Đau đầu ngăn chặn vấn nạn sách giả, sách lậu
Hơn 12 tấn sách giả với hàng chục nghìn bản sách trong 3 kho sách lậu đã bị bắt giữ tại khu phố 6, phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức, TP HCM, nhưng đến nay, sau một tuần, dù cơ quan chức năng làm việc cả trong các ngày nghỉ lễ thì một nửa số sách vẫn phải nằm tại nơi bị phát hiện, nhờ địa phương phối hợp "giữ sách". Thậm chí, có trường hợp trước đó, sách bị thu giữ vẫn bị phá niêm phong nhưng mức xử phạt quá nhẹ, không đủ sức răn đe với người vi phạm.
Theo bà Quách Thu Nguyệt, Giám đốc Nhà xuất bản Trẻ, bình quân, mỗi năm, nhà xuất bản này bị "luộc" từ 40 đến 50 đầu sách. Thời gian qua, First New cũng bị in lậu đến 18 đầu sách… Tình trạng sách giả ngày càng tràn lan và diễn biến phức tạp.
Từ chỗ các đầu nậu chỉ chờ đợi in lại những quyển sách "hot" trên thị trường, đến nay, chỉ sau vài ba ngày sách thật được phát hành là sách giả đã xuất hiện nhan nhản trên các chiếu sách vỉa hè. Số lượng sách lậu này đang chiếm một thị phần đáng kể của sách thật của các đơn vị làm sách.
Mới đây, khi thâm nhập điều tra vụ sách giả, sách lậu tại quận Thủ Đức nói trên, trinh sát Phòng Bảo vệ an ninh nội bộ và văn hóa tư tưởng, Công an TP HCM được đối tượng cung cấp sách lậu cho biết: Với cuốn "Nhật Thực", tiểu thuyết ăn khách hiện nay của Nhà xuất bản Trẻ, mỗi ngày ngoài thị trường tiêu thụ đến vài ngàn bản sách giả…
 |
| Một số sách giả bị bắt ngày 29/4. |
Sách lậu đang được bày bán công khai tại các chiếu sách vỉa hè nhưng để truy ra được tận gốc và xử lý triệt để in ấn, tiêu thụ sách lậu, sách giả lại không dễ.
Đơn cử, tại vụ việc bắt giữ 12 tấn sách lậu do Nhà xuất bản Trẻ phối hợp Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông, cán bộ, chiến sĩ Phòng Bảo vệ an ninh nội bộ và văn hoá tư tưởng Công an TP HCMtại Thủ Đức ngày 29/4 vừa qua, sau khi bắt quả tang tại chỗ, đoàn công tác phải làm việc ròng rã từ 15h đến hơn 2h sáng hôm sau mới hoàn tất xong các thủ tục.
Ông Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Thông tin - Truyền thông cho biết: Cả mấy ngày nghỉ lễ, cán bộ, công nhân viên cũng vẫn phải làm việc nhưng cho đến nay mới chỉ đưa được một nửa số sách lậu về điểm tập kết để phân loại, trên cơ sở đó mới ra quyết định xử phạt theo đúng quy trình, quy định của pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên, theo các đơn vị xuất bản, chế tài xử phạt đối với các cá nhân, cơ sở vi phạm về xuất bản, phát hành sách lậu, sách giả hiện nay vẫn còn quá nhẹ, dẫn đến tình trạng "giơ cao đánh khẽ". Số tiền phạt từ 5 đến 10 triệu đồng đối với các cơ sở vi phạm thật sự không thấm vào đâu. Cách đây khoảng một năm, một vụ in sách giả, sách lậu lớn được phát hiện, sách bị cơ quan chức năng niêm phong lại, nhưng sau đó vẫn bị chủ sở hữu số sách này phá cả niêm phong tài sản đi, chấp nhận nộp tiền phạt…
Theo ông Vũ Hoàng Giang - Phó Giám đốc Công ty Nhã Nam, sách lậu, sách giả thường được bán tại các sạp sách vỉa hè ở những thành phố lớn. Rất dễ nhận diện sách giả vì chúng được in trên giấy xấu, đóng xén cẩu thả. Cũng có khi đầu nậu sách giả dùng máy quét quét từng trang, khiến chữ in ra bị mờ, nhòe, rạn và lỗi chính tả thì nhiều vô kể…
Riêng tại Hà Nội, giới làm sách ngầm biết với nhau, có hẳn những địa chỉ chuyên bán sách giả tại các tuyến phố Phạm Văn Đồng, Trần Quốc Hoàn. Ở một số trung tâm bán lẻ sách khác như trên phố Nguyễn Xí, Đinh Lễ… cũng có sách giả trà trộn với sách thật mà người bán hàng biết nhưng vẫn chủ động làm ngơ. Sách lậu được in nhiều, bán nhiều và mua nhiều vì giá rẻ, thường giảm tới 30, 40, đến 50% cho người mua so với giá sách thật.
Nạn sách lậu, sách giả gia tăng thời gian qua đã gây tổn thất cho các nhà xuất bản, các đối tác liên kết và cả người đọc, đồng thời làm xấu đi hình ảnh về vấn đề thực thi bản quyền ở nước ta trong bối cảnh toàn cầu hóa… Bên cạnh đó, nạn sách giả còn khiến Nhà nước thất thu một khoản tiền thuế.
Làm thế nào để ngăn chặn vấn nạn sách giả, sách lậu vẫn đang là vấn đề làm đau đầu nhiều nhà xuất bản. Được biết, sắp tới đây, các nhà làm sách sẽ tiếp tục có buổi ngồi lại để cùng thảo luận ngõ hầu tìm giải pháp cho vấn đề này.
Một triển lãm quy mô sách giả, sách lậu, "vạch mặt chỉ tên" các cơ sở vi phạm trong lĩnh vực này đang được tích cực chuẩn bị triển khai trong thời gian tới tại cả Hà Nội và TP HCM.
Đại diện Sở Thông tin - Truyền thông TP HCM, ông Lê Anh Tuấn cũng cho biết sẽ thực hiện quyết liệt, triệt để hơn, tập trung truy cho được tận gốc nguồn địa điểm in và cung cấp sách lậu, sách giả.
Như vậy, đã đến lúc các ngành chức năng không thể tiếp tục nhẹ tay đối với hành vi làm sách giả, sách lậu, một loại hàng hóa đặc thù…