Liban: Vụ bắt cóc cô dâu nhí
Một cô gái chỉ mới 13 tuổi bị chủ nợ của cha bắt cóc để ép buộc làm vợ người con trai lớn của mình. Vụ án đang gây xôn xao tại Liban và thúc đẩy các nhà hoạt động bảo vệ quyền phụ nữ kêu gọi quy định một độ tuổi hợp pháp tối thiểu cho phép tiến đến hôn nhân ở quốc gia này.
Eva, cô bé 13 tuổi nạn nhân, bị bắt cóc vào đầu tháng 10 vừa qua ở vùng ngoại ô Beirut của người Shiite bởi một chủ nợ của cha để ép buộc làm vợ người con trai 23 tuổi của ông ấy. Vụ việc gây nên làn sóng giận dữ trong dân chúng đòi nhóm thống trị tôn giáo người Shiite rút lui và hủy bỏ liên minh với họ. Nhưng sau đó, bất chấp sự trở về của Eva, bọn người bắt cóc vẫn không bị bắt giữ và có lẽ cũng không một ai bị buộc tội.
Nhiều người Liban tin rằng vụ bắt cóc đã được giải quyết bởi tục lệ bộ tộc hơn là hệ thống luật pháp nước này. Tai họa ập xuống đầu Eva khi cha cô bé rơi vào cảnh nợ nần và chủ nợ ra tay bắt cóc đứa con gái nhằm gây sức ép buộc người cha trả hết nợ. Chủ nợ cũng quyết định gả ép Eva cho người con trai 23 tuổi là tín đồ dòng Shiite. Mặc dù biết tuổi của Eva còn quá nhỏ song hôn lễ vẫn được tiến hành.
Căn cứ theo luật pháp Liban, giới chức tôn giáo trong quốc gia gồm 17 giáo phái này có thẩm quyền đối với cộng đồng riêng của mình khi liên quan đến "các vấn đề cá nhân" bao gồm hôn nhân và tranh cãi trong gia đình. Sau khi vụ bắt cóc xảy ra, các nhóm quyền phụ nữ bắt đầu lên tiếng và cha của Eva đã làm đơn kiện ra chính quyền.
Trong khi đó, kẻ bắt cóc tuyên bố: cô gái đồng ý cuộc hôn nhân và còn xuất hiện trên truyền hình Liban phát ngôn mình yêu chồng. Khi sự nổi giận bùng phát mạnh trong dân chúng, lực lượng an ninh Liban mới can thiệp và giải phóng cho Eva. Ngày 29/10, Jaafari Mufti - thủ lĩnh tôn giáo dòng Shiite hàng đầu ở Liban - tuyên bố hủy bỏ cuộc hôn nhân.
Tuy nhiên, sự giải thoát cho Eva vẫn chưa mang đến sự thỏa mãn cho các nhà hoạt động bảo vệ quyền phụ nữ mà họ vẫn tiếp tục đấu tranh đòi chính quyền đặt ra hạn tuổi tối thiểu cho hôn nhân cũng như nâng cao vị trí của người phụ nữ trong xã hội và tôn trọng quyền của họ. Thêm vào đó là luật bảo vệ phụ nữ đối với nạn bạo hành trong gia đình và cưỡng bức hôn nhân bất hợp pháp.
 |
| Cuộc sống phụ nữ Liban luôn bị cô lập với xã hội. |
Vụ việc này được coi là ví dụ điển hình cho bi kịch của phụ nữ Liban - một bi kịch sinh ra do sự đan bện vào nhau của thế lực tôn giáo, chính quyền yếu kém và luật pháp lỏng lẻo. Nhưng đối với du khách phương Tây, phụ nữ ở Liban có lẽ còn tự do hơn người đồng giới của họ ở các quốc gia Arập láng giềng.
Maryam, phụ nữ Syria, 31 tuổi, tị nạn ở Liban và là mẹ của 5 đứa con, cho biết: "Chúng tôi nhìn thấy được sự khác biệt lớn giữa phụ nữ Syria và phụ nữ Liban. Phụ nữ Syria yếu đuối hơn". Nhưng sự "tự do" của phụ nữ Liban thật ra chỉ là tương đối và thường phụ thuộc mạnh vào giai cấp cũng như tôn giáo.
Từ năm 2010, giới lãnh đạo tôn giáo hai phe Sunni và Shiite ở Liban đã ra sức ngăn cản sự ra đời của luật bảo vệ phụ nữ trước nạn bạo hành gia đình và cưỡng hôn bất hợp pháp. Theo nghiên cứu mới đây do các bác sĩ Trung tâm y khoa Đại học American ở Beirut thực hiện, phụ nữ Liban luôn đối mặt với bạo lực và sự nô dịch hóa trong cuộc sống thường ngày.
Nghiên cứu điều tra đối với 100 phụ nữ có chồng đến thăm khám ở trung tâm tư vấn phụ khoa, trong đó 91 người sẵn sàng hợp tác phục vụ cuộc điều tra. Kết quả cho thấy, 40% người vợ thường bị chồng đánh đập, 1/3 thường bị chồng lợi dụng tình dục và 2/3 khác bị chồng ngược đãi bằng ngôn từ. Còn hơn 1/5 trong số đó cho biết họ bị chồng cấm có cuộc sống xã hội.
Điều làm các bác sĩ điều tra cảm thấy bất ngờ nhất là phụ nữ Liban âm thầm chấp nhận cuộc sống như tù ngục của họ