Mai tết hồi hộp vào xuân
Ghé vườn mai của ông Tư, người với 59 tuổi đời nhưng đã có 43 năm tuổi nghề, chúng tôi cảm như xuân đã tới nhà ông. Ngoài những cây mai đang chớm nụ, trong vườn nhà ông Tư còn có rất nhiều loài hoa khác đang đua sắc chào xuân.
"Năm nay tới giờ rồi mà thương lái còn yên quá. Mọi năm tầm này họ đã lựa hết rồi. Vườn tôi gần phân nửa là mai của khách gửi chăm. Hiện còn vài trăm gốc, mấy bữa nay mới bán được một ít cho người chơi mai trực tiếp xuống vườn lựa. Có năm tầm này đã thu tới 80% tiền mai rồi", ông Tư chia sẻ.
Không như những loại hoa khác, mai hay đào miền Bắc chỉ chơi được mấy ngày Tết nhưng công sức bỏ ra chăm sóc lại mất cả năm. Vậy nên chỉ lơ là chút là xôi hỏng bỏng không ngay. Chăm mai còn hơn cả chăm con. Những ngày thời tiết đỏng đảnh chút, vài hạt mưa xuống là mai nở hết, coi như công cốc cả năm. Nếu trời nắng, sáng ra không có sương thì mai nở đẹp. Còn khi tiết trời lạnh thì phải nhặt lá sớm, bằng không mai "không thèm" nở…
Ông Tư kể, sinh ra và lớn lên ở làng mai, đất đai cũng có nhưng trước đây cha ông chỉ trồng mía. Thấy thiên hạ trồng mai ông cảm thấy thèm. Năm 16-17 tuổi, ông bắt đầu thực hiện ước mơ của mình bằng cách trồng mai xung quanh vườn nhà. Mấy năm sau, những hàng mai xung quanh vườn ngậm bông vào những ngày giáp Tết.
Nhìn hàng mai thật đẹp, thương lái đã đặt cọc mua hết vườn nhưng do chưa có kinh nghiệm chăm sóc nên mới 25 Tết toàn bộ hàng mai của nhà ông đã… vội vã đón xuân. Thấy vậy, thương lái bỏ của chạy lấy người. Tưởng rằng sẽ có một cái Tết hoành tráng, không ngờ chỉ vì thiếu kinh nghiệm nên Tết năm đó chỉ biết ngồi nhà ngắm mai… nhà hàng xóm.
Theo ông Tư, nghề trồng mai cũng lắm gian nan. Năm nào thời tiết khắc nghiệt, mưa gió thất thường, gặp phải triều cường khiến mai nở sớm coi như năm đó trắng tay. Như bao loại cây khác, mai cũng gặp nhiều thứ bệnh như nấm, bệnh rỉ sét, đốm đồng tiền, bọ trĩ...
Ông Tư cho biết, thời tiết năm nay rất thuận lợi cho người trồng mai, nhưng không phải vậy mà đã hết lo. Những người trồng mai hiện đang nín thở, cầu trời đừng mưa…
Rời vườn ông Tư chúng tôi tới thăm vườn mai của ông Hai Dũng. Ngoài mai, ông Hai còn trồng rất nhiều loại cây cảnh khác chuyên để cho thuê. Khách hàng của ông là những công ty, cơ quan nhà nước, các gia đình giàu có… Do vậy sở thích của họ cũng khác nhau. Có khách thích chơi mai sớm, nên ông phải chiều theo ý khách, cho mai nở sớm.
Hơn 20 năm trong nghề, theo ông Dũng thì một vài năm trở lại đây việc thuê cây cảnh cũng tiết kiệm nhiều. Những năm trước đây có thể họ thuê vài ba cây chưng trong nhà, ngoài sảnh thì hiện tại chỉ thuê có một cây. Trước tình hình khó khăn chung, hơn nữa hiện nay có rất nhiều loại cây để người chơi có thể chọn lựa chưng tết thay vì chỉ chưng mai nên nhu cầu về mai có giảm sút. Nhưng bù lại năm nay là năm mưa thuận gió hòa, hy vọng người trồng mai gặp nhiều may mắn.
Tại vườn anh Ba Tài, khi chúng tôi tới anh đang cùng nhân công mải mê vặt lá cho kịp thời vụ và còn kịp giao mai cho khách. Nhìn vườn mai của anh Tài tôi thấy nhiều gốc áng chừng cũng hơn tuổi chủ. Anh Tài bảo, cây mai anh đang vặt lá này từ đời bố anh để lại. Không rõ bao nhiêu năm rồi chỉ biết nó lớn hơn cả tuổi của anh, mà anh đã ngoài 50 rồi.
"Trước đây nghề này sống được nên cả nhà cùng nhau làm. Vài ba năm trở lại đây cung cầu bão hòa, nghề trồng mai không còn được như xưa. Thương, nhớ mai lắm nhưng cũng phải lo lấy ngắn nuôi dài chứ trông cả vào mai không sống nổi", anh Tài tâm sự.
Ngoài việc chăm mai, lo cho mai nở đúng dịp, đúng kỳ, bây giờ người trồng mai còn phải đối phó với thiên tai, nhân họa. Những năm trước nạn trộm cắp cây cảnh, mai tết xảy ra thường xuyên. Có khi bọn trộm cắp còn liều lĩnh đem cả xe cẩu tới trộm mai. Để bảo vệ thành quả lao động suốt năm của mình, các hộ trồng mai, cây cảnh đã có ý thức cảnh giác cao độ.
Ngay kế vườn mai nhà anh Tài là chốt dân phòng nhưng chúng tôi vẫn thấy hai chiếc giường được đặt ở hai góc vườn nhà. Biết ý, anh Tài bảo: "Mùa này phải vậy thôi, ăn mai, ngủ mai chứ sao dám thả ra được. Lỡ sểnh ra có chuyện thì mình thiệt chú ạ. Như cây này hơn cả tuổi tôi lỡ mất thì xót lắm!". Còn với ông Hai Dũng thì: "Năm nào tới giờ này chả vậy, ăn ngủ cùng mai là chuyện đương nhiên rồi chứ đâu có chờ xảy ra chuyện mới lo giữ của được".
Chúng tôi rời làng mai khi thành phố đã lên đèn, trời trong và có chút hơi lạnh. Mong những ngày cuối năm này trời đừng mưa, mai tặc đừng lộng hành để người trồng mai có một cái tết ấm êm với thành quả lao động của mình.