Bùng nổ thị trường phần mềm theo dõi đời tư dành cho smartphone

Với sự xuất hiện ngày càng nhiều các ứng dụng gián điệp này trên Internet, nạn nhân không hề biết mình thường xuyên bị nghe lén những cuộc gọi điện thoại và đọc lén email hay tin nhắn văn bản.

Một cuộc điều tra của Tổ chức từ thiện Women's Aid tiết lộ, 41% trong tổng số các nữ nạn nhân của bạo lực trong gia đình được nơi này giúp đỡ cho biết họ đã bị theo dõi hay quấy rối liên tục khi sử dụng các thiết bị điện tử. Một nghiên cứu thứ hai được thực hiện năm 2014 bởi Digital Trust - tổ chức phi lợi nhuận giúp tư vấn những nạn nhân bị theo dõi trực tuyến -  cho thấy có hơn 50% trong số những người chồng vũ phu sử dụng phần mềm gián điệp để giám sát nạn nhân của họ.

Jennifer Perry, Giám đốc Digital Trust, cho rằng đây là vấn đề đang ở mức báo động và kẻ theo dõi dễ dàng kiểm soát máy tính cá nhân, nhìn thấy động tác gõ phím và "bật webcam để nhìn và lắng nghe mọi chuyện đang diễn ra trong một căn phòng". Theo nghiên cứu này, ngày càng có nhiều ông chồng lợi dụng con cái để "tiếp cận" vợ cũ hay vợ đang ly thân nhằm đe dọa hoặc chờ thời cơ tấn công bạo lực.

Họ sử dụng những phần quà Giáng sinh hay sinh nhật như là điện thoại, laptop hay đồ chơi được bí mật cài sẵn phần mềm gián điệp để xâm nhập căn nhà mục tiêu. Polly Neate, Giám đốc Women's Aid, cho biết: "Những người chồng bạo lực muốn kiểm soát nạn nhân nên họ có thể sử dụng bất kỳ công cụ nào có được để duy trì và gia tăng giám sát. Chúng tôi nghe được ngày càng nhiều những câu chuyện người chồng sử dụng phần mềm gián điệp cài trong điện thoại hay máy tính cá nhân và theo dõi trên Internet để thu thập thông tin về nạn nhân của họ.

Phần mềm gián điệp di động StealthGenie được rao bán trực tuyến.

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, cảnh sát không được huấn luyện để nhận biết và hiểu rõ tác động của bạo lực trực tuyến để có phản ứng thích đáng". Các nhà hoạt động nhân quyền đặc biệt quan ngại về bản chất xảo quyệt của phần mềm gián điệp, được thiết kế để người dùng không dò ra được dấu vết sau khi chúng được cài đặt cho smartphone hay máy tính. Công nghệ hiện đại cho phép người dùng xác định vị trí của đối tượng cũng như bí mật theo dõi động tác bấm phím, văn bản, hình ảnh và email.

Trong một trường hợp, điện thoại của người vợ đã bị cài lén phần mềm gián điệp giúp ông chồng bạo lực nghe được mọi cuộc nói chuyện của nạn nhân và sau đó đe dọa. Trong một vụ khác, người chồng sử dụng phần mềm gián điệp để kiểm soát tài khoản eBay của vợ cũ và biết được địa chỉ giao hàng. Sau đó, hắn chờ sẵn rồi tấn công gây thương tích cho nạn nhân.

Một công ty của Anh hiện đang tiếp thị ứng dụng gián điệp với giá 30 bảng Anh dùng cho smartphone sử dụng hệ điều hành Android với lời quảng cáo phần mềm không thể bị người dùng nó thấy và nó có thể biến một smartphone tầm trung thành thiết bị giám sát. Công nghệ gián điệp dễ dàng mua được thông qua trang web của nhà bán lẻ thiết bị điện tử Maplin của Anh. Công ty quảng cáo phần mềm gián điệp điện thoại di động "Cell Phone Recon" với giá 99,99 bảng Anh có khả năng "giám sát thông điệp văn bản SMS, email, các cuộc gọi và liên tục theo dõi sát sao vị trí của chiếc điện thoại". Ngoài ra, người dùng điện thoại mục tiêu không thể nhìn thấy ứng dụng đang chạy.

Tháng 9/2014, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) tiến hành một chiến dịch đột kích ở thành phố Los Angeles và bắt giữ Hammad Akbar - Giám đốc điều hành InvoCode Pvt, đơn phát triển và bán ứng dụng gián điệp StealthGenie. Theo bà Leslie Caldwell, Vụ trưởng Hình sự - Bộ Tư pháp Mỹ: "Hoạt động bán phần mềm gián điệp đời tư cá nhân không chỉ là đáng chê trách mà còn được coi là tội hình sự. Các ứng dụng như StealthGenie được thiết kế đặc biệt dành riêng cho những kẻ sử dụng bạo lực trong gia đình muốn kiểm soát đời tư của nạn nhân mà không sợ bị phát hiện.

Vụ Hình sự luôn có những nỗ lực nhằm trừng trị thẳng tay những kẻ tìm kiếm lợi nhuận từ công nghệ được phát triển để xâm lấn đời tư". Đại diện Trung tâm Tiếp nhận khiếu nại tội phạm Internet của FBI cho rằng: "Người mua sản phẩm StealthGenie có thể xem dữ liệu thu được từ điện thoại di động mục tiêu thông qua một cổng trực tuyến. Dữ liệu đánh cắp này được lưu giữ trên trang web StealthGenie. Ví dụ, người mua sản phẩm có thể đăng nhập vào cổng trực tuyến để tiếp nhận thông tin từ điện thoại mục tiêu, như  email hình ảnh và các cuộc gọi".

Cảnh sát Anh đang tìm kiếm sự thay đổi luật pháp để truy tố những kẻ sử dụng phần mềm gián điệp đời tư. Các nhà hoạt động nhân quyền ở Scotland cũng đang mở chiến dịch kêu gọi xem xét lại các điều luật chống quấy rối đời tư. Chiến dịch này nhận được sự hỗ trợ từ nhà văn Janice Galloway, người từng bị người yêu cũ quấy rối - thu hút được sự quan tâm đặc biệt từ Chính phủ Scotland và họ đang làm việc với cơ quan tư pháp để xem xét lại luật chống quấy rối.

Các chuyên gia cho rằng sự sụt giá của công nghệ cũng là một yếu tố dẫn đến xu hướng lạm dụng phần mềm gián điệp. Như cách đây 3 năm, giá phần mềm gián điệp khoảng 200 bảng Anh nhưng nay chỉ còn chừng 35 bảng Anh. Bà Jennifer Perry lo ngại không bao lâu nữa công nghệ máy bay không người lái cũng sẽ tạo điều kiện cho những kẻ quấy rối dễ dàng giám sát nạn nhân của chúng!