TP HCM: Nhiều lãng phí trong thiết kế móng nhà cao tầng

Qua khảo sát hơn 20 chung cư cao 5-6 tầng, kỹ sư Nguyễn Văn Đực, Giám đốc Công ty Tư vấn xây dựng TNR cho biết, với nền đất tốt, 1m² xây dựng chỉ cần 0,2m³ bê tông, dưới 20kg thép và giải pháp hiệu quả để xây dựng phần móng công trình cao trên dưới 20m này là dùng móng cọc đơn hoặc móng băng.

Với các công trình chung cư cao 15 tầng, giải pháp dùng móng bè và móng cọc bê tông cốt thép nhỏ được áp dụng cũng cho hiệu quả kinh tế cao. Từ kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế, KS Đực cho rằng: Phần móng là cấu kiện quan trọng, nếu không tìm được giải pháp phù hợp có thể kéo dài thêm 1/3-2/3 thời gian thi công và gây lãng phí từ 2-6 lần giá thành xây dựng móng.

Hiệu quả từ giải pháp móng bè, móng băng

Dẫn ra hàng loạt công trình có thiết kế móng tiết kiệm, sau khi thi công đưa vào sử dụng nhiều năm vẫn đảm bảo chất lượng trên địa bàn TP HCM thời gian qua, trong đó có tòa nhà hội trường Thành ủy TP HCM trên đường Võ Thị Sáu, quận 3. Vào thời điểm năm 1995, thiết kế ban đầu phần móng tòa nhà này được làm bằng cọc bê tông cốt thép hết 4 tỷ đồng. Sau khi được đổi thành móng đơn và móng băng, kinh phí đầu tư xây dựng móng chỉ còn 1 tỷ đồng, tiết kiệm được 3 tỷ đồng.

Gần đây nhất, 2 công trình cùng có diện tích sàn xây dựng khoảng 29 ngàn m², nhưng phần móng chung cư Thái An 2 do Công ty TNR của KS Nguyễn Văn Đực thiết kế, thi công bằng giải pháp móng bè kết hợp làm tầng hầm chỉ hết 6 tỷ đồng. Trong khi đó, chưa tính giá trị đầu tư cho hạng mục đài cọc, sàn và vách tầng hầm, chỉ riêng khoản tiền chi phí cho việc khoan cọc nhồi của chung cư Ruby Land có cùng diện tích ở quận Tân Phú đã ngốn hết 30 tỷ đồng.

Giải pháp móng bè, móng băng không chỉ góp phần tiết kiệm trong xây dựng phần móng tòa nhà. Năm 1998, khi TP HCM tiến hành xây cầu Hiệp Phước ở huyện Nhà Bè, với lý do "Không đóng được cọc bê tông cốt thép" để làm móng băng, Công ty Cầu 12 - nhà thầu thi công cầu đòi đổi sang phương án khoan cọc nhồi với phần móng của 2 mố cầu T7 và T8.

Dù nằm sát nhau nhưng mỗi tòa nhà được kiến trúc sư thiết kế móng một kiểu.

Với phương án khoan cọc nhồi có đường kính 150cm mà nhà thầu đưa ra, mức chênh lệch so với thiết kế cũ tăng lên 5,4 tỷ đồng. Rất may khi đó Sở GTVT thành phố đã mà mời một đơn vị xây dựng cầu khác vào làm thư và cho kết quả tốt, ngân sách suýt mất thêm số tiền khổng lồ. Đến mặt lợi về thời gian, theo tính toán của KS Nguyễn Văn Đực, thực tế thi công tại các công trình trên đã cho thấy, so với việc làm móng bè, thời gian làm móng cọc bê tông phải kéo dài gấp 2 - 3 lần do phải chờ thử tĩnh, đổ bê tông đài cọc và đan sàn…

Về mặt đảm bảo độ an toàn kỹ thuật, KS Đực quả quyết: Với các công trình cao tầng áp dụng giải pháp móng bè, móng băng đã đưa vào sử dụng trên 10 năm thì khỏi phải bàn cãi. Với 2 công trình cao 16 tầng là Lô M chung cư Bàu Cát và chung cư Thái An 2 được xây dựng cách đây vài năm bằng giải pháp móng bè, móng băng. Kết quả quan trắc lún tại đây đã cho thấy độ lún do nền móng gần như không đáng kể, chỉ từ 0,36 - 0,61cm và thời gian tắt lún hoàn toàn chỉ trong phạm vi 8 tháng kể từ khi công trình hoàn thành.

Nhiều kiểu lạm dụng cọc nhồi

Trước thiết kế phần móng của tòa nhà chỉ có quy mô 9 tầng tại số 97 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1, KS Nguyễn Văn Đực đưa ra nhận xét: Với chiều cao như vậy trên nền đất cứng, nếu dùng giải pháp móng bè kế hợp với tầng hầm sẽ ít tốn kém, thời điểm khởi công chủ đầu tư chỉ tốn khoảng 400 triệu đồng, thời gian thi công phần móng cũng rút ngắn được một nửa. Vậy nhưng khi đó tư vấn thiết kế tòa nhà này lại chọn giải pháp móng cọc nhồi gồm 36 cọc nhồi có đường kính 0,6m, dài 30m/cọc. Đã vậy, đến lượt đơn vị thẩm định thiết kế còn quyết định tăng số cọc nhồi lên con số 51 khiến số tiền đầu tư cho việc khoan cọc nhồi đã lên tới 2 tỷ đồng, chưa kể 200 triệu đồng làm đài cọc và đổ bê tông tầng hầm...

Theo KS Đực, người đoạt giải "Bàn tay vàng" trong việc "Ném tiền của chủ đầu tư qua cửa sổ" ở lĩnh vực thiết kế xây dựng phải kể tới bản thiết kế móng của một bức tường rào bằng bê tông cốt thép cao 3,1m; dày 0,25cm thuộc một tòa cao ốc ở bán đảo Thanh Đa khi nó đã được nhà thiết kế "chơi" nguyên cây cọc nhồi đường kính tới 1m, sâu 42m để đỡ cho bức tường này...