"Vương quốc không cha" thời hiện đại
Bộ tộc Mosuo - gồm khoảng 15.000 người - sống quanh hồ Lugu ở khu vực nằm giữa tỉnh Vân Nam và Tứ Xuyên. Theo phong tục truyền thống của họ, phụ nữ có quyền ngủ với bất cứ người đàn ông nào mà họ muốn. Nếu các cô gái thích một chàng trai, họ chỉ cần khều nhẹ vào lòng bàn tay của đối tượng để mời anh ta ngủ cùng.
Những phụ nữ trong xã hội theo chế độ mẫu hệ này không bao giờ kết hôn. Họ và con cái sống trong những ngôi nhà gồm nhiều thế hệ, song những đứa trẻ ấy không có cha trên tất cả giấy tờ tùy thân. “Đó là một xã hội không có đám cưới trong suốt hàng nghìn năm qua song các bà mẹ vẫn thành công trong việc nuôi dạy con cái như mọi xã hội bình thường khác”, Stephanie Coontz, một giáo sư chuyên nghiên cứu về gia đình của Đại học Evergreen (Mỹ), phát biểu.
Nam giới Mosuo cũng tham gia vào việc nuôi dạy trẻ con, song đó là những đứa trẻ do những phụ nữ trong đại gia đình của họ sinh ra. Quyền hành của đàn ông đối với lũ trẻ cũng khá hạn chế. “Trẻ con của bộ tộc Mosuo sống cùng vài người chú hoặc bác. Những người đàn ông này cùng đảm nhiệm vai trò của người cha trong gia đình gồm nhiều thế hệ”, John Lombard, giám đốc Hiệp hội phát triển văn hóa Mosuo, cho biết.
 |
|
Nam giới của bộ tộc Mosuo. Ảnh: wordpress.com. |
Theo Lombard, tập quán kỳ lạ của người Mosou rất có ý nghĩa về mặt di truyền. “Khi vợ hoặc người tình có thai, nhiều người đàn ông không dám chắc chắn tuyệt đối rằng đứa trẻ thực sự là con của họ. Nhưng nếu chị gái hoặc em gái của họ có con, họ có thể tin chắc rằng đứa trẻ cùng huyết thống với họ”, ông giải thích.
Phụ nữ của bộ tộc Mosuo nắm quyền quyết định đối với mọi vấn đề trong cuộc sống gia đình và xã hội. Tài sản và quyền hành trong gia đình chỉ được truyền cho con gái. Sau khi bước vào tuổi 18, phụ nữ Mosuo được phép đưa đàn ông về phòng ngủ mỗi tối và các chàng phải ra về vào buổi sáng hôm sau. Báo chí phương Tây gọi kiểu quan hệ này là "hôn nhân một đêm".
Nữ giới có thể ngủ với nhiều đàn ông trong một khoảng thời gian và thay đổi người tình cho đến khi nào họ cảm thấy chán. Họ có thể sinh con sau những lần quan hệ tình dục, song chẳng một người đàn ông nào được trở thành cha của những đứa trẻ mà họ sinh ra. Quan hệ tình ái lăng nhăng và chung chạ bừa bãi với đàn ông chưa bao giờ bị coi là điều đáng xấu hổ trong xã hội của người Mosuo. Tập quán đó khiến bộ tộc Mosuo trở nên nổi tiếng. Nam giới từ những nơi khác trên lãnh thổ Trung Quốc coi "hôn nhân một đêm" là biểu tượng của tự do luyến ái.
Mặc dù các nhà thổ dành cho khách du lịch xuất hiện tại nhiều làng của người Mosuo, song phần lớn nhân viên tới từ nơi khác. Người Mosuo coi đó là sự sỉ nhục đối với họ.
“Đôi khi giới truyền thông đưa tin rằng phụ nữ Mosuo có thể ngủ với tất cả đàn ông không cùng huyết thống trong cộng đồng, miễn là họ có đủ thời gian. Sự hiểu lầm ấy khiến họ tức giận”, nhà sản xuất phim Xiaoli Zhou, người từng làm một bộ phim tài liệu về bộ tộc Mosuo vào năm 2006, giải thích. Bộ phim của ông mang tên The Women's Kingdom (Vương quốc của phụ nữ).
Theo Zhou, trên thực tế phụ nữ Mosuo không thay đổi người tình quá thường xuyên. Họ cũng hiếm khi quan hệ với hai người đàn ông trở lên cùng lúc. “Nhiều phụ nữ nói với tôi rằng họ chỉ có một hoặc hai người tình trong suốt cuộc đời”, Zhou kể.
Việc phụ nữ Mosuo không kết hôn và những đứa trẻ không có cha có thể khiến nhiều người nghĩ rằng bộ tộc này không coi trọng cuộc sống gia đình. Nhưng điều này không đúng. Trên thực tế, người Mosuo coi gia đình là thứ quan trọng hơn mọi mối quan hệ khác. Lombard cho biết, những gia đình mở rộng của họ - gồm nhiều thế hệ chung sống dưới một mái nhà - có cuộc sống tình cảm cực kỳ ổn định. Do không có hôn nhân nên người Mosuo không có khái niệm "ly dị" hay "ly thân".
Do những ngôi làng của người Mosuo tách biệt với thế giới bên ngoài nên rất ít người biết đến phong tục của họ. Từ sau thập niên 1970, với sự giúp đỡ của chính phủ, làng Mosuo dần thay đổi. Bây giờ, chế độ một vợ một chồng dù không tồn tại nhưng nhiều phụ nữ đã có quan hệ gắn bó với một người đàn ông duy nhất.
Brent Huffman, người cũng tham gia sản xuất bộ phim tài liệu The Women's Kingdom, phát biểu: “Xã hội Mosuo khiến chúng ta đặt câu hỏi: Liệu trẻ con có nhất thiết phải có cha hay không? Điều ấy thật khó tưởng tượng trong xã hội phương Tây, song ở đây nó đã tồn tại từ rất lâu rồi”