Vì sao châu Âu và Mỹ điều tra Temu?

Xem xét rủi ro về “khả năng gây nghiện”

Theo tin từ The Guardian, quyết định điều tra Temu được Ủy ban Châu Âu (EC) đưa ra vào ngày 31/10. Đại diện của EC cho hay, giới chức châu Âu lo ngại rằng, nền tảng thương mại trực tuyến do PDD Holdings sở hữu đang vi phạm Đạo luật dịch vụ số (DSA) nhằm quản lý các công ty công nghệ từ Facebook đến X và Google. Trong số đó có lo ngại rằng trang web này không có đủ hệ thống mạnh mẽ để ngăn chặn sự tái xuất hiện của "những nhà giao dịch gian lận đã bị đình chỉ trước đó" với các sản phẩm đôi khi xuất hiện trở lại chỉ sau vài ngày bị xóa.

Bản chất “gây nghiện” của Temu ở đây, theo các nhà chức trách châu Âu là giá rẻ như cho để thu hút người mua sắm. Trong lần trả lời phỏng vấn báo giới, Phó chủ tịch điều hành EC Margrethe Vestager cho biết rằng Brussels muốn đảm bảo các sản phẩm được bán trên nền tảng của Temu “đáp ứng các tiêu chuẩn của EU và không gây hại cho người tiêu dùng”. Cuộc điều tra của EC sẽ “đảm bảo một sân chơi bình đẳng và mọi nền tảng, bao gồm cả Temu, đều tôn trọng đầy đủ các luật lệ giúp thị trường châu Âu an toàn và công bằng cho tất cả mọi người”.

Bà Margrethe Vestager cho biết thêm rằng, cuộc điều tra cũng sẽ xem xét liệu các hệ thống của Temu có đủ để trấn áp “những kẻ buôn bán gian lận” bán “hàng hóa không tuân thủ” hay không. Đồng thời, các cơ quan quản lý sẽ xem xét các rủi ro từ “thiết kế gây nghiện” của Temu, bao gồm các chương trình phần thưởng “giống như trò chơi” và những gì công ty đang làm để giảm thiểu những rủi ro đó. Ngoài ra, Temu còn đang bị điều tra về việc tuân thủ hai yêu cầu khác của DSA: cho phép các nhà nghiên cứu truy cập dữ liệu và minh bạch trên các hệ thống đề xuất. Các công ty phải nêu chi tiết cách họ đề xuất nội dung và sản phẩm, đồng thời cung cấp cho người dùng ít nhất một tùy chọn để xem các đề xuất không dựa trên hồ sơ cá nhân và sở thích của họ.

Những phàn nàn từ khách hàng

Nguồn tin khác từ hãng Reuters cũng khẳng định, cuộc điều tra của EC được thực hiện sau khi một nhóm người tiêu dùng toàn châu Âu đã khiếu nại rằng, Temu đã vi phạm DSA khi không cung cấp cho khách hàng thông tin quan trọng về người bán trên nền tảng của mình. Nhóm này đã nộp đơn khiếu nại vào tháng 5, với 17 thành viên EU. Một nhóm người tiêu dùng khác ở Pháp, Italia và Hà Lan cũng đã nộp đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng quốc gia có liên quan.

Vào tháng 6, EC đã gửi yêu cầu chính thức tới Temu và Shein để thông báo về nghĩa vụ của nền tảng thương mại điện tử trong việc thiết kế giao diện trực tuyến nhằm bảo vệ trẻ em và minh bạch nguồn gốc hàng hóa được bán. Fernando Hortal Foronda, viên chức chính sách kỹ thuật số tại Tổ chức Người tiêu dùng châu Âu (BEUC), đơn vị đã đưa ra một trong những khiếu nại ban đầu nói: "Có nhiều vấn đề mà các nhóm người tiêu dùng đã xác định với Temu, bao gồm nhiều sản phẩm nguy hiểm hoặc bất hợp pháp được bán hoặc thường xuyên sử dụng các kỹ thuật thiết kế để lừa người tiêu dùng”.

Đáng chú ý, hồi tháng 9, các cơ quan quản lý an toàn liên bang Mỹ cũng đã kêu gọi điều tra các trang web thương mại điện tử phổ biến của Trung Quốc là Shein và Temu vì lo ngại người mua sắm có thể dễ dàng mua phải các sản phẩm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi không đáp ứng các quy định về an toàn của Mỹ. Trong một lá thư chung, các ủy viên Ủy ban An toàn sản phẩm tiêu dùng Peter A. Feldman và Douglas Dziak đã trích dẫn "các báo cáo gần đây trên phương tiện truyền thông cho biết, các sản phẩm gây tử vong cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi rất dễ được tìm thấy trên các nền tảng này".

Lá thư không nêu tên cụ thể các sản phẩm, nhưng một báo cáo từ ấn phẩm công nghệ kinh doanh The Information được trích dẫn trong lá thư, phát hiện ra rằng, các tấm chắn cũi có đệm, vốn đã bị Quốc hội cấm vào năm 2022, vẫn có sẵn trên các trang web của các nhà bán lẻ trực tuyến này.

Kathy Gianone - một khách hàng của Temu ở Chicago từng than thở rằng dù cô dùng Temu như một cách để giết thời gian. “Tôi có thể sử dụng ứng dụng của họ trong một giờ và chỉ xem tất cả những thứ rác rưởi mà họ bán. Họ bán mọi thứ. Và đó chỉ là giải trí thuần túy", Kathy Gianone kể và cho hay, cô vẫn tiếp tục đặt hàng qua Temu mặc dù lần mua đầu tiên là một ống nước mềm trị giá 17 euro nhưng không hoạt động. "Tôi ra ngoài, móc nó vào, bật nó lên, nước bắt đầu phun ra. Sau đó, lớp lót bằng nhựa bên trong bật ra và toàn bộ thứ đó phát nổ trong vòng năm phút", Kathy Gianone mô tả và cho biết, quá trình hoàn tiền của Temu khá thuận tiện, nhanh chóng và dễ dàng trong lần đầu tiên. Nhưng trong vài tháng tiếp theo, cô ấy đã chi hơn 300 euro cho một số mặt hàng khác, một số trong đó cũng không hoạt động và lần này, quy trình trả lại bất tiện hơn một chút.

"Lần thứ hai, họ nói rất cụ thể rằng bạn phải đến cửa hàng UPS  in nhãn và chụp ảnh tất cả các mặt hàng. Vì vậy, có những thứ tôi đã mua và đáng lẽ phải trả lại nhưng không bao giờ được trả lại”, Kathy Gianone cho biết. Chưa hết, cô còn cảm thấy bị làm phiền và đã viết chuyện này vào trong khiếu nại của mình. "Tôi nhận được một đến hai email mỗi ngày. Luôn có quảng cáo để giành giải thưởng và được giảm giá lớn”, Kathy Gianone viết.

Cục Kinh doanh tốt hơn của Mỹ đã cho Temu điểm C+ trong khi xếp hạng đánh giá của khách hàng cho thấy Temu chỉ nhận được 2,5 trên tổng số 5 sao. Ngay cả những đánh giá bốn và năm sao cũng cho thấy mối quan ngại về chất lượng sản phẩm, thời gian giao hàng lâu. Báo cáo của Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ còn chỉ ra rằng, từ 1/10/2022 đến 30/1/2024, họ đã nhận được gần 3.500 khiếu nại của khách hàng đối với Temu. Phần lớn khiếu nại của người tiêu dùng đến từ bang California, tiếp theo là New York, Texas, Illinois và Chicago. Các khiếu nại được gửi đến từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm khiếu nại do người tiêu dùng trực tiếp nộp, khiếu nại được chuyển từ Cục Kinh doanh tốt hơn hoặc khiếu nại được chuyển đến từ các cơ quan tiểu bang và liên bang khác có nhiệm vụ bảo vệ người tiêu dùng. 74% số khiếu nại này liên quan đến các vấn đề mua sắm trực tuyến.

Và sự thật về ứng dụng “mua sắm như tỷ phú”

Với khẩu hiệu “mua sắm như tỷ phú”, Temu là một nền tảng thương mại điện tử cung cấp nhiều loại sản phẩm với mức giá cực thấp. Nền tảng này được PDD Holding, một gã khổng lồ thương mại điện tử của Trung Quốc, ra mắt vào tháng 9/2022.  Chiến lược của Temu là hợp tác với các nhà sản xuất trên khắp Trung Quốc để giữ chi phí sản xuất ở mức thấp. Và để giảm giá hơn nữa, Temu cũng sử dụng điều khoản de minimis cho phép hàng nhập khẩu dưới 800 USD vào Mỹ mà không phải trả thuế. Việc thực hiện chính sách này giúp công ty giữ giá ở mức thấp và thu hút nhiều khách hàng hơn cũng như thâm nhập dễ hơn vào các thị trường khác. Tháng 4/2023, Temu bắt đầu thâm nhập thị trường châu Âu và hiện có hơn 92 triệu khách hàng ở đây.

Theo các nhà phân tích, một trong những lý do chính khiến Temu có thể cung cấp mức giá thấp là do chi phí vận chuyển thấp. Temu sử dụng dịch vụ vận chuyển gói hàng nhỏ tiết kiệm - một phương thức vận chuyển rẻ hơn so với các phương thức vận chuyển truyền thống. Hơn nữa, Temu đã hợp tác với nhiều đối tác hậu cần khác nhau để giảm thêm chi phí vận chuyển. Những đối tác này giúp Temu hợp nhất các lô hàng và tối ưu hóa các tuyến đường vận chuyển, giúp giảm chi phí vận chuyển. Một yếu tố khác góp phần vào chi phí vận chuyển thấp của Temu là chính sách miễn phí vận chuyển.

Temu cung cấp dịch vụ miễn phí vận chuyển cho mọi đơn hàng, bất kể giá trị đơn hàng là bao nhiêu. Điều này giúp thu hút nhiều khách hàng hơn và tăng khối lượng bán hàng, giúp giảm thêm chi phí vận chuyển. Bên cạnh đó, công ty này còn cung cấp mức giảm giá lớn cho nhiều loại sản phẩm, bao gồm đồ điện tử, quần áo và đồ gia dụng. Một trong những lý do chính khiến Temu có thể cung cấp sản phẩm với mức giá thấp là do họ sử dụng sản phẩm nhái. Temu lấy nguồn sản phẩm từ các nhà sản xuất không có thương hiệu trên khắp Trung Quốc…

Tuy nhiên, trước những cuộc điều tra của cả Mỹ và EC, Temu vẫn khẳng định họ "thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ của mình theo DSA, liên tục đầu tư để củng cố hệ thống tuân thủ và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trên nền tảng của chúng tôi". Đại diện Temu khẳng định họ không sản xuất bất kỳ sản phẩm nào mà họ bán.

Trong một tuyên bố, công ty cho rằng: "Những lời cáo buộc rằng Temu đạt được mức giá cạnh tranh thông qua các hoạt động bóc lột lao động là không đúng sự thật. Chúng tôi khuyến khích mọi người tìm hiểu sâu hơn về cách chúng tôi giảm giá bằng cách loại bỏ các chi phí không cần thiết. Tính hiệu quả về chi phí của chúng tôi bắt nguồn từ việc kết nối người tiêu dùng trực tiếp với nhà sản xuất, loại bỏ các lớp trung gian và mức tăng giá liên quan của họ. Ngoài ra, mô hình từ nhà máy đến người tiêu dùng của chúng tôi giúp giảm chi phí vận chuyển, kho bãi và xử lý liên quan đến sản xuất và bán hàng hóa trong khi chuyển những khoản tiết kiệm này cho người tiêu dùng dưới dạng giá thấp hơn”. Hiện, để xoa dịu giới chức châu Âu và Mỹ, Temu cho biết họ sẽ ký “biên bản ghi nhớ về việc bán hàng giả trên Internet” - một thỏa thuận tự nguyện do EC đưa ra.