở, người dân đang sinh sống, làm việc trên địa bàn và thường xuyên phối hợp với các cơ quan truyền thông đăng, phát tin bài, phóng sự tuyên truyền, khuyến cáo về PCCC và CNCH; tiên phong chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ, sử dụng trí tuệ nhân tạo AI trong xây dựng tài liệu tuyên truyền ngắn gọn, xúc tích, đảm bảo tuyên truyền kịp thời, đúng nơi, đúng đối tượng.

Trọng tâm là tiếp tục hướng dẫn cho Công an cấp xã duy trì, nhân rộng các mô hình: “Tổ liên gia an toàn PCCC” và “Điểm chữa cháy công cộng”, phong trào “Nhà tôi 3 có”...; tiếp tục tổ chức triển khai hiệu quả mô hình Trung tâm giáo dục cộng đồng về PCCC và CNCH cho học sinh, sinh viên, công chức viên chức, nhân viên văn phòng, lực lượng dân phòng, PCCC cơ sở và người dân trên địa bàn Thành phố.

Phát huy vai trò của lực lượng tại chỗ: Xây dựng và củng cố lực lượng PCCC và CNCH tại chỗ vững mạnh, đảm bảo thực hiện tốt phương châm “bốn tại chỗ” khi có sự cố cháy, nổ xảy ra.

Tuyên truyền, thông tin kịp thời các nguy cơ cháy, nổ (như mùa nắng nóng, cơ sở hóa chất, gỗ, sử dụng điện, xe điện…) và các biện pháp đảm bảo an toàn cụ thể để cơ sở, người dân chủ động phòng ngừa ngay từ sớm, từ xa. Vận động, khuyến khích người dân và các cơ sở trang bị đầy đủ các phương tiện PCCC và CNCH thiết yếu như bình chữa cháy, đầu báo cháy, mặt nạ chống khói, thang dây thoát hiểm, dụng cụ phá dỡ...

Hướng dẫn cơ sở, hộ gia đình (đặc biệt là loại hình nhà ống nhiều tầng) bố trí thêm phương án thoát nạn thứ hai (cầu thang sắt, lối sang nhà bên cạnh...) để đảm bảo thoát nạn an toàn khi có sự cố xảy ra. Hướng dẫn cơ sở, hộ gia đình thực hiện các giải pháp kỹ thuật để kiểm soát chặt chẽ nguồn điện, nguồn nhiệt, chất dễ cháy, nổ.

Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC và hộ gia đình không bảo đảm hạ tầng giao thông hoặc nguồn nước phục vụ chữa cháy trang bị thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy theo lộ trình do Chính phủ quy định.

Tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm; triển khai thống nhất, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ trong quản lý Nhà nước về PCCC và CNCH nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý; xử lý nghiêm trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương nếu để các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ hoạt động khi chưa đảm bảo điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy và để xảy ra các vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng do thiếu lãnh đạo, chỉ đạo, thanh tra, kiểm tra, giám sát hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm trong phạm vi quản lý của mình đối với công tác PCCC và CNCH.

Tập trung tổ chức kiểm tra an toàn PCCC và CNCH tại các cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao như: khu dân cư, chung cư, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, trung tâm thương mại, các cơ sở sản xuất, kho bãi... Kiên quyết xử phạt, tạm đình chỉ hoặc đình chỉ hoạt động đối với các cơ sở, công trình không đảm bảo an toàn PCCC, không có giấy phép hoặc chưa được nghiệm thu về PCCC đưa vào hoạt động, nhằm tạo tính răn đe và buộc chủ cơ sở phải khắc phục những tồn tại, thiếu sót.

Chủ động rà soát, hướng dẫn và tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở trong việc bổ sung, điều chỉnh các điều kiện an toàn PCCC theo quy định của pháp luật, đặc biệt là các công trình cũ, nhà ở riêng lẻ chuyển đổi mục đích sử dụng. Hướng dẫn, yêu cầu người dân và chủ cơ sở thường xuyên kiểm tra, bảo trì thiết bị, hệ thống điện và sử dụng thiết bị điện đúng cách. Kiểm soát chặt chẽ việc tồn chứa, sử dụng các vật liệu, hóa chất, gas, xăng dầu dễ cháy nổ, đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn PCCC.

Tiếp tục nghiên cứu và có biện pháp phòng ngừa đối với từng loại hình có nguy cơ cháy, nổ cao phù hợp với từng vùng, khu vực, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giảm thiểu nguy cơ cháy, nổ, góp phần phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương.

PV: Xin cảm ơn Đại tá Trần Văn Hiếu - Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TP Hồ Chí Minh.