Chưa chốt phương án xây cầu đường sắt vượt sông Hồng

Sáng 28/10, Bộ GTVT và UBND TP Hà Nội đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực giao thông, đô thị, lịch sử về vị trí xây dựng cầu đường sắt vượt sông Hồng thuộc Dự án Đường sắt đô thị (ĐSĐT) Hà Nội, tuyến số 1 (Yên Viên-Ngọc Hồi). Theo Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo, quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là cầu đường sắt mới cách cầu Long Biên trong phạm vi khoảng 200m và đảm bảo 7 nguyên tắc, tiêu chí. Căn cứ vào đó, Tổng Công ty Tư vấn thiết kế GTVT (TEDI) đã đưa ra 3 phương án (PA) vị trí cầu đường sắt mới.

PA 1: Tim cầu cách cầu Long Biên 30m về phía thượng lưu. Đây chính là PA đã được Bộ GTVT phê duyệt năm 2008. Ông Phạm Hữu Sơn, Tổng Giám đốc TEDI cho biết, PA này ít gây ảnh hưởng xấu tới kiến trúc cầu Long Biên cũng như không che khuất tầm nhìn của cầu. Tuy nhiên, theo PA này thì khối lượng GPMB rất lớn, khoảng hơn 2.000 hộ dân. Hơn nữa, PA này xây dựng cầu ĐSĐT ngay sát cầu Long Biên tạo nhiều khó khăn trong việc tổ chức giao thông đô thị qua cầu Long Biên tại 2 nút giao đầu cầu. “PA 1 này có chi phí thấp hơn về xây lắp nhưng chi phí GPMB cao”, ông Sơn cho hay.

PA 2: Tim cầu cách cầu Long Biên 186m về phía thượng lưu. PA này đã được TP Hà Nội phê duyệt vào năm 2011 và cũng đã được JICA chấp thuận. PA này được đánh giá là “tối ưu về mặt kiến trúc, cảnh quan, tạo điểm nhấn cho toàn khu vực”. Song, lại có khối lượng GPMB khu phố mới rất lớn, đặc biệt là từ đường Quán Thánh tới Nguyễn Trung Trực và khu ngoài đê Phúc Xá. Vì vậy, chi phí GPMB tại PA 2 cao nhất, “đội” chi phí dự án lên cao nhất.

PA 3: Tim cầu cách cầu Long Biên 75m về phía thượng lưu. Đây là PA mới nhưng lại nhận được sự đồng thuận của nhiều nhà khoa học, chuyên gia. Đánh giá của TEDI về PA này: Cầu cách cầu Long Biên đủ xa để giảm bớt ảnh hưởng kiến trúc và cũng không bị vướng mắc trong thi công do 2 cầu cạnh nhau. Mặc dù theo PA này tuyến ĐSĐT có những đoạn đi mới trên đường Phùng Hưng và Hàng Đậu nhưng TEDI cho rằng, hoàn toàn có thể bố trí tuyến ĐSĐT mà không phải GPMB nhà dân, khối lượng GPMB phía hữu ngạn chủ yếu ở đoạn chuyển từ Phùng Hưng sang Hàng Đậu. Khối lượng GPMB của PA 3 này là thấp nhất. Về mặt chi phí, mặc dù chi phí xây lắp cao hơn PA 1 nhưng chi phí GPMB thấp nhất. Qua nghiên cứu, so sánh TEDI khuyến nghị “PA 3 là khả thi nhất”.

GS sử học Phan Huy Lê bày tỏ quan điểm, dù xây dựng cầu ĐSĐT ở vị trí nào cũng phải đặt điều kiện bảo tồn cầu Long Biên và khu vực phố cổ lên hàng đầu. Do vậy, theo GS Phan Huy Lê, không nên chọn PA 1 vì vị trí cầu mới nằm quá sát cầu Long Biên lại đi sâu vào khu vực phố cổ, phải GPMB nhiều, phá vỡ tính ổn định dân cư đã sinh sống cả trăm năm nay. Trong hai PA còn lại, GS Phan Huy Lê nghiêng về PA 3 vì “vẫn bảo tồn được cầu Long Biên, khu phố cổ đầu cầu lại GPMB thấp”. GS Trần Lâm Biền đồng tình với việc lựa chọn PA 3. Tuy nhiên, GS Biền cũng đề xuất: “Cầu đường sắt mới cùng với cầu Long Biên sẽ tạo nên một thể như cầu đôi, song không phải xây cầu ĐSĐT như thế nào cũng được. Phải đáp ứng điều kiện về hình thức sao cho cầu vừa đẹp, vừa đủ tôn được cầu Long Biên lên. Vì vậy, nếu chốt PA này thì cũng nên nhanh chóng đưa ra dáng mẫu cầu ĐSĐT mới”. Cũng tại buổi lấy ý kiến sáng nay, nhiều chuyên gia kiến nghị, sau khi có cầu ĐSĐT mới thì về lâu dài nên để cầu Long Biên thành cây cầu đi bộ.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đánh giá, kiến trúc cầu ĐSĐT qua sông Hồng là việc hệ trọng và khó vì liên quan nhiều yếu tố, giao thông đô thị, phát triển gắn với bảo tồn, trong đó đặt lên hàng đầu là phải bảo tồn cầu Long Biên và phố cổ. Theo người đứng đầu chính quyền Thủ đô, dù 9/15 chuyên gia cho rằng, nên chọn theo PA 3 thì vẫn còn băn khoăn, khi lựa chọn PA này cần phải làm rõ: Làm thế nào để bảo tồn kiến trúc, giao thông khu phố Hàng Đậu. Do vậy, Chủ tịch TP Hà Nội cho biết “sẽ xem xét và cân nhắc các ý kiến đóng góp” (PA 2 cũng có 5/15 người đồng thuận-PV). Theo ông Thảo, các PA phải được xem xét kỹ lưỡng, cân nhắc đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, cũng như đảm bảo 7 nguyên tắc, tiêu chí mà Bộ GTVT và TP đề ra