Phải có ưu đãi để hợp tác xã phát triển
Ngày 21/5, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Hội khoa học phát triển nông thôn Việt Nam (Phano) tổ chức hội thảo về hợp tác xã (HTX) và các tổ chức kinh tế hợp tác khác trong lĩnh vực nông nghiệp, với sự tham gia của đại diện một số cơ quan, đơn vị.
Theo thống kê, đến cuối năm 2014 cả nước có 142.800 tổ hợp tác và 18.638 HTX đang hoạt động, trong đó gồm hơn 10 ngàn HTX làm dịch vụ nông nghiệp và thủy sản. Các HTX và tổ hợp tác thu hút sự tham gia của 12 triệu hộ gia đình-là chỗ dựa để tìm kiếm nguồn thu nhập, góp phần ổn định đời sống và an sinh xã hội.
| Phát triển sản phẩm Nấm Linh chi đang được HTX Nông trang Quảng La- Ba Chẽ- Quảng Ninh đẩy mạnh sản xuất. |
Bà Nguyễn Thị Luyến, đại diện HTX rau an toàn Mộc Châu (Sơn La) cho rằng, muốn phát triển HTX cần đến sự năng động và tự giác của người lãnh đạo, sáng lập đầu tiên. Sau đó, nếu thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt thì người nông dân sẽ tự động tham gia vào việc sản xuất chung, không cần tuyên truyền dài dòng. Đơn vị này thu hút 38 hộ gia đình tham gia, với sản lượng 200 tấn rau an toàn cung cấp cho một số siêu thị ở Hà Nội, cho doanh thu 8 tỷ đồng. Sự thành công của HTX đã mang lại thu nhập 500-600 triệu đồng/ha đất canh tác và đời sống ổn định đối với gia đình các thành viên.
Đến nay, HTX này vẫn mong muốn được hỗ trợ về kỹ thuật để nâng cao chất lượng rau kết hợp việc bảo quản, chuyên chở sản phẩm cũng như sự ủng hộ kịp thời, đúng định hướng từ phía chính quyền địa phương.
| Mô hình trồng rừng, trồng ba kích tím đang được HTX Toàn Dân triển khai hiệu quả. |
Tuy nhiên, tình hình phát triển của khu vực kinh tế HTX nói chung chưa đạt như mong muốn, với nhiều điểm yếu và hạn chế chưa được khắc phục. Đó là, năng suất, chất lượng sản phẩm thấp; doanh thu thấp; thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm hoặc thiếu ổn định về thị trường; quy mô sản xuất nhỏ lẻ.
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên là do thiếu vốn, hạn chế về năng lực quản trị, lạc hậu về công nghệ và xúc tiến thương mại cũng như thiếu vắng đơn vị thành công trong việc tạo dựng thương hiệu…
| Hợp tác xã cộng đồng Nặm Đăm- Quản Bạ - Hà Giang với mô hình trồng và chế biến thảo dược. |
Ông Hoàng Xuân Trường, chuyên gia nghiên cứu của Phano nhận định, hiện hoạt động của các HTX nhìn chung vẫn khó khăn, nhất là đối với vùng sâu, vùng xa và càng khó khăn đối với khu vực đồng bào dân tộc. Đơn cử, phong trào phát triển HTX ở một số tỉnh như Ninh Thuận, Cao Bằng là rất thấp.
Trước thực trạng trên để HTX nông nghiệp phát triển bền vững, các chuyên gia khuyến nghị, Nhà nước, cơ quan chức năng và nhất là chính quyền cấp địa phương cần quan tâm sâu sát, tạo điều kiện thuận lợi hoặc có ưu đãi nhất định đối với các HTX và tổ hợp tác. Trong đó, mục tiêu lớn nhất là làm sao hỗ trợ các đơn vị tồn tại, phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Một số vấn đề và yêu cầu hỗ trợ gồm: Nhà nước hỗ trợ HTX về tuyên truyền và chuyển giao công nghệ, quá trình ứng dụng kỹ thuật mới; hỗ trợ hoạt động xúc tiến thương mại; đầu tư về hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực; cung cấp giống cây trồng vật nuôi cũng như nghiên cứu, làm tốt công tác quy hoạch vùng canh tác, nguyên liệu.