Những thủ đoạn mới rút tiền Nhà nước

Có mặt ở khu vực Trạm kiểm soát Hải quan Khu KTTMĐB Lao Bảo (cổng B) và Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo (cổng A), thấy người, phương tiện vận chuyển hàng hóa qua lại đây giảm hẳn so với mọi năm. Tuy nhiên, một cán bộ chức năng chống buôn lậu của tỉnh Quảng Trị khẳng định: “Nhìn bề ngoài ai cũng nghĩ yên bình, nhưng thực chất bên trong vẫn còn buôn lậu, gian lận thương mại diễn ra rất tinh vi. Thời gian lại đây, các doanh nghiệp tư nhân còn nghĩ ra nhiều cách rút tiền Nhà nước hàng trăm tỷ đồng từ việc hoàn thuế GTGT”. 

Tìm hiểu sự việc, ông Nguyễn Văn Thành, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan thuộc Cục Hải quan Quảng Trị cho biết, khác với trước đây, hàng hóa từ Khu KTTMĐB Lao Bảo thẩm lậu trở lại nội địa thường cồng kềnh, dễ phát hiện, nay các mặt hàng này rất gọn nhẹ, có giá trị cao nên các doanh nghiệp đã dễ dàng quay vòng chúng rồi xuất khẩu trở lại khu trên để hưởng hoàn thuế GTGT. Điển hình là các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng, như yến sào, sữa…

Đáng chú ý, trước khi chưa có Quyết định 72 của Chính phủ và Thông tư 109 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện quyết định này, các mặt hàng trên không hề được xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo. Nhưng kể từ sau khi có quyết định và thông tư trên cho đến nay, các mặt hàng này đã được xuất khẩu ồ ạt vào khu này. 

Ông Thành nhắc lại, trước đây, người ta bảo người dân Lao Bảo tắm rượu ngoại mỗi ngày; hoặc gia súc, gia cầm cũng được ngủ… điều hòa! Sao vậy? Bởi vì, các mặt hàng trên đã tràn ngập vào Khu KTTMĐB Lao Bảo nhiều đến nổi bình quân mỗi hộ dân nơi đây có sử dụng 2-3 chiếc máy điều hòa cũng không hết! Chưa kể đời sống kinh tế của bà con, đại đa số là đồng bào các dân tộc thiểu số, còn nhiều khó khăn. Như vậy, mục đích của các doanh nghiệp khi xuất khẩu các mặt hàng trên vào Khu KTTMĐB Lao Bảo là gì?

Ông Thành khẳng khái cho rằng, họ không ngoài mục đích rút tiền Nhà nước từ việc hoàn thuế GTGT. Hiện tại cũng thế, sau khi có quyết định và thông tư trên, theo đó một số mặt hàng bị đưa ra khỏi danh sách được hoàn thuế GTGT khi xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo, các doanh nghiệp chỉ sau một thời gian ngắn im ắng, đã tìm ra cách đưa các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng… vẫn còn trong danh sách được hoàn thuế GTGT vào để “thay thế”! 

Theo đó, các doanh nghiệp này đã dùng thủ đoạn trên rút tiền Nhà nước hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Đơn cử, chỉ thời gian ngắn từ tháng 11/2014 đến nay, tổng trị giá hàng hóa được hoàn thuế GTGT khi xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo và xuất sang nước khác qua cổng A và Cửa khẩu Quốc tế La Lay “chạm mốc” hơn 1.100 tỷ đồng. Trong đó, hàng xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo gần 700 tỷ đồng, với chủ yếu các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng. Với giá trị hàng hóa này, riêng các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào Khu KTTMĐB Lao Bảo đã được hưởng hoàn thuế GTGT lên tới gần 70 tỷ đồng (chiếm 10% tổng giá trị hàng hóa). 

Nhìn vào số liệu này, ông Nguyễn Hữu Cường, Chi cục phó Chi cục Hải quan cổng B ngán ngẩm: “Mỗi năm lực lượng chống buôn lậu, gian lận thương mại tốn biết bao nhiêu công sức, tiền của, thu lợi tối đa cho Nhà nước cũng chỉ khoảng 20 tỷ đồng. Trong khi đó, có năm chỉ với một doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào Khu KTTMĐB Lao Bảo cũng đã rút đi của Nhà nước chừng ấy tiền”. 

Hỏi về việc thẩm lậu các mặt hàng trên từ Khu KTTMĐB Lao Bảo vòng trở lại nội địa, cả ông Cường và ông Thành đều lắc đầu rằng, các mặt hàng đó rất gọn, rất khó phát hiện. Chẳng hạn như mỹ phẩm, chỉ cần bỏ vào túi xách cá nhân, qua đường chính ngạch hẳn hoi, cũng ít khi bị phát hiện; trong khi đó trị giá của nó là hàng chục triệu đồng. 

Chưa hết, khi bị các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ, đối tượng vận chuyển hàng giở ngay mánh khóe, rằng hàng có hóa đơn, giấy tờ đang chờ để xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo(?!). Sau đó chỉ vài giờ đồng hồ, đã có người từ Đông Hà mang ngay lên Lao Bảo đầy đủ các loại giấy tờ, hóa đơn của lô hàng trên. Tại sao các doanh nghiệp quay vòng hàng hóa để rút tiền Nhà nước làm được điều này? 

Ông Thành giải thích: “Do các mặt hàng trên chỉ ghi nguồn gốc xuất xứ, ngày tháng, năm sản xuất và hạn sử dụng, chứ không có mã vạch, số lô hàng nên các doanh nghiệp chỉ cần gom hàng ở khu vực dưới cổng B (tức là hàng đã được đưa ra khỏi Khu KTTMĐB Lao Bảo), rồi mua hóa đơn cho lô hàng này, lập tức nó trở thành hàng hóa hợp pháp!”. Bên cạnh xuất khẩu hàng hóa vào Khu KTTMĐB Lao Bảo để hưởng hoàn thuế GTGT, một số mặt hàng thực phẩm như sữa Pediasure, Ensure…  khi xuất khẩu vào đây không được hưởng hoàn thuế trên. Tuy nhiên, khi tiếp tục xuất khẩu chúng sang nước khác thì vẫn được hưởng hoàn thuế GTGT. 

Ông Đinh Ngọc Thanh, Chi cục trưởng Hải quan cổng A cho biết, chỉ trong thời gian ngắn, từ  ngày 1-1-2015 đến nay, lượng hàng này từ Khu KTTMĐB Lao Bảo xuất khẩu sang nước khác đã tăng đột biến, với tổng trị giá hàng hóa hơn 100 tỷ đồng. Điều đáng nói, các mặt hàng này cũng như các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, sản phẩm dinh dưỡng khác khi xuất khẩu vào Khu KTTMĐB Lao Bảo để hưởng hoàn thuế GTGT, chúng cũng thẩm lậu, quay vòng trở lại nội địa để với chừng đó khối lượng hàng hóa; nhưng các doanh nghiệp được hưởng nhiều lần hoàn thuế GTGT…