Nền tảng Blockchain Quốc gia: Trụ cột mới trong chiến lược dữ liệu và chuyển đổi số của Việt Nam

Nền tảng phục vụ chiến lược dữ liệu và bảo vệ chủ quyền số

NDAChain là sáng kiến công nghệ trọng điểm do Trung tâm Dữ liệu Quốc gia (Bộ Công an) chủ trì, dưới định hướng chiến lược của Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia Việt Nam. NDAChain là nền tảng blockchain công nghệ lõi, được xác định là một trong các trụ cột chiến lược được triển khai dựa trên tinh thần của Thông báo số 171 của Thủ tướng Chính phủ tháng 3/2025.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã giao 7 nhiệm vụ quan trọng cho Hiệp hội tại Đại hội thành lập ngày 22/3/2025, trong đó nhấn mạnh việc làm chủ công nghệ lõi, phát triển các nền tảng có khả năng ứng dụng rộng khắp vào đời sống, dịch vụ công và phát triển kinh tế số.

Ngay sau đó, ngày 11/4/2025, tại buổi làm việc giữa Hiệp hội và Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, NDAChain đã được giới thiệu  là một trong những nền tảng công nghệ chiến lược đầu tiên được ưu tiên phát triển, kết nối và triển khai thực tế. Thông báo số 22 do Chủ tịch Hiệp hội Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt đã chính thức thông qua chủ trương triển khai NDAChain trong hệ thống các nền tảng lõi quốc gia.

Giải pháp cho một hạ tầng dữ liệu số hiện đại

Việt Nam hiện vận hành một khối lượng dữ liệu khổng lồ từ hơn 100 triệu dân và hàng ngàn cơ quan, tổ chức. Tuy nhiên, mô hình quản trị dữ liệu tập trung truyền thống ngày càng bộc lộ nhiều điểm nghẽn: từ bảo mật, tính liên thông, cho đến khả năng mở rộng và tích hợp quốc tế.

NDAChain được thiết kế như một lớp hạ tầng trung gian thông minh cho phép xác thực, bảo vệ và ghi nhận các giao dịch dữ liệu trước khi chúng được xử lý tại Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Việc này giúp giảm tải hệ thống, loại bỏ nguy cơ điểm nghẽn duy nhất, đồng thời bảo đảm toàn vẹn, minh bạch và truy vết được dữ liệu ở mọi cấp độ.

Cấu trúc công nghệ tiên tiến, phù hợp với Việt Nam

Không giống các blockchain công khai đại chúng, NDAChain vận hành theo mô hình blockchain cấp phép (permissioned blockchain), nơi mỗi nút xác thực đều được lựa chọn và giám sát kỹ lưỡng. Hiện mạng lưới đã có 49 nút xác thực đại diện cho các bộ ngành, tập đoàn kinh tế lớn như Masan, VNVC, SunGroup, Sovico, VNG, Misa…

NDAChain được xây dựng trên nền tảng công nghệ lõi tiên tiến, kết hợp thuật toán đồng thuận Proof-of-Authority (PoA) giúp xác thực nhanh, an toàn và tiết kiệm năng lượng. Cơ chế bảo mật Zero-Knowledge Proof (ZKP) cho phép xác minh thông tin mà không làm lộ dữ liệu gốc, đảm bảo quyền riêng tư người dùng. Việc tuân thủ các chuẩn quốc tế như W3C DID, Verifiable Credentials và GDPR giúp NDAChain sẵn sàng tích hợp xuyên biên giới. Với hiệu suất xử lý 3.600 giao dịch mỗi giây và độ trễ chỉ 1,5 giây, nền tảng đáp ứng linh hoạt cả nhu cầu nghiệp vụ của Nhà nước lẫn doanh nghiệp trong chuyển đổi số.

Ứng dụng thực tiễn – Gắn kết nhà nước, doanh nghiệp và người dân

NDAChain không chỉ là một nền tảng công nghệ mới, mà đang trở thành hạ tầng số chiến lược trong nhiều lĩnh vực trọng yếu.  Với đặc tính bất biến và truy xuất dữ liệu thời gian thực, NDAChain có thể được ứng dụng trong đa dạng ngành nghề. Trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, sản phẩm sức khỏe  nơi các doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với tình trạng hàng nhái, hàng giả ,NDAChain giúp xác thực nguồn gốc, giám sát toàn bộ hành trình của sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng.

Tại các doanh nghiệp sản xuất và logistics, việc ứng dụng NDAChain vào quản trị chuỗi cung ứng sẽ giúp tự động hóa kiểm tra, đối soát, chứng thực tài liệu và dữ liệu liên quan đến vận chuyển, phân phối, tồn kho. Điều này không chỉ giảm chi phí vận hành mà còn tăng niềm tin với đối tác trong và ngoài nước.

Trong các lĩnh vực như giáo dục, tài chính, bảo hiểm, NDAChain hỗ trợ xác thực hồ sơ, hợp đồng và danh tính khách hàng một cách bảo mật, giảm thiểu gian lận và cải thiện trải nghiệm người dùng trên nền tảng số.

Tầm nhìn đến 2026 – Kiến tạo hệ sinh thái dữ liệu quốc gia

Theo kế hoạch, NDAChain sẽ hoàn tất tích hợp vào Trung tâm Dữ liệu Quốc gia trong năm 2025, mở rộng ra các địa phương và trường đại học từ 2026. Giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung vào đào tạo nhân lực, thúc đẩy hợp tác quốc tế và triển khai các lớp mở rộng (Layer 2) phục vụ đa ngành.

Với cấu trúc mở và chính sách thúc đẩy tích hợp, NDAChain không chỉ là hạ tầng công nghệ cấp quốc gia, mà còn là cơ hội cho các công ty công nghệ, startup và tổ chức tư nhân cùng phát triển ứng dụng. Các doanh nghiệp có thể khai thác NDAChain để xây dựng các dịch vụ số, ví dụ như ví định danh, giải pháp chống giả, nền tảng truy xuất, hoặc cổng chứng thực số hóa cho từng ngành dọc.

NDAChain không chỉ là một nền tảng blockchain, mà là chiến lược dài hạn để Việt Nam đảm bảo chủ quyền dữ liệu, xây dựng một xã hội số an toàn, minh bạch và bền vững. Với NDAChain, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong cuộc đua chuyển đổi số toàn cầu bằng cách đặt dữ liệu và công nghệ vào trung tâm của phát triển.