Lá chắn chim ưng, khắc tinh của máy bay không người lái

• Iran ra mắt máy bay không người lái vận tốc 200km/h
• Máy bay không người lái nhỏ bằng… đồng xu
• Máy bay không người lái kiêm tàu ngầm

Tuy nhiên, UAV giá rẻ không được cấp phép đang khiến chính phủ nhiều nước bắt đầu gia tăng cảnh giác và đi tìm giải  pháp đối phó một khi các mục tiêu quan trọng bị UAV tiếp cận và tấn công.

UAV giá rẻ không được cấp phép đang gây náo loạn nhiều nước vì đã gây ra những sự cố nguy hiểm: va chạm với máy bay chở khách hay trực thăng chữa cháy, nguy cơ các phần tử khủng bố sử dụng UAV thực hiện các cuộc tấn công vào những nơi nhạy cảm, đông dân cư…

Sau sự việc một người đàn ông say rượu làm rơi UAV xuống bãi cỏ Nhà Trắng hồi tháng 1/2015, giới chuyên gia an ninh và quân đội Mỹ đã phải thảo luận về cách phản ứng trong trường hợp một tên khủng bố sử dụng UAV cỡ nhỏ chở theo bom, bay với tốc độ cao, tấn công Nhà Trắng. Sự cố trên cho thấy rất khó để ngăn ngừa kịp thời các UAV nhỏ nếu người điều khiển có ý đồ xấu.

Tại Triển lãm Thiết bị an ninh và quốc phòng quốc tế (DSEI) diễn ra ở London mới đây, Công ty quốc phòng Selex ES, Anh, giới thiệu một hệ thống điều khiển điện tử có khả năng phát hiện, khống chế UAV cỡ nhỏ, giúp ngăn ngừa các vụ tấn công tiềm tàng. Tên đầy đủ của hệ thống này là Lá chắn Chim ưng (Falcon Shield) chống UAV. Stephen Williams, chuyên gia cấp cao phụ trách chương trình Falcon Shield ở Selex ES, cho biết. Chính vì vậy, Lá chắn Chim ưng sẽ trở thành khắc tinh của các UAV khi chúng can thiệp hệ thống và chiếm quyền kiểm soát mục tiêu từ xa.

Selex ES đã bỏ ra 3 năm để nghiên cứu và tạo ra Lá chắn Chim ưng. Selex ES cho biết, không thể công bố chi tiết về cơ chế vận hành của Lá chắn Chim ưng vì công nghệ  độc quyền có liên quan tới các khách hàng quân sự. Tuy nhiên, công ty này khẳng định lá chắn đủ năng lực để phát hiện và khống chế UAV, sau đó buộc chúng hạ cánh an toàn ở nơi cách xa mục tiêu cần bảo vệ.

Tạp chí IHS Jane nhận định: Lá chắn Chim ưng hoạt động theo 5 giai đoạn:  tìm kiếm, xác định, lần theo, nhận diện và khống chế mục tiêu. Ở giai đoạn "tìm kiếm", lá chắn sẽ giám sát các mối đe dọa tiềm tàng trong khu vực cần bảo vệ thông qua một radar kết hợp tần số điện tử. Giai đoạn này có thể lần ra mối đe dọa từ cả trên không và mặt đất. Sau đó, cơ chế giám sát radar và tần số điện tử sẽ kết hợp với camera quang điện tử hồng ngoại "xác định" mục tiêu. Tiếp đến, camera quang điện tử hồng ngoại và radar sẽ "lần theo" rồi "nhận diện" mối đe dọa.

Giai đoạn "khống chế" sẽ là điểm làm nên sự khác biệt của Lá chắn Chim ưng so với những đối thủ cạnh tranh. Stephen Williams cho hay, giai đoạn này không chỉ đơn giản là phá nhiễu tần số vô tuyến của mục tiêu mà còn cung cấp các giải pháp phức tạp khác, tùy biến theo yêu cầu của khách hàng. Quy trình này được vận hành dựa trên một hệ thống máy tính được lựa chọn trước. Hệ thống cũng cảnh báo người sử dụng về mối đe dọa UAV đang xuất hiện để tìm cách xử lý khác.

Trong video giới thiệu cơ chế hoạt động của Lá chắn Chim ưng, hệ thống đã chiếm quyền kiểm soát và buộc một UAV đối phương hạ cánh an toàn. Nó cho thấy Lá chắn Chim ưng không dùng năng lượng vi sóng cường độ cao để phá hủy cấu hình điện tử của UAV dù tính năng trên hoàn toàn có thể được thêm vào nếu khách hàng mong muốn. "Chúng tôi đang vượt qua các giới hạn khoa học, vậy nên chúng tôi không cần dùng tới lực tác động để chống lại UAV, bắn hạ nó trên bầu trời hay chiếm quyền điều khiển nó, ông Williams nhấn mạnh.

"Bạn cứ hình dung rằng chúng tôi đang khai thác công nghệ radar mà Không quân Hoàng gia Anh sử dụng, và không có lý do gì khiến phần cứng hay phần mềm của UAV bị hư hỏng cũng như không gây thiệt hại nào cho con người trên mặt đất". Hiện cách thường dùng để loại bỏ một UAV cỡ nhỏ là bắn hạ, khống chế người điều khiển hoặc tìm các lỗ hổng an ninh trong phần cứng của UAV để chiếm quyền điều khiển và vô hiệu hóa.

Lá chắn Chim ưng bao gồm nhiều bộ phận dễ dàng vận chuyển hay lắp đặt tại một địa điểm cố định. Theo Công ty Selex ES, giải pháp Lá chắn Chim ưng có khả năng bao quát và bảo vệ một tòa nhà nằm giữa lòng thành phố hoặc khu vực rộng lớn hơn như nhà máy điện hạt nhân, sân bay, hay căn cứ quân sự ở nước ngoài. Lá chắn có thể gắn trên mái nhà hay lắp vào một xe bọc thép trong một đoàn xe đang di chuyển hoặc mang bằng tay tới các địa điểm khác nhau. Lá chắn Chim ưng cũng được lập trình để tự động ứng phó với các UAV lao nhanh tới, buộc chúng hạ cánh ở một vị trí định sẵn.

Công ty Selex ES dự định bán Lá chắn Chim ưng cho các lực lượng an ninh dân sự, hành pháp và quân đội. Lá chắn Chim ưng sẽ được thiết kế để tự giám sát liên tục 24 giờ mỗi ngày. Trước mắt, thiết bị được các đơn vị khách hàng mua để bảo vệ những cơ sở hạt nhân ở trung tâm thủ đô London.