Chưa xác định được thời điểm mất nguồn phóng xạ Co-60

Thông tin ban đầu khi làm việc với ông Đào Đức Hùng (nhân viên an toàn bức xạ của Công ty CP Thép Pomina 3 đã nghỉ việc) cho thấy, vào tháng 9/2014 một dây chuyền sản xuất của nhà máy có sự cố nên phải ngừng hoạt động, nguồn phóng xạ được tháo dỡ cất vào kho số 3.

Tuy nhiên do công nhân phản ứng vì sợ nguy hiểm nên ngày 11/11/2014, nhà máy đã chuyển nguồn phóng xạ để bên hông kho số 3. Sáng 17/11/2014, khi kiểm tra phát hiện nguồn phóng xạ bị mất, ông Đào Đức Hùng đã báo cáo với lãnh đạo công ty nhưng đến ngày 25/3/2015, thông tin về nguồn phóng xạ mới được công khai.

Trong khi đó, ông Nguyễn Thế Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Thép Pomina 3 cho biết, thông tin trên chưa chính xác và đề nghị cơ quan chức năng làm việc với ông Đào Đức Hùng để có cơ sở tìm kiếm nguồn phóng xạ.

Theo ông Tuấn, nhà máy có 5 nguồn phóng xạ lắp đặt trên dây chuyền sản xuất thép. Tuy nhiên do dòng thứ ba bị hư nguồn cảm biến nên trong quá trình chờ sửa chữa, nguồn phóng xạ thứ ba được tháo dỡ cất vào kho.

Do có sự thay đổi về nhân sự, công ty bàn giao công tác quản lý về an toàn bức xạ vào ngày 25/3 giữa ông Đào Đức Hùng (phụ trách An toàn bức xạ cũ) và ông Nguyễn Văn Út (nhân viên dự kiến thay thế công việc của ông Hùng). Sau khi bàn giao hồ sơ, ông Út phát hiện mất một nguồn phóng xạ Co-60, hoạt độ 1,58x10 4 TBq, trên dây chuyền sản xuất (lò đúc thứ ba trong số 5 lò đúc).

Ông Hùng không giải trình được việc thất lạc này; đồng thời tại thời điểm làm việc với đoàn, Pomina 3 không triệu tập được ông Hùng đến để giải trình sự việc trên. Pomina 3 đã thông báo và tìm kiếm nguồn phóng xạ bị thất lạc trong toàn nhà máy từ thời điểm phát hiện thất lạc nhưng đến nay vẫn chưa tìm thấy. Ngày 1/4 vừa qua, Nhà máy luyện phôi thép Pomina 3 có đơn trình báo cơ quan chức năng (cụ thể là Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) và Công an tỉnh) về việc bị thất lạc nguồn phóng xạ.

Được biết, nguồn phóng xạ bị mất là loại Co-60, có hình trụ, đường kính 14cm, dài 45cm, cân nặng khoảng 45kg dùng để đo mức thép lỏng trên dây chuyền lò đúc số 3, trong tổng số 5 dây chuyền của nhà máy.

Trong diễn biến khác, do tính chất khẩn cấp của sự việc, ông Lê Thanh Dũng, Phó chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng như Sở KH&CN, Công an tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ tổ chức tìm kiếm nguồn phóng xạ bị mất bằng mọi giá. Đồng thời, UBND tỉnh đã thành lập tổ tìm kiếm nguồn phóng xạ do ông Mai Thanh Quang, Giám đốc Sở KH&CN làm tổ trưởng.

Trước mắt, ngoài tìm kiếm tại nhà máy, tỉnh cũng huy động các lực lượng rà soát, tìm kiếm tại các vựa ve chai trên địa bàn huyện Tân Thành. Phó chủ tịch UBND tỉnh cũng đề nghị sẽ khen thưởng cho người tìm ra nguồn phóng xạ bị mất. Theo ông Dũng, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu  đã thông báo rộng rãi hình ảnh nguồn phóng xạ bị mất, cảnh báo nguy hiểm trên các phương tiện thông tin để người dân được biết và thưởng cho người cung cấp thông tin để tìm thấy nguồn phóng xạ.

Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân Vương Hữu Tấn cho biết, nguồn phóng xạ này sẽ có tính nguy hiểm cao nếu bị lấy ra khỏi ống chì bảo vệ, do đó công tác tìm kiếm rất cấp bách.

Theo ông Vương Hữu Tấn, nguồn phóng xạ có hoạt độ hiện tại khoảng 233mCi. Ở khoảng cách 10cm, nguồn phóng xạ có thể gây ra liều suất chiếu xạ 2,5mSv/h, trong khi mức liều chiếu xạ cho phép đối với người dân bình thường trong một năm chỉ 1mSv. Nguồn phóng xạ có thể gây ra tác hại nguy hiểm đối với sức khỏe của con người khi tiếp xúc trực tiếp. Do đó, việc tìm kiếm và nhanh chóng thu hồi nguồn phóng xạ này là hết sức quan trọng và càng nhanh càng tốt. Cũng theo ông Vương Hữu Tấn, mặc dù nguồn phóng xạ này được Công ty Thép Pomina 3 nhập về từ năm 2010, mức độ nhiễm xạ có giảm đi nhưng vẫn còn 50% nên hết sức nguy hiểm.

"Tiếp xúc với nguồn phóng xạ rất nguy hiểm, gây tổn thương cho người tiếp xúc, thậm chí có thể chết ngay" - Cục trưởng Vương Hữu Tấn cho biết. Vì vậy việc trước tiên là tìm ra nguồn phóng xạ bị mất sau đó sẽ tiến hành xử lý trách nhiệm liên quan tới vụ việc.

Còn theo ông Đỗ Vũ Khoa, Phó phòng An toàn bức xạ, Sở KH&CN tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay đơn vị này đã thông tin cho các cơ sở thu mua phế liệu, người dân khi phát hiện nguồn phóng xạ Co-60 bị thất lạc, phải báo ngay cho cơ quan chức năng. Hiện lực lượng Công an và cơ quan chức năng đang khoanh vùng để tìm kiếm.

Ông Mai Thanh Quang, Giám đốc Sở KH&CN cho biết, giải pháp hiện nay để truy tìm nguồn phóng xạ là dùng máy đo do Cục An toàn bức xạ mang vào hỗ trợ, đồng thời các cơ quan chức năng trực tiếp đi tìm tại các vựa ve chai. Bên cạnh đó, các phương tiện truyền thông phải tăng cường tuyên truyền, thông tin rộng rãi để người dân biết.