Gỡ khó mô hình chuỗi công viên phần mềm Quang Trung
Ước tính trong năm 2020, doanh thu của các doanh nghiệp trong toàn chuỗi QTSC đạt khoảng 13.926,15 tỷ đồng, đạt 155% so với chỉ tiêu được giao. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chuỗi công viên phần mềm này đã gặp khá nhiều khó khăn, vướng mắc cần phải tháo gỡ…
Chuỗi QTSC được chính thức thí điểm thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ vào năm 2016. Theo Quyết định này, chuỗi QTSC là tổ chức liên kết giữa QTSC với các khu công nghệ thông tin (CNTT) tập trung, khu phần mềm, trung tâm CNTT để thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực CNTT.
| Khu công viên phần mềm Quang Trung (Quận 12, TP Hồ Chí Minh) |
Chuỗi QTSC được áp dụng các chính sách ưu đãi đối với khu CNTT tập trung và được hưởng các chính sách ưu đãi khác áp dụng đối với khu CNTT tập trung, theo quy định của pháp luật. Ngân sách Nhà nước sẽ hỗ trợ đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật các phân khu chức năng của thành viên chuỗi QTSC theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên trong thực tế, CVPM Quang Trung có quy mô lớn 45 ha, doanh thu dịch vụ của toàn chuỗi QTSC ước tính đến năm 2020 là 9.025/15.000 tỷ đồng, chỉ đạt 60% chỉ tiêu đã đặt ra.
Theo ông Lâm Nguyễn Hải Long, nguyên nhân cơ bản không đạt hai chỉ tiêu (nhân lực và doanh thu dịch vụ) là do chuỗi QSTC không kết nạp được các thành viên dự kiến ban đầu là CVPM Quang Trung 2 (khu C30 khoảng 41 ha) - nơi có vị trí trung tâm của TP Hồ Chí Minh và CVPM Quang Trung - Đà Lạt (7.000 m2) dự kiến đặt ngay trung tâm TP Đà Lạt. Với dự án CVPM Quang Trung 2 dù đã được khởi động từ rất sớm và địa điểm dự kiến của dự án đặt tại khu đất khoảng 41 ha (C30) thuộc VNPT trên địa bàn quận 10 và quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh, nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết được tính pháp lý của các khu đất.
Còn dự án CVPM Quang Trung - Đà Lạt phải tạm ngừng do nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu là do có sự thay đổi về chủ trương và định hướng triển khai thực hiện của tỉnh Lâm Đồng.
Hai vướng mắc chính vẫn là tính pháp lý các khu đất và tài chính
Hiện nay, cơ chế HĐQLC không phải là một cơ cấu tổ chức có tư cách pháp nhân trong bộ máy nhà nước và cũng không có tài khoản để thực hiện cơ chế phân bổ ngân sách. Mô hình này chủ yếu mang tính hỗ trợ, chưa phát huy tốt các định hướng cũng như liên kết chặt chẽ các thành viên…
Trong thời gian vừa qua, bộ máy triển khai các hoạt động chuỗi QTSC chủ yếu sử dụng nguồn lực của QTSC là chính trong khi QTSC là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước nên bên cạnh việc thực hiện các chỉ tiêu kinh doanh do Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn TNHH MTV giao, vừa phải đảm đương một số hoạt động công ích, nhiệm vụ chính trị của thành phố nên việc đầu tư nguồn lực cho hoạt động phát triển chuỗi gặp rất nhiều khó khăn trong khi các nguồn lực của TP Hồ Chí Minh chưa hỗ trợ được do vướng cơ chế...
Theo ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, đến thời điểm này, chuỗi QTSC nổi lên hai vấn đề khó khăn chính đó là chuyện đất đai để xây dựng các khu chuỗi QTSC bởi thủ tục pháp lý nhiêu khê và chưa rõ ràng. Và thứ hai là vấn đề tài chính, vì không có hạ tầng pháp lý, nên dù ngân sách có tiền nhưng rất khó để giải ngân được. Sắp tới, cần làm sao để chuỗi QTSC phát triển và các thành viên thấy có lợi cho mình khi tham gia vào chuỗi.
Theo Quy chế tổ chức và hoạt động của chuỗi QTSC thì kinh phí hoạt động chung được lấy từ nguồn kinh phí đóng góp của các thành viên chuỗi QTSC và các nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Trung ương. Vào tháng 3-2018, UBND TP Hồ Chí Minh đã có chủ trương đồng ý hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động của HĐQLC giai đoạn 2018 - 2020 giao Sở Tài chính thành phố nghiên cứu phương án, giao Sở TT&TT thành phố theo dõi kinh phí hoạt động này và ban hành Quy chế tài chính của HĐQLC vào tháng 1/2019.
Tuy vậy, việc bố trí ngân sách vẫn chưa thực hiện được vì trong quá trình xây dựng Quy chế tài chính HĐQLC chưa làm rõ đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc sử dụng nguồn ngân sách của thành phố…
Về phía lãnh đạo Bộ TT&TT, ông Phan Tâm, Thứ trưởng Bộ TT&TT đánh giá đây là mô hình thí điểm chưa có tiền lệ, trong quá trình triển khai đã gặp nhiều khó khăn. Nhưng kết quả tổng thể ban đầu của chuỗi QSTC rất đáng khích lệ, tiềm năng phát triển sắp tới rất lớn, với sự tham gia của nhiều địa phương trong cả nước.
Thực trạng hiện tại cũng như những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong quá trình hoạt động, triển khai, Bộ TT&TT và UBND TP Hồ Chí Minh cũng như các đơn vị liên quan đã thống nhất sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thí điểm mô hình chuỗi QTSC thêm ba năm nhằm phát huy những kết quả tích cực, đồng thời sẽ đề ra những giải pháp khắc phục những khó khăn, vướng mắc, nhất là hoàn thiện những hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, liên quan đến ba cấp quản lý.