Gần Tết, thị trường bia, rượu nhập lậu tăng nhiệt
Theo ghi nhận của chúng tôi, hiện nay, mặt hàng bia - rượu - nước giải khát nhập lậu về TP Hồ Chí Minh “nóng” nhất là khu vực tuyến quốc lộ 22 (huyện Củ Chi, Hóc Môn, quận 12). Trong những ngày này, nhiều loại xe gắn máy, xe tải, xe khách, xe buýt đã tham gia vận chuyển số lượng lớn bia - rượu - nước giải khát do các đối tượng thu mua gom từ những người mua hàng miễn thuế tại chợ biên giới Mộc Bài – Tây Ninh đem về TP Hồ Chí Minh tiêu thụ.
Theo đánh giá của một số cán bộ Quản lý thị trường (QLTT), hoạt động này xảy ra quanh năm nhưng mạnh nhất là trong những ngày giáp Tết. Khi hàng hóa bị lực lượng kiểm tra phát hiện, thường các đối tượng bỏ hàng, không chịu nhận mình là chủ vì sợ bị xử lý.
Từ đầu năm đến nay, Chi cục QLTT đã kiểm tra, thu giữ tổng cộng 33.465 chai, lon bia, 46.559 lon, chai nước giải khát, 2.951 chai rượu ngoại các loại, 37.232 chai sữa nước loại 237ml. Trong đó, phần lớn là hàng vắng chủ, được mua gom từ chợ biên giới Mộc Bài – Tây Ninh. Ngoài ra, trong những ngày cuối tháng 12/2014, lực lượng QLTT cũng đã tập trung kiểm tra, phát hiện 2 vụ sản xuất và chứa trữ 8.988 chai rượu Bông lúa vàng, nếp Hà Nội – Hava không dán tem rượu sản xuất trong nước và 80 chai Men'Vodka có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu...
Theo đánh giá của ông Lê Thế Bảo, mặt hàng rượu ngoại, hàng giả, hàng nhái chiếm khoảng 10-15% và nếu tính luôn cả hàng xách tay, hàng miễn thuế (hàng gian lận thuế) thì tỷ lệ lên đến 40% - 50%.
| Một vụ sản xuất bia Heineken giả bị cơ quan Công an TP Hồ Chí Minh triệt phá. |
Ông Bảo cũng cho rằng, trong cuộc đấu tranh chống hàng lậu, hàng giả, hàng nhái thì các lực lượng như Công an, QLTT, Hải quan, Thanh tra chuyên ngành của các Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn… đóng vai trò chủ đạo. Bên cạnh đó, một lực lượng cực kỳ quan trọng khác là đội ngũ các doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp đã thiết lập hẳn bộ phận chuyên theo dõi hàng giả, hàng nhái trên thị trường và phối hợp rất tốt với các lực lượng thực thi tổ chức phá nhiều vụ. Thậm chí có những vụ còn tổ chức với lực lượng thực thi ở nước ngoài để triệt phá các ổ nhóm làm hàng lậu, hàng giả. Hiệp hội VATAP đánh giá cao những doanh nghiệp đầu tư xây dựng và tuyển chọn hệ thống cửa hàng đại lý chính thức của mình. Đơn cử, Diageo Việt Nam đã có những cửa hàng cam kết chỉ nhập và buôn bán sản phẩm chính hãng, không kinh doanh hàng giả, hàng lậu.
Ông Bảo cũng hy vọng sẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp đi theo mô hình này để người tiêu dùng được lợi. Đây cũng là một phần trong nỗ lực dài hạn của VATAP và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thức uống có cồn trong cuộc đấu tranh phòng chống hàng nhái, hàng giả trên thị trường Việt Nam.
Ông Đỗ Hồng Hải, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho rằng, rượu là mặt hàng được chọn làm quà tặng phổ biến nhất trong dịp lễ Tết cuối năm, vì vậy đây là cơ hội cho hàng giả hoành hành. Hiện, một số đơn vị đại lý rượu bia, đơn vị sản xuất chưa quan tâm tốt đến chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Để phòng chống tình trạng hàng giả, hàng nhái đạt hiệu quả thì đòi hỏi cần sự phối hợp đồng bộ của 3 bên: Cơ quan chức năng, Hiệp hội và doanh nghiệp.
Ông Hải cũng cho biết, không có sản phẩm, nhãn hiệu rượu mạnh quốc tế nào được phép sản xuất ở Việt Nam. Vì vậy, bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào sản xuất các sản phẩm rượu mạnh mang nhãn hiệu quốc tế đều là hành vi sản xuất hàng giả. Để tránh mua nhầm, người tiêu dùng nên lựa chọn mua hàng ở các cửa hàng uy tín được tuyển chọn hay ủy quyền bởi nhà sản xuất.
Việc xử lý các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái chủ yếu bằng chế tài hành chính nên chưa đủ sức răn đe. Luật sư Bùi Quang Nghiêm, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho rằng, cần phải áp dụng thêm chế tài hình sự, xử lý nghiêm các đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái.