6 nguyên nhân gây bất ổn thị trường vàng
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), hiện tại trên cả nước có khoảng 12.000 doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Bên cạnh các DN thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật, thời gian qua một số DN lợi dụng chức năng kinh doanh vàng trong giấy phép để môi giới, tổ chức các sàn giao dịch vàng nhỏ làm chân rết cho các sàn vàng lớn, liên kết với nhau làm giá, đầu cơ trên thị trường, hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép, tung tin thất thiệt ảnh hưởng tâm lý của người dân về giá vàng và ngoại tệ để đầu cơ trục lợi.Tình hình bất ổn của thị trường còn thể hiện ở chỗ, hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới diễn ra tương đối phổ biến, có năm lên đến hàng chục tấn.
Ngoài ra, trên thị trường còn tồn tại một số DN sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ không đảm bảo chất lượng, giả mẫu mã của các đơn vị có uy tín làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng và uy tín của những DN làm ăn chân chính.
Trước những bất ổn trên thị trường vàng trong thời gian qua, NHNN đã chỉ ra 6 nguyên nhân sau: Thứ nhất là tình trạng đầu cơ, tích trữ vàng của người dân và DN trong bối cảnh giá vàng thế giới liên tục biến động theo chiều hướng tăng cao. Thứ hai, tình hình kinh tế vĩ mô chưa ổn định, lạm phát cao đã làm cho niềm tin của người dân vào giá trị đồng Việt Nam giảm sút, tâm lý mua, nắm giữ vàng gia tăng. Thứ ba, việc vàng miếng SJC chiếm thị phần lớn (trên 90%) cũng tạo lợi thế độc quyền tự nhiên, dẫn đến mỗi khi giá vàng biến động, tình trạng khan hiếm vàng SJC, làm cho thị trường biến động mạnh hơn. Thứ tư, do sự thiếu thống nhất trong các quy định về chức năng quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng. Chính sự phân tán trong quản lý nhà nước đã tạo ra nhiều kẽ hở trong quản lý, gây nên những tác động bất lợi khi thị trường có biến động. Thứ năm là do những bất cập trong quy định tại Nghị định 174. Nghị định 174 được ban hành từ năm 1999 trong bối cảnh thị trường vàng tương đối ổn định, do đó, về cơ bản, các quy định của Nghị định 174 khá thông thoáng. Tuy nhiên, từ năm 2007, thị trường vàng đã có những thay đổi lớn, giá vàng thế giới biến động rất mạnh theo chiều hướng tăng, các quy định này đã không còn phù hợp với thực tế, từ đó đã gây nên những tác động tiêu cực tới thị trường. Và thứ sáu là do những bất cập trong quy định về huy động và cho vay vốn bằng vàng.
Như vậy, để khắc phục các bất cập trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng, việc ban hành Nghị định mới về quản lý hoạt động kinh doanh vàng là cần thiết, không chỉ đáp ứng yêu cầu khách quan của nền kinh tế, mà còn thể chế hoá đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đáp ứng nhu cầu hội nhập và tạo cơ sở pháp lý để tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý đối với hoạt động kinh doanh vàng