Nỗ lực ngăn chặn nạn khai thác cát trái phép trên sông Thạch Hãn

Các đối tượng khai thác ngày càng liều lĩnh, sử dụng phương tiện và công cụ ngày càng hiện đại, thậm chí sử dụng cả chất nổ để phục vụ khai thác. Một số đối tượng ở khu phố 1, phường 3, thị xã Quảng Trị còn manh động chống trả khi lực lượng Công an tiến hành kiểm tra.

Việc khai thác cát sỏi đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đặc biệt gây sạt lở mạnh ở hai bên bờ sông, dẫn đến mất đất đai sinh hoạt, sản xuất và ảnh hưởng lớn đến an toàn giao thông thủy nội địa trên địa bàn.

Việc khai thác này diễn ra ở các khu vực xung yếu dễ bị sạt lở như thôn Thượng Phước, Nhan Biều, Xuân An, Trung Kiên (xã Triệu Thượng); thôn Hậu Kiên (xã Triệu Thành); thôn Tân Định, An Mô, Bích La Thượng, Đầu Kênh (xã Triệu Long); thôn Trung Yên, Gia Độ, Quy Hà (xã Triệu Độ) và thôn Bắc Phước (xã Triệu Phước), thôn Trà Liên (xã Triệu Giang)... Thế nhưng, hầu hết các bến bãi tập kết, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn đều chưa được cấp phép.

Mặc dù Ban ATGT huyện Triệu Phong đã lập biên bản, đình chỉ hoạt động của các bến bãi nhưng các chủ bãi vẫn ngang nhiên hoạt động. Các chủ tàu, thuyền khai thác, kinh doanh cát, sỏi thu lợi lớn nên đã tìm mọi cách đối phó với các cơ quan chức năng, cố tình không thực hiện việc cam kết. Số lượng tàu khai thác cát sỏi tập trung nhiều nhất ở xã Triệu Thuận 20 chiếc (gồm tàu hút sạn và tàu hút cát), xã Triệu Thành 18 chiếc.

Do một số người dân coi việc khai thác cát sỏi là nghề kiếm sống chính, trong khi chính sách của Nhà nước về quy hoạch vùng và chuyển đổi mô hình sản xuất cho người dân chưa có nên tình trạng khai thác cát sỏi trái phép diễn ra bừa bãi.

Mặt khác, nhu cầu xây dựng của người dân rất lớn, nên việc khai thác cát sỏi được coi là một nghề kinh doanh ít rủi ro, lợi nhuận cao nên các chủ thuyền, chủ bãi bỏ tiền đầu tư bến bãi ngày càng nhiều và quy mô lớn. Chính quyền ở một số địa phương đã không mạnh tay trong việc đấu tranh, xử lý dứt điểm đối với hành vi khai thác cát trái phép cũng là nguyên nhân để tình trạng khai thác cát sạn trái phép cứ tiếp diễn.

Một nguyên nhân khác làm tình trạng khai thác cát, sỏi trên dòng sông Thạch Hãn trở nên phức tạp là việc một số doanh nghiệp được cấp phép khai thác đã tự ý khai thác cát, sỏi ở ngoài phạm vi được cấp phép. Để đấu tranh với các đối tượng này, Công an huyện Triệu Phong đã liên tục có các kế hoạch triển khai việc truy quét, bắt giữ, xử lý các đối tượng khai thác cát sỏi trái phép trên khu vực sông Thạch Hãn thuộc địa bàn huyện Triệu Phong quản lý.

Sau 4 đợt truy quét (mỗi đợt 2 tháng), Công an huyện đã tổ chức lực lượng tuần tra, phát hiện và lập biên bản 19 trường hợp vi phạm; đề nghị Chủ tịch UBND huyện ra quyết định xử phạt hành chính với số tiền 210 triệu đồng. Đã tổ chức cho 100% các chủ tàu, thuyền khai thác cát, sỏi ký cam kết không khai thác cát sỏi khi chưa được cấp phép.

Sự nỗ lực của các cấp, các ngành đã góp phần hạn chế được phần nào tình trạng khai thác cát sỏi tràn lan trên địa bàn. Tuy nhiên, việc khai thác cát sỏi trái phép vẫn còn tiềm ẩn và diễn biến phức tạp. Công tác đấu tranh ngăn chặn tình trạng khai thác cát sỏi trái phép cần có sự phối kết hợp với các cấp, các ngành chức năng.

Cần có biện pháp cưỡng chế, đình chỉ hoạt động đối với các bến bãi tập kết, kinh doanh cát sỏi chưa được cấp phép đã được kiểm tra, nhắc nhở nhiều lần mà vẫn tiếp tục vi phạm; đồng thời xử lý đối với cán bộ địa phương thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý hoặc tiếp tay cho hoạt động khai thác, kinh doanh cát sỏi trái phép trên địa bàn