Phát hiện nhiều vi phạm, khó có khả năng thanh toán nợ
Thiếu sót, vi phạm đầu tiên được TTCP chỉ ra là Tổng Công ty HUD đã thiếu trách nhiệm trong việc quyết định đầu tư, kinh doanh dự án đô thị. Trong các hoạt động đầu tư kinh doanh, đặc biệt từ năm 2011 về trước HUD đã quyết định các dự án đầu tư vượt xa năng lực tài chính và quản trị, dẫn đến chậm và trì trệ trong việc triển khai các dự án, sản phẩm dở dang quá nhiều, hàng tồn kho lớn, chậm luân chuyển, đẩy HUD và một số đơn vị thành viên đến tình trạng khó khăn hiện nay.
| Một dự án đô thị của HUD tại Hà Nội. |
Nợ phải trả lớn, cân đối khả năng thanh toán khó khăn, nợ phải thu chậm thu hồi, phát sinh quá hạn; doanh thu, thu nhập giảm mạnh, kinh doanh kém hiệu quả...
Thứ 2, HUD làm trái và buông lỏng quản lý trong hoạt động uỷ quyền kinh doanh dự án cho các đơn vị thành viên với quy mô lớn. Các dự án đô thị sau khi đầu tư hạ tầng kỹ thuật, HUD không tiếp tục đầu tư công trình trên đất hoặc chuyển nhượng đất đã có hạ tầng cho nhà đầu tư thứ cấp mà uỷ quyền đầu tư kinh doanh cho các công ty thành viên trái Điều lệ tổ chức hoạt động và Quy chế quản lý tài chính của HUD.
Mặt khác, thông qua hình thức uỷ quyền đầu tư kinh doanh, HUD đã chuyển giao cho các công ty thành viên cả những diện tích đất Nhà nước đã ưu đãi miễn thu tiền để đầu tư kinh doanh nhà theo giá thị trường; không thực hiện đúng nghĩa vụ xây dựng căn hộ chung cư cao tầng để bán và cho thuê đối với đối tượng gặp khó khăn về nhà ở, không giao tầng 1 các chung cư cho TP Hà Nội theo quy định.
Vi phạm thứ 3 của HUD là thiếu trách nhiệm đối với việc trích trước chi phí trọng yếu trong kinh doanh bất động sản vào giá vốn kinh doanh. HUD đã hạch toán trích trước chi phí phải trả vào giá vốn kinh doanh hằng kỳ theo suất đầu tư m² đất, m² nhà phân bổ trên cơ sở tổng mức đầu tư các dự án sai với quy định phải căn cứ chi phí phát sinh và dự toán công trình...
Ngoài ra, HUD còn có sai phạm về quản lý tài chính tài sản khác. Cụ thể: Tại dự án Văn Quán, HUD bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận kinh doanh dự án khi chưa quyết toán không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Quản lý nợ phải thu, trả chưa chặt chẽ. Chưa tuân thủ đầy đủ những quy định trong quản lý, sử dụng tài sản cố định; đầu tư xây dựng sai quy hoạch chi tiết được duyệt, xây dựng tăng căn hộ và tăng diện tích sàn chung cư để kinh doanh thu lợi.
Đặc biệt, HUD đã quản lý các khoản đầu tư ra ngoài doanh nghiệp yếu kém, hiệu quả đầu tư thấp, một số khoản thâm hụt mất vốn như: Đầu tư vào Công ty Xi măng Sông Thao 516.550 triệu đồng, dự án xây dựng nhà máy xi măng chậm tiến độ, chi phí đầu tư phát sinh lớn, giá thành sản xuất cao, thiếu vốn hoạt động…; HUD góp vốn vào Công ty CP Thép Sông Hồng 72.000 triệu đồng từ tháng 5/2005 đến 1/7/2007, đã thoả thuận thoái vốn nhưng đến nay không thu hồi được và chưa xử lý.
Các khoản nợ mà HUD phải trả lớn (6.684.223 triệu đồng), khả năng thanh toán nợ khó khăn do mất cân đối các dòng tiền, tồn kho nhiều (4.352.049 triệu đồng), thanh toán chậm, hạch toán chưa đầy đủ các khoản nợ về tiền sử dụng đất, nợ công trình hạ tầng chưa xây dựng và quá hạn chưa bàn giao cho địa phương khối lượng lớn (4.501.770 triệu đồng). Hạch toán kinh doanh không chính xác dẫn đến phản ánh kết quả kinh doanh sai lệch, hoạt động kinh doanh kém hiệu quả…
Kết quả thanh tra cho thấy, việc quản lý sử dụng vốn, tài sản và hoạt động kinh doanh của HUD đang trong tình trạng hết sức khó khăn, nhiều việc có khả năng mất vốn. TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng kết hợp các cơ quan chức năng rà soát xử lý theo thẩm quyền và pháp luật để HUD khắc phục tồn tại gắn với tái cơ cấu theo đề án được phê duyệt hiệu quả và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có khuyết điểm, sai phạm theo đúng pháp luật. TTCP kiến nghị yêu cầu HUD nộp ngân sách 262.463 triệu đồng gồm tiền nợ đọng sử dụng đất, tính thiếu tiền sử dụng đất dự án Văn Quán – Yên Phúc, phí xây dựng Khu đô thị Việt Hưng…