Xung quanh việc sữa nhiễm melamine: "Giám sát chặt chẽ việc tiêu huỷ là khâu quan trọng nhất"
Xung quanh văn bản nói trên cũng như làm thế nào để không thất thoát sữa melamine ra thị trường trong quá trình tiêu hủy, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Nhiên, Thanh tra Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, một trong những cơ quan trực tiếp thực hiện giám sát công tác tiêu hủy.
Phóng viên (PV): Thưa ông, hiện nay theo con số thống kê của ngành Y tế, số lượng sữa cũng như sản phẩm thực phẩm nhiễm melamine phải tiêu hủy là bao nhiêu?
Ông Nguyễn Văn Nhiên (Ông NVN): Sau hơn một tháng từ 18/9 đến 18/10, thống kê từ 750 đoàn thanh tra của cơ quan liên ngành như y tế, thị trường, công an... và qua 6.438 lượt kiểm tra tại các cơ sở kinh doanh và sản xuất sữa trên toàn quốc cũng như từ kết quả xét nghiệm của 283 mẫu được lấy ngẫu nhiên, số sản phẩm thực phẩm nhiễm melamine là khoảng 500 tấn gồm sữa bột và nước. Đây chưa phải là con số cuối cùng vì hiện chúng tôi tiếp tục thống kê bổ sung lượng sữa và thực phẩm nhiễm melamine mới phát hiện. Hiện nay số sản phẩm nhiễm melamine đã lên đến 32 loại.
PV: Theo Văn bản số 7806/ BYT – ATTP, Bộ Y tế gửi cho Sở Y tế các tỉnh, thành phố thuộc Trung ương để chỉ đạo việc tiêu hủy “sữa melamine”, thưa ông có thể hiểu việc tiêu hủy sữa có chất gây sỏi thận hoàn toàn do doanh nghiệp chủ động?
Ông NVN: Đúng thế. Vì trước thực trạng có sản phẩm thực phẩm nhiễm melamine, sẽ không ai hiểu họ hơn họ nên tốt nhất là để doanh nghiệp tự quyết định trong việc tiêu hủy. Hơn nữa, việc tiêu hủy lại cần đến kinh phí mà kinh phí lại do doanh nghiệp chịu hoàn toàn chứ Bộ chủ quản không hỗ trợ được nên không còn cách nào khác là để doanh nghiệp chủ động. Chủ động, doanh nghiệp có thể quyết định về thời gian, cơ sở tiêu hủy... nhằm phù hợp với tình hình nội bộ cũng như tài chính của doanh nghiệp. Bộ Y tế phối hợp cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN & MT) - cơ quan trực tiếp chỉ đạo thực hiện tiêu hủy chỉ đưa ra những đường hướng chỉ đạo như các hình thức tiêu hủy, cơ sở tiêu hủy... sau đó các doanh nghiệp lựa chọn để thực hiện theo.
Mới đây,
PV: Nếu để doanh nghiệp chủ động hoàn toàn như vậy trong quá trình tiêu hủy sữa, việc thất thoát “sữa melamine” ra ngoài thị trường là một nguy cơ rất cao. Thưa ông, cơ quan chức năng có lường trước được điều ấy?
Ông NVN: Chúng tôi đã xây dựng một quy trình giám sát chặt chẽ đối với việc tiêu hủy sữa nhiễm melamine để bảo đảm không thất thoát sữa melamine ra ngoài thị trường. Quy trình ấy chúng tôi đã gửi thành văn bản đến các Sở Y tế để họ chỉ đạo cũng như thực hiện cùng doanh nghiệp. Quy trình gồm những bước quan trọng như: trước hết căn cứ vào biên bản thanh tra, kiểm tra, biên bản niêm phong, đơn vị giám sát mở niêm phong rồi đối chiếu, kiểm tra tang vật vi phạm, số lượng đang được bảo quản tại nơi niêm phong. Sau đó lập biên bản mở niêm phong theo quy định. Bước 2: giám sát việc bàn giao sản phẩm thực phẩm nhiễm melamine giữa doanh nghiệp có sản phẩm phải tiêu hủy và cơ sở tiêu hủy. Việc giám sát bàn giao này nhằm mục đích số lượng tiêu hủy phải “khớp” với số lượng bàn giao. Nếu không, “sữa melamine” rất dễ thất thoát từ đây. Cho nên giám sát việc bàn giao sản phẩm thực phẩm nhiễm melamine theo tôi là khâu quan trọng nhất của cơ quan chức năng trong quá trình tiêu hủy sữa nhiễm melamine.
PV: Thưa ông, quy trình giám sát tiêu hủy sữa melamine được xây dựng trên cơ sở nào?
Ông NVN: Nó được xây dựng trên quy trình giám sát tiêu hủy các sản phẩm thực phẩm có chất nguy hại khác ví dụ như hàn the, bột đá... Còn đây là lần đầu tiên chúng ta tiêu hủy sản phẩm có chất độc hại melamine. Vì vậy, cần phải có một quy trình giám sát riêng dành cho nó. Tất nhiên như tôi đã nói, quy trình này được xây dựng trên cái nền tảng chung.
PV: Quy trình giám sát tiêu hủy mà ông vừa đề cập đã thực sự chặt chẽ hay chưa?
Ông NVN: Đến công tác tiêu hủy thì nhiệm vụ quản lý không thuộc về chúng tôi nữa mà nó thuộc về
PV: Có một công ty đến cơ sở để ký hợp đồng tiêu hủy “sữa melamine” do
Ông NVN: Bây giờ, tôi mới biết thông tin này. Chúng tôi sẽ trao đổi lại với Bộ TN & MT vì đây là lĩnh vực chuyên môn của Bộ TN & MT. Tuy nhiên, để tường tận rõ thông tin cũng như khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình tiêu hủy, trong văn bản 1463/ATTP về “Giám sát xử lý thực phẩm nhiễm melamine”, chúng tôi đã hướng dẫn các Sở Y tế: “Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn vướng mắc về quản lý cần kịp thời báo cáo UBND tỉnh, thành phố để xem xét, chỉ đạo. Trường hợp có khó khăn vướng mắc về chuyên môn kỹ thuật cần chủ động trao đổi với Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế”.
PV: Việc tiêu hủy sữa melamine có phải cần đặt ra thời hạn không khi có một số doanh nghiệp nói “chưa có kinh phí để tiêu hủy sữa”. Trong trường hợp như thế, cơ quan chức năng sẽ xử lý thế nào thưa ông?
Ông NVN: Như đã nói doanh nghiệp chủ động hoàn toàn trong việc tiêu hủy cho nên về thời gian hay hình thức tiêu hủy... doanh nghiệp tự quyết định chứ chúng tôi không áp đặt. Bởi những nguyên nhân như tôi cũng đã đề cập ở trên về kinh phí, hoàn cảnh công ty... Chúng tôi chỉ đặt mục tiêu cuối cùng là làm thế nào thị trường sạch sẽ không còn thực phẩm nhiễm melamine. Và doanh nghiệp phải thực hiện mục tiêu ấy. Nếu không, chúng tôi cũng biết rất rõ, người chịu thiệt thòi đầu tiên khi sữa melamine vẫn còn trên thị trường là khách hàng. Mà trong trường hợp như vậy, nơi phải chịu trách nhiệm đầu tiên là các cơ quan quản lý, liên ngành...
PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này