Xây dựng văn hóa Công an nhân dân theo Sáu điều Bác Hồ dạy về Tư cách người Công an cách mệnh

Văn hóa được hiểu với nhiều nghĩa khác nhau, nhưng dưới tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “văn hóa là sự tổng hợp mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn, có vị trí, vai trò to lớn trong cuộc sống”. Văn hóa giữ vai trò vừa là động lực, vừa là mục tiêu, đáp ứng nhu cầu đời sống của con người, luôn được coi trọng ngang bằng với chính trị, kinh tế, xã hội, thậm chí theo Chủ tịch Hồ Chí Minh “văn hóa soi đường cho quốc dân đi”.

Đối với lực lượng CAND, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành những tình cảm và sự quan tâm đặc biệt với hàng trăm lượt thăm hỏi, cuộc nói chuyện, gửi thư động viên. Qua đó, đã truyền tải tư tưởng, quan điểm của Người về bản chất, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc, phương pháp công tác, chiến đấu của lực lượng CAND. Hơn thế nữa, mỗi lời huấn thị, sự quan tâm của Người luôn luôn hướng tới xây dựng bản sắc văn hóa truyền thống của lực lượng CAND “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, là một bộ phận cấu thành nền văn hóa dân tộc. Trong đó, Sáu điều Bác Hồ dạy về Tư cách người Công an cách mệnh là tác phẩm tiêu biểu về đạo đức, phương châm, hành động, thái độ ứng xử, mục tiêu phấn đấu, rèn luyện của mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an. Đây cũng chính là tư tưởng lớn, tầm chỉ đạo chiến lược trong xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng và xây dựng văn hóa CAND.

 Ngay từ những ngày đầu được thành lập, cùng với nhiệm vụ bảo đảm an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, lực lượng CAND đã chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước các giải pháp xây dựng và bảo vệ nền văn hóa dân tộc gắn với xây dựng văn hóa CAND theo Sáu điều Bác Hồ dạy với những yêu cầu rất cụ thể đối với từng cán bộ, chiến sĩ:

Thứ nhất, đối với tự mình, phải “cần, kiệm, liêm, chính”. Đó là lẽ sống, là tiêu chí phấn đấu của mình. Thường xuyên tự tu dưỡng, rèn luyện bản thân, trau dồi đạo đức cách mạng, gạt bỏ những tính toán vụ lợi, tư tưởng chia rẽ, bè phái, ích kỷ ra khỏi đời sống sinh hoạt hằng ngày để có hành vi ứng xử tốt. Ở bất cứ vị trí công tác nào, mỗi cán bộ, chiến sĩ cũng phải cần cù, tận tâm, tận lực, chịu khó tìm tòi, sáng tạo để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; phải biết tiết kiệm thời gian, tiền bạc, của cải vật chất của tập thể, bản thân, không xa hoa, lãng phí; có lối sống trong sạch, lành mạnh; phải chính trực, ngay thẳng, nói đi đôi với làm; có dũng khí đấu tranh bảo vệ lẽ phải, dám lên án những điều sai trái, cái xấu; lấy thường xuyên tự phê bình, “tự soi, tự sửa” là phương thức để hoàn thiện và phát triển bản thân.

Thứ hai, đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ. Đây là lối ứng xử mang đậm tính nhân văn, là cội nguồn sức mạnh đoàn kết, là cơ sở quan trọng tạo nên sức mạnh của lực lượng CAND. Mỗi cán bộ, chiến sĩ phải bắt đầu từ đoàn kết, thân ái để học tập những điều hay, điều tốt của đồng đội, phải luôn có ý thức chăm lo xây dựng mối đoàn kết nội bộ, thực hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình, trên cơ sở đó, mỗi người, mọi người giúp đỡ nhau cùng tiến bộ trong hành trình phấn đấu cho sự nghiệp chung của Đảng.

Thứ ba, đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành. Điều đó được thể hiện bằng hành động “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”; “chỉ biết còn Đảng thì còn mình”; thái độ kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng; tinh thần nhiệt tình cách mạng, sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì khi Đảng, Tổ quốc và Nhân dân cần đến; là ý chí phấn đấu vươn lên, vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

 Thứ tư, đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đây là nguyên tắc bất di, bất dịch mà mỗi cán bộ, chiến sĩ phải hằng ngày, hằng giờ và suốt đời mình phải thực hiện cho đúng, cho tốt. Đó là thái độ làm việc tận tâm, tận lực giải quyết những yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, “lấy niềm vui, hạnh phúc của nhân dân làm lẽ sống của mình”. Trong khi làm nhiệm vụ cũng như cuộc sống hằng ngày, cán bộ, chiến sĩ Công an phải luôn giữ đúng lễ tiết, tác phong, tận tình, chu đáo khi quan hệ tiếp xúc với nhân dân, không được có thái độ cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu, gây phiền hà cho nhân dân. Có như vậy mới được nhân dân, tin tưởng, yêu mến, giúp đỡ, mới hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ năm, đối với công việc, phải tận tụy. Đó là sự toàn tâm, toàn ý, hết lòng hết sức làm việc; tích cực đổi mới, cải tiến phương pháp làm việc, hình thành tác phong làm việc chu đáo, nền nếp, khoa học và hiệu quả. Thường xuyên suy nghĩ, đổi mới cách làm, tìm tòi những biện pháp, phương án tối ưu để công việc được tiến hành nhanh chóng, đạt hiệu quả cao nhất. Chỉ có tận tụy với công việc mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ sáu, đối với kẻ địch, phải cương quyết, khôn khéo. Điều này thể hiện bản lĩnh và trí tuệ của người cán bộ Công an khi đối mặt với các loại tội phạm; là sự kết hợp uyển chuyển giữa sách lược và chiến lược, giữa nguyên tắc và phương pháp đấu tranh, giữa ý trí và tình cảm của cán bộ Công an trong cuộc chiến đấu cam go, khốc liệt với tội phạm. Người chiến sĩ Công an vừa phải có ý chí và sức mạnh chính nghĩa, vừa phải có trí tuệ và tính nhân văn; vừa đấu tranh vạch trần âm mưu, thủ đoạn hoạt động, hành vi sai trái của đối tượng, vừa vận động, thuyết phục, cảm hóa để họ từ bỏ con đường phạm tội.

76 năm qua, việc quán triệt, học tập, thực hiện nghiêm túc Sáu điều Bác Hồ dạy về tư cách người Công an cách mệnh đã trở thành phong trào thi đua rộng lớn, thường xuyên, sôi nổi trong toàn lực lượng CAND, gắn với các phong trào thi đua yêu nước khác và nhiệm vụ chính trị trong toàn lực lượng. Đó là nền tảng vững chắc để xây dựng văn hóa CAND, giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, tác phong công tác, sinh hoạt, góp phần xây dựng lực lượng CAND thực sự là “thanh kiếm và lá chắn” bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ nhân dân, đóng góp quan trọng trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước.

Bên cạnh đó, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã triển khai hiệu quả, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về văn hóa thành các Nghị quyết, Chương trình hành động, kế hoạch công tác, như: Nghị quyết số 05-NQ/ĐUCA ngày 28/9/2021 của Đảng ủy CATW về nâng cao chất lượng công tác văn hóa, văn nghệ đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; Chỉ thị số 14/CT-BCA ngày 11/9/2014 của Bộ trưởng Bộ Công an về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác văn hóa, văn nghệ CAND trong thời kỳ mới; Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận 76-KL/TW ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị khóa XII về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước... Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng văn hóa, tác phong người chiến sĩ CAND “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”; gương mẫu, chấp hành nghiêm kỷ luật, kỷ cương, xây dựng “Đơn vị văn hóa, gương mẫu chấp hành điều lệnh CAND”.

 Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa nhiệm vụ quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, với đấu tranh phòng, chống tội phạm trên lĩnh vực văn hóa, bảo vệ nền tảng tư tưởng văn hóa của Đảng, bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng - coi đây là một trong những trụ cột quan trọng của Chiến lược An ninh quốc gia thế kỷ XXI. Chỉ đạo tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua, các đợt sinh hoạt chính trị - văn hóa, văn nghệ với nhiều hình thức, chủ đề đặc sắc, đậm nét của lực lượng CAND; tăng cường giao lưu, hợp tác về văn hóa giữa CAND Việt Nam với lực lượng An ninh, Cảnh sát các nước. Đặc biệt, trong thời gian xảy ra dịch bệnh Covid-19, lực lượng CAND đã triển khai nghiêm túc lời kêu gọi của đồng chí Tổng Bí thư, chỉ đạo của Chủ tịch nước, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia; thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua đặc biệt “Lực lượng CAND – Lá chắn, phòng, chống dịch COVID-19 – Thanh bảo kiếm đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội”, Bộ Công an đã tăng cường 1.163 cán bộ y tế, hơn 8.000 cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị trực thuộc Bộ và các học viên, trường CAND cho các địa phương có diễn biến dịch phức tạp; huy động tối đa lực lượng, phương tiện để đảm bảo an ninh, trật tự trên các địa bàn. Trong cuộc chiến đó, đã có 03 đồng chí hy sinh, 11 đồng chí tử vong và gần 5.000 đồng chí bị lây nhiễm COVID-19.

Trong thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng phức tạp, khó dự báo. Sự phát triển chưa từng có của khoa học - công nghệ, internet, trí tuệ nhân tạo... làm thay đổi cơ bản lối sống, phong cách làm việc, tác động đến văn hóa của nhiều quốc gia. Các thế lực thù địch, phản động đang ráo riết thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, âm mưu “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang ngày càng nguy hiểm, tinh vi, xảo quyệt hơn. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ còn nghiêm trọng; tội phạm, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội vẫn diễn biến phức tạp. Đã có những cán bộ Công an không đủ vững vàng, bị sa ngã trước sự mua chuộc, lôi kéo của các phần tử xấu, “lợi ích nhóm”; lợi dụng cương vị công tác, chức quyền để làm hại đến lợi ích chung, lợi ích chính đáng của người dân.

Trước tình hình đó, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an tiếp tục xác định: Học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy là kim chỉ nam, là nội dung căn cốt trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng và xây dựng văn hóa CAND. Đây là công việc tự giác, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng, Công an các đơn vị, địa phương và mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an, gắn với tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII); tăng cường lãnh đạo, nâng cao văn hóa ứng xử, hướng tới xây dựng văn hóa CAND “bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ”.

Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức phong trào “CAND học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy”, đề cao trách nhiệm nêu gương, tính tự giác của người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo chủ chốt, huy động tối đa sức mạnh của các đoàn thể quần chúng, nhằm mục tiêu xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; đủ năng lực, phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ; phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa" trong nội bộ, đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, nâng cao chất lượng, hiệu quả các mặt công tác.

Tổ chức học tập, quán triệt nghiêm túc và tuyên truyền sâu rộng, thường xuyên, liên tục, có hệ thống làm cho toàn Đảng, toàn dân, nhất là cán bộ, chiến sĩ CAND nhận thức ngày càng sâu sắc hơn về giá trị, ý nghĩa cách mạng, khoa học và nội dung Sáu điều Bác Hồ dạy CAND, nhất là vấn đề xây dựng bản lĩnh chính trị, tư cách đạo đức, mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Công an với nhân dân; làm cho Sáu điều Bác Hồ dạy CAND cùng với tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam chỉ đạo mọi hoạt động của lực lượng CAND.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm trên lĩnh vực văn hóa, bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng, bảo vệ nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa; tăng cường, nâng cao hiệu quả các hoạt động sáng tác, quảng bá về đề tài CAND; đẩy mạnh công tác phối hợp, hợp tác quốc tế trên lĩnh vực văn hóa.

Tăng cường công tác quản lý cán bộ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với các biểu hiện suy thoái, tiêu cực, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa trong CAND. Chú trọng công tác tuyên truyền về chủ đề CAND học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy; những gương người tốt, việc tốt, những tấm gương chiến đấu mưu trí, dũng cảm, vì nhân dân phục vụ, những điển hình tiên tiến trong phong trào Vì an ninh Tổ quốc”, phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Tổ chức các hoạt động truyền thống, đền ơn, đáp nghĩa, xã hội, từ thiện... góp phần nâng cao đạo đức, tư cách cách mạng của người CAND trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chủ động hội nhập quốc tế.