Cảnh báo rủi ro “bong bóng” bất động sản
“Một phần nguyên nhân do lãi suất ở mức thấp, dòng tiền đang có xu hướng đầu tư vào thị trường BĐS, một phần do công tác quản lý đất đai, quy hoạch và việc thổi giá của đối tượng môi giới, tạo nên các cơn sốt đất, khiến giá bất động sản nhiều khu vực tăng mạnh trong những tháng đầu năm, bất chấp diễn biến của dịch bệnh”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho rằng, thị trường trái phiếu phát triển nhanh nhưng chủ yếu là trái phiếu của doanh nghiệp BĐS và ngân hàng, sự tham gia của các doanh nghiệp sản xuất còn hạn chế. Tương tự, tổng mức huy động vốn vào thị trường chứng khoán tăng cao, tuy nhiên, giá trị phát hành cổ phiếu giảm, cho thấy nguồn vốn vào thị trường không thực sự để phục vụ mở rộng sản xuất, kinh doanh. Trong thời gian tới, cần chú trọng theo dõi sát diễn biến các thị trường trên, không để xảy ra tình trạng bong bóng thị trường, tiềm ẩn nhiều rủi ro, ảnh hưởng đến nền kinh tế.
| Lượng tiền lớn đang được nhà đầu tư đổ vào chứng khoán và bất động sản. Ảnh minh hoạ Internet |
PGS. TS Phạm Thế Anh - Kinh tế trưởng của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) nhận định, nguy cơ bong bóng giá tài sản đang hình thành. Trong khi đó, lạm phát sẽ có xu hướng tăng trở lại, đặc biệt là bắt đầu từ tháng 4. Năm ngoái, xu hướng lạm phát giảm từ tháng 4 - 5 trở đi do phong tỏa nên tiêu dùng sụt giảm dẫn tới giá cả tiêu dùng giảm. Chính sách tiền tệ phải cân đối giữa mục tiêu tăng trưởng và kiểm soát lạm phát.
“Tôi cho rằng, mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ nên ở mức 5,5% phù hợp hơn so với đặt mục tiêu 6,5%, đó là mục tiêu tham vọng. Do vậy, để muốn đạt được có thể phải dùng các nỗ lực kích thích tài khóa về tiền tệ. Tuy nhiên, như vậy sẽ gây ra các rủi ro khác cho nền kinh tế, đặc biệt là rủi ro liên quan tới lạm phát và bong bóng giá tài sản. Mở rộng (nới lỏng) tiền tệ không giúp kích thích được đầu tư tư nhân trong bối cảnh hiện nay khi mà COVID-19 còn thì mở rộng tín dụng, mở rộng tiền tệ không giúp cho đầu tư tư nhân tăng trở lại mà có thể gây ra bong bóng giá tài sản” - PGS. TS Phạm Thế Anh nhận định.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế, cũng cho rằng, cần phải tính toán có tiếp tục giảm lãi suất hay không bởi tín dụng vẫn tăng trưởng khá tốt. Lãi suất hiện nay đang thấp, nếu hạ tiếp dẫn đến tiền sẽ dịch chuyển kênh đầu tư, gây áp lực lên lạm phát.
Mức lãi suất điều hành như thế nào cho phù hợp, thấp quá chưa chắc tốt mà nó phải đảm bảo hài hòa cho các bên. Đã đến lúc Việt Nam cần thận trọng với những nguy cơ từ rủi ro tài chính và “bong bóng” tài sản, nhất là khi tính bền vững và năng lực chống chịu của nền kinh tế với các cú sốc bên ngoài còn mỏng.
Trước thực tế trên, để đạt được mục tiêu tăng trưởng, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cũng đề nghị tập trung theo dõi sát diễn biến của các thị trường tiềm ẩn rủi ro. Ngân hàng Nhà nước giám sát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực bất động sản, chứng khoán, BOT giao thông.
Tích cực triển khai các biện pháp xử lý nợ xấu, kiểm soát, hạn chế nợ xấu mới phát sinh; giám sát các tổ chức tín dụng có các khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ. Bộ Tài chính tập trung theo dõi thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đánh giá tình hình thực hiện Nghị định 153/2020/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Tăng cường giám sát biến động của thị trường chứng khoán, chống thao túng giá, phòng ngừa rủi ro tăng nóng của thị trường. Phát triển các quỹ đầu tư dài hạn và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp. Tận dụng cơ hội thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán để phát triển thị trường. Bộ cũng đề xuất, quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc sử dụng và khai thác tài nguyên, nhất là tài nguyên đất. Các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đang xây dựng và phê duyệt các dự án đầu tư sử dụng diện tích đất lớn.
“Tuy nhiên trên thực tế, nhiều dự án có diện tích sử dụng đất lớn được lập ra với mục đích chiếm dụng đất, trông chờ chênh lệch địa tô, bán lại dự án, không phải mục đích đầu tư phát triển... cản trở đến hiệu quả sử dụng đất, phát triển kinh tế của các địa phương”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.
Do vậy, cần phải thực sự tiết kiệm, quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc cấp đất, sử dụng đất cho các dự án; cấp đất phải căn cứ vào nhu cầu, khả năng thực tế triển khai gắn với các điều kiện nhất định về tiến độ, kết quả thực hiện dự án, nghĩa vụ với Nhà nước và giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Việc cấp và giao đất phải được thực hiện hiệu quả, công khai, minh bạch thông qua các hình thức đấu thầu, đấu giá theo đúng quy định và bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.