Cần chấn chỉnh công tác đăng ký quản lý hộ tịch, hộ khẩu và giấy khai sinh
Vất vả vì chuyện ngày, tháng, năm sinh…
Những ngày đầu tháng 12, chúng tôi có chuyến công tác đến Cà Mau - một trong những địa phương thời gian qua có án hiếp dâm trẻ em xảy ra khá cao so với các tỉnh khác cùng khu vực ĐBSCL.
Trung tá Đoàn Trọng Phúc - Phó Trưởng phòng CSĐT tội phạm về TTXH (PC14) Công an tỉnh cho biết, anh vừa ký văn bản số 260 đề xuất lãnh đạo Công an tỉnh phối hợp với Sở Giáo dục & Đào tạo, Sở Tư pháp chỉ đạo rà soát lại công tác đăng ký quản lý hộ tịch, hộ khẩu trên địa bàn một cách chặt chẽ.
Lật hồ sơ dày cộm trên bàn cho tôi xem, Trung tá Phúc nói: "Nếu không sớm khắc phục tình trạng này thì công việc của những điều tra viên như chúng tôi lại tiếp tục phải thường xuyên đối mặt với thực tế vất vả".
Võ Trung Ngươn (24 tuổi) hiếp dâm em Nguyễn Cẩm T. Vụ án xảy ra đầu năm 2007 từng gây xôn xao dư luận tại xã Khánh Hội, huyện U Minh (Cà Mau). Các điều tra viên đề nghị gia đình nạn nhân cung cấp tất cả các giấy tờ có liên quan nhưng thật bất ngờ, chẳng có giấy tờ nào thể hiện ngày, tháng, năm sinh của em này. Theo quy định, cơ quan điều tra phải trưng cầu giám định tuổi cho em T.
Tương tự, vụ tên Nguyễn Trọng Nguyễn (16 tuổi, ngụ tại xã Phú Hưng, huyện Cái Nước, Cà Mau) hiếp dâm em Nguyễn Cẩm N. vào ngày 13/8. Vì các giấy tờ có liên quan đến em N. không thể hiện ngày tháng sinh nên buộc phải trưng cầu giám định độ tuổi. Kết quả giám định, em N. có độ tuổi từ 12 năm 6 tháng đến 13 năm tuổi.
Còn vụ Chung Văn Kết hiếp dâm Ngô Bảo N. (7 tuổi) xảy ra ngày 11/3/2006 ở Lương Thế Trân, huyện Cái Nước. Thật vất vả cho cơ quan điều tra vì kiểm tra giấy tờ của tên Kết, có rất nhiều ngày, tháng, năm sinh khác nhau. Trường hợp này cũng giống như vụ Lê Quốc Khánh (ngụ thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời). khi xâm hại Lê Thị Bé T. (14 tuổi) vào ngày 3/4. Kết luận giám định độ tuổi cho biết Khánh khoảng 16 năm 6 tháng đến 17 năm tuổi.
Không phải chỉ gặp khó trong những vụ án hiếp dâm, cơ quan điều tra cũng gặp rắc rối trong những vụ trọng án khác. Lãnh đạo Phòng PC14 Công an Cà Mau cho tôi xem hồ sơ vụ cướp tài sản xảy ra ngày 7/4, tại xã Việt Thắng, huyện Phú Tân (Cà Mau). Vụ này do tên Huỳnh Vũ Ca, có tên khác là Vũ "ca nhỏ" (15 tuổi) cùng với 2 tên khác gần nhà là Võ Văn Cỏl (13 tuổi) và Võ Văn Kiệt (26 tuổi) thực hiện. Bị hại là Đặng Hoàng Giang (24 tuổi) và Trương Văn Minh (19 tuổi).
Kết quả giám định độ tuổi, tên Vũ Ca ở tuổi 14 năm 9 tháng đến 15 năm 2 tháng; còn tên Cỏl khoảng 13 năm 9 tháng đến 14 năm 3 tháng tuổi. Do các giấy tờ có liên quan của 2 đối tượng kể trên không thể hiện rõ ngày, tháng, năm sinh, vì vậy, tính theo nguyên tắc có lợi cho bị can thì Cỏl không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Một điều tra viên của PC14 Công an Bạc Liêu cho biết: "Trong thực tế công tác điều tra xử lý tội phạm ở các vụ án đã xảy ra bao gồm trẻ em và người chưa thành niên phạm tội, người trên 16 đến dưới 18 tuổi, người có tuổi cặp kê 13 - 14 tuổi, 15 - 16 tuổi, chúng tôi thường gặp đa số khai sinh, hộ khẩu không được ghi đầy đủ ngày tháng sinh, hoặc không khai sinh, không hộ khẩu nên buộc phải giám định.
Có rất nhiều trường hợp thể hiện cán bộ làm công tác đăng ký không ghi đầy đủ, chính xác ngày, tháng sinh, giữa giấy khai sinh và hộ khẩu, học bạ không khớp độ tuổi với nhau. Các giấy tờ phổ biến như văn bằng, chứng chỉ, kể cả CMND… cũng không khớp với hộ khẩu, giấy khai sinh, học bạ. Có những trường hợp có đến 3 - 4 năm sinh khác nhau, đều do người, cơ quan có thẩm quyền ký tên, đóng dấu. Đó chính là cái khó cho cơ quan điều tra nói riêng và các cơ quan tiến hành tố tụng".
Tại Cần Thơ, hẳn nhiều người còn nhớ vụ nhân viên làm thuê giết chết bà chủ. Đó là tên Nguyễn Văn Tuấn (22 tuổi, quê Cà Mau) dùng dao đâm chết bà Khưu Lái Huê (57 tuổi) - chủ Trung tâm điện máy điện lạnh Tân Phước vào lúc 1h ngày 5/5/2005. Tại phiên tòa xét xử, luật sư bào chữa cho Tuấn đã chứng minh được rằng, khi gây án Tuấn chưa đủ 18 tuổi. Theo nguyên tắc có lợi cho bị cáo, Tuấn được tuyên án có thời hạn là 18 năm.
Chính quyền xã làm liều
Đó là ông Chủ tịch UBND xã Đông Thạnh ký hàng loạt giấy khai sinh (bản sao) khống rồi giao cho cha mẹ đứa bé muốn điền sao thì điền. Tìm hiểu việc khó tin này, tôi được giới thiệu gặp một người dân tên H.
Nhà anh H. ở tận Xẻo Nhàu A, xã Tân Thạnh, huyện An Minh (Kiên Giang). Anh kể, anh được một người quen trong ngành giáo dục cho nhiều bản sao giấy khai sinh (bản sao) khống có đóng dấu và chữ ký của ông Lê Văn Dần - Chủ tịch UBND xã Đông Thạnh, huyện An Minh.
Người đưa bản sao giấy khai sinh trên cho anh H. căn dặn rằng: "Anh cầm giấy này muốn đánh máy điền tên con, sinh ngày, tháng, năm nào cũng được"(?). Thấy việc này có vấn đề gì đó bất thường nên anh H. đi hỏi một số người mới biết, nếu làm như vậy là sai pháp luật. Vì vậy anh H. đã từ bỏ ý định ghi tên cho con vào những tờ giấy khai sinh được ký khống này.
Chúng tôi mới biết xã Đông Thạnh hiện nay đã được tách ra thành Tân Thạnh và Đông Thạnh. Một người dân gần nhà anh H. từng làm giấy khai sinh cho con mình kể: "Lúc đó do bận việc nhà nên tới ngày xin con đi học tôi đã nhờ người đến UBND xã Đông Thạnh làm giúp giấy khai sinh. Tôi cũng nhận được tờ giấy khai sinh được ông Dần - Chủ tịch UBND xã ký khống như vậy. Khi về, tôi mướn người đánh máy nội dung vào. Ngày sinh tháng đẻ, tên tuổi địa chỉ của mình, con mình muốn đánh sao thì đánh"(?)
Trung tá Đoàn Trọng Phúc cho biết, ngành chức năng cần chỉ đạo ngay việc đăng ký khai sinh, đăng ký hộ tịch, hộ khẩu, CMND, học bạ, bằng cấp, chứng chỉ. Những loại giấy tờ quan trọng này phải được ghi đầy đủ ngày, tháng, năm sinh và các tiêu chí cần thiết theo yêu cầu của biểu mẫu; quản lý chặt chẽ, hồ sơ, sổ sách, hộ tịch, hộ khẩu để quản lý xã hội.
Đây cũng là biện pháp góp phần vào công tác cải cách hành chính mà cả nước đang quan tâm thực hiện