Cảng mở Cát Lái… chưa "mở"
Theo báo cáo của Công ty Tân Cảng Sài Gòn, sau hơn một năm thực hiện Quy chế, sản lượng hàng container thông qua khu vực cảng mở chỉ đạt gần 27.000 TEUs (1 TEU bằng 1 container 20 feet), thấp hơn kế hoạch đặt ra.
Trong đó, hàng trung chuyển chiếm 99,5%, dịch vụ sang container chiếm 0,34%, dịch vụ hàng lẻ 0,1%... còn các dịch vụ khác như mua, bán, đóng gói, đóng gói lại, sắp xếp, sắp xếp lại hàng hóa, gia cố, sửa chữa hoặc thay thế container khác đối với container trung chuyển, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh… chưa được thực hiện.
Trên thực tế, một trong những nguyên nhân dẫn đến sự tồn tại này là do chức năng hoạt động của khu vực cảng mở được quy định trong Quy chế còn hạn hẹp.
Thứ trưởng Bộ GTVT Trần Doãn Thọ cho biết, do vẫn còn thiếu văn bản hướng dẫn quy trình thủ tục hải quan cụ thể áp dụng cho khu vực cảng mở Cát Lái, nên hiện cơ quan hải quan chỉ dựa duy nhất vào Quy chế để tiến hành thủ tục hải quan.
Thế nhưng hầu hết các dịch vụ quy định trong Quy chế này lại không thể thực hiện. Mặt khác, trình tự thủ tục hải quan trong việc thực hiện một số dịch vụ như chỉnh sửa tờ khai hàng hóa, thu gom hàng lẻ, chuyển cảng… chưa có sự thống nhất trong lực lượng hải quan, do đó khách hàng chưa dám mạo hiểm sử dụng các dịch vụ tại cảng mở.
Khi sử dụng dịch vụ của cảng mở, doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong thủ tục thanh toán với ngân hàng. Bởi vì, trong bộ chứng từ thanh toán ngân hàng yêu cầu phải có tờ khai hải quan, nhưng theo Quy chế chỉ yêu cầu khách hàng nộp bản lược khai hàng hóa cho cơ quan hải quan nên cơ quan này không thể cấp tờ khai hải quan trong bộ chứng từ thanh toán ngân hàng.
Ngoài ra, hiện vẫn chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về thuế thu nhập phát sinh do khách hàng tiến hành các hoạt động mua bán, kinh doanh hàng hóa tại khu vực cảng mở.
Từ những tồn tại nêu trên, Bộ GTVT đã yêu cầu Công ty Tân Cảng Sài Gòn và các doanh nghiệp đóng góp, đề xuất ý kiến để hoàn thiện các mặt hoạt động của cảng mở Cát Lái. Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) chủ trì việc nghiên cứu, xây dựng quy chế mới cho hoạt động của khu vực cảng mở, thay thế cho "Quy chế thí điểm khu vực cảng mở Cát Lái thuộc Công ty Tân Cảng Sài Sòn" được ban hành kèm theo Quyết định số 37/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ