Bao giờ Việt Nam ăn Tết lệch với Trung Quốc?

08:30 28/01/2009
Theo nghiên cứu của học giả Hoàng Xuân Hãn, bắt đầu từ năm 1080, lịch ta đã khác hẳn lịch Trung Quốc (TQ). Có sự khác nhau này là do phép tính lịch khác nhau, và còn do cách làm tròn không giống nhau ở chỗ bắt đầu một ngày mới. Vào thời Lê Trung Hưng đã có 11 lần Việt Nam (VN) ăn tết khác TQ.

Sau năm 1945, có một thời gian ta không tính lịch âm nữa mà sử dụng một lịch ở vùng phía nam TQ. Đến năm 1967, ta bắt đầu tính một lịch riêng theo múi giờ 7 là múi giờ chứa hầu hết phần đất liền của nước ta.

Việc cải tiến lịch này đã khiến lịch ta so với lịch TQ càng lệch nhau nhiều, nhưng từ năm 1967 đến nay, ta và TQ đã ăn tết lệch nhau, vào các năm 1968, 1969, 1985 và năm 2007 là 4 lần. Điều này dễ hiểu, bởi vì hầu hết phần đất của VN nằm ở múi giờ 7, nếu lấy theo lịch Trung Quốc (múi giờ 8) thì sẽ bị lệch tới 1 giờ.

Nên cần phải tính một lịch riêng theo múi giờ 7 cho phù hợp với vị trí địa lý của nước mình. Trong các năm ăn tết lệch nhau thì năm 1985 VN ăn tết trước TQ cả tháng trời. Chính sự cách nhau 1 tháng này đã có một số ý kiến cho rằng ta làm lịch thiếu khoa học, gây ảnh hưởng đến nông nghiệp bởi lẽ 2 nước chỉ cách nhau 1 múi giờ mà lại có sự chênh lệch lớn như thế?

Nguyên nhân là do đặc điểm của lịch âm có nhuận cả 1 tháng. Trong những lần lịch VN và TQ lệch nhau thì đặc biệt có năm Giáp Tý (1984) theo lịch TQ, tháng nhuận rơi vào tháng 10, cho nên sau tháng 10 là tháng 10 nhuận, rồi mới tới tháng 11, tháng Chạp. Còn theo lịch VN thì tháng nhuận lại rơi vào tháng 2 của năm sau, tức năm  Ất Sửu 1985. Do đó ta ăn tết sớm hơn TQ.

Giải thích cho sự khác nhau này, Học giả Hoàng Xuân Hãn đã viết bài “Năm Ất Sửu con trâu hai đầu”. Ông đã tính thử theo 4 múi giờ của 4 địa điểm khác nhau trên thế giới thì kết quả là 2 cặp điểm có tết cách nhau 1 tháng, giữa từng cặp cách nhau 1 ngày. Theo đó, lịch theo múi giờ 8 của TQ và lịch theo múi giờ 7 của VN đều đúng cho từng nước.

Sự thật các lịch khác nhau một ngày hay cả tháng cũng không ảnh hưởng nhiều tới sản xuất nông nghiệp. Cuối cùng, bao giờ thì VN và TQ lại ăn tết khác nhau? Có khá nhiều năm lịch VN khác lịch TQ, song chỉ xét ngày tết thì tới năm Canh Tuất (2030) và Quý Dậu (2053) hai nước lại ăn tết không cùng ngày

Vũ Thuận Hóa

Ngày 21/11, phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (cựu Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil - Xuyên Việt Oil), cùng 14 đồng phạm về những sai phạm nghiêm trọng liên quan đến lĩnh vực kinh doanh xăng dầu tiếp tục diễn ra với phần xét hỏi của đại diện VKS và các luật sư. 

Liên quan đến vụ việc nhóm học sinh vi phạm giao thông trên đường Nguyễn Trãi được Báo CAND đăng tải, chiều 21/11, Đội CSGT số 7 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) phối hợp với Đội CSGT-TT Công an quận Thanh Xuân đã có buổi làm việc với Ban giám hiệu Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cùng phụ huynh và các em học sinh.

Liên quan đến vụ tai nạn xe chở rác BKS 75C-044.83 khi đi qua cầu treo Bình Thành (xã Bình Thành, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế) bất ngờ gặp tai nạn rơi xuống sông làm 2 người mất tích như Báo CAND đã thông tin, vào chiều 21/11, ông Phan Quý Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến hiện trường chia sẻ, động viên gia đình 2 nạn nhân và chỉ đạo công tác cứu nạn, cứu hộ (CNCH).

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.
English | 中文