Làm gì để xử lý nguồn than tận thu và than tồn đọng trong dân?

Chúng tôi đến khu 6, phường Cẩm Phú, thị xã Cẩm Phả vào một ngày đầu tháng 8. Dù vào cuối giờ chiều song vẫn còn nhiều người dân trong khu kiên trì vớt than trôi tại các đoạn suối, đồng thời vận chuyển than đã vớt, vét được về nơi tập kết.

Hầu hết các hộ gia đình trong khu 6, phường Cẩm Phú đều sinh sống chủ yếu bằng nghề bòn nhặt, vét than. Đi dọc các hộ dân liền kề dòng suối, hầu như gia đình nào cũng có than tận thu. Thậm chí than nạo vét còn được đổ tràn ra cả đường trước cửa nhà. Có điều, than tận thu được nhiều nhưng chưa bao giờ người dân ở đây lại băn khoăn, lo lắng, bức xúc như hiện nay.

Bà Phạm Thị Huế, ông Hoàng Xuân Thủy, đều ở khu 6, phường Cẩm Phú cho biết: Bà con toàn là các hộ "đường phố", không công ăn việc làm, chỉ biết trông chờ vào nguồn than để sinh sống hằng ngày. Nhất là vào mùa mưa như hiện nay, bà con trông nom vào đây để lo cho con vào đầu năm học. Không có người mua, không có phương tiện nào vận chuyển, than ách tắc lại trong dân. Rồi xảy ra trộm cắp trong khu dân cư, các đối tượng nghiện tìm đến khu dân cư gây mất trật tự an ninh đánh cãi nhau, trộm cắp.

Theo ước tính của các cơ quan chức năng ở thị xã Cẩm Phả, hiện nay, trên địa bàn thị xã còn tồn đọng hàng vạn tấn than trên các bến bãi và trong khu dân cư. Đây là than do dân sàng đãi, nhặt nhạnh đầu đường bãi thải và than chất lượng kém của các doanh nghiệp qua kiểm tra lực lượng chức năng không có tài liệu khẳng định là than khai thác trái phép.

Trong khi chờ các đơn vị liên quan triển khai kế hoạch thu mua than tận thu, do nhu cầu đảm bảo cuộc sống, nhiều người dân trên địa bàn thị xã Cẩm Phả đã tổ chức bán than vét, than tồn đọng cho những tổ chức, cá nhân mua than trái phép để đưa đi địa phương khác tiêu thụ.

Trong tháng 7 vừa qua, qua kiểm tra, các lực lượng chức năng trên địa bàn thị xã như Công an, Quản lý thị trường đã kiểm tra, phát hiện 27 vụ, 27 đối tượng vận chuyển, lập bãi chế biến kinh doanh than trái phép, thu trên 500 tấn than các loại...

Theo thỏa thuận của Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản Việt Nam (TKV) và UBND tỉnh Quảng Ninh, tập đoàn sẽ đứng ra tổ chức thu mua than có nguồn gốc trong dân. Và một trong những nguyên tắc đã được các bên cam kết là việc mua bán than tận thu phải trực tiếp giữa nhân dân với đại diện đơn vị thuộc TKV.

Theo đó, Công ty cổ phần Chế biến kinh doanh than Cẩm Phả được tập đoàn này giao nhiệm vụ thu mua gom tận thu, gom tồn đọng trên địa bàn thị xã. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, chủ trương trên vẫn đang nằm... trên giấy.

Theo ông Đỗ Minh Tuấn, Chủ tịch UBND thị xã Cẩm Phả cho biết thì vướng mắc ở đây là độ tro than trong dân lớn, TKV lại không thu mua. Bên cạnh đó, với cơ chế thu mua than tận thu như hiện nay, chi phí sẽ rất cao.

Cũng theo ông Tuấn, UBND thị xã Cẩm Phả chỉ đạo các ban, ngành chức năng, các phường, xã chuẩn bị bãi, phối hợp giám sát việc thu mua than tận thu trong dân theo chức năng, nhiệm vụ, đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Trước mắt toàn bộ các lực lượng của thị xã vẫn tiếp tục kiểm tra, kiểm soát và củng cố lại bộ máy trong quản lý tiêu thụ, chế biến, kinh doanh than trên địa bàn để tiến tới thống nhất mô hình quản lý với TKV, phấn đấu trong tháng 8/2008 sẽ giải quyết dứt điểm...  

Theo chúng tôi, những tồn tại từ hoạt động mua bán than tận thu, than tồn đọng ở thị xã Cẩm Phả hiện nay bên cạnh các cơ quan chức năng của thị xã Cẩm Phả, đơn vị được giao nhiệm vụ thu mua than tận thu trong dân, than tồn đọng tại các bến bãi tại Cẩm Phả của ngành Than cần vào cuộc tích cực hơn để chung tay tìm ra những giải pháp, kịp thời giải quyết, đảm bảo lợi ích, góp phần ổn định cuộc sống của người dân