Thông tư mới không hạn chế quyền nhập khẩu xe ôtô

• Thị trường ôtô sẽ ra sao sau khi bãi bỏ Thông tư 20?
• Bộ Công thương thừa nhận Thông tư 20 đang gây khó doanh nghiệp
• “Cuộc đấu” giữa các doanh nghiệp kinh doanh ô tô quanh Thông tư 201

Bởi không ít ý kiến cho rằng, một số quy định trong dự thảo Thông tư mới do Cục đăng kiểm chủ trì soạn thảo, sẽ có tác động không khác gì so với quy định phải có giấy ủy quyền chính hãng của nhà sản xuất tại Thông tư 20 của Bộ Công Thương đang được dư luận phản ánh thời gian gần đây.

Về vấn đề này, ngày 9-9, ông Trần Kỳ Hình, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam khẳng định, các nội dung trong Dự thảo thông tư quy định việc kiểm tra về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu chỉ là hàng rào kỹ thuật, không hạn chế quyền kinh doanh và không có tác dụng hạn chế số lượng xe nhập khẩu của doanh nghiệp nhập khẩu.

Thông tư mới ra đời nhằm đáp ứng kỳ vọng bảo đảm giữa xe nhập khẩu và xe sản xuất, lắp ráp trong nước được đối xử như nhau trong việc kiểm tra, thử nghiệm và chứng nhận chất lượng, tạo ra hàng rào kỹ thuật bảo đảm an toàn chất lượng theo chỉ đạo của Chính phủ. Khi Thông tư này có hiệu lực sẽ tác động tới tất cả các doanh nghiệp nhập khẩu, kể cả chính hãng và không chính hãng.

Cục trưởng Cục Đăng kiểm cũng cho hay, các quy định mới được bổ sung với mục đích hài hòa quá trình chứng nhận chất lượng giữa xe sản xuất, lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu. Hiện nay, có một số nhà nhập khẩu đặt hàng xe chưa được cơ quan có thẩm quyền nước ngoài chứng nhận thì khi vào Việt Nam, để được cấp giấy chứng nhận xe cơ giới nhập khẩu chỉ phải thử nghiệm về an toàn và khí thải (nhưng không có yêu cầu về hồ sơ thiết kế).

Trong khi đó, đối với các xe sản xuất, lắp ráp trong nước có yêu cầu về hồ sơ thiết kế rồi tiến hành thẩm định, kiểm tra, thử nghiệm theo quy định; thực hiện việc đánh giá điều kiện bảo đảm chất lượng tại cơ sở sản xuất (đánh giá COP). Nếu đạt được các yêu cầu theo quy định thì mới được cấp giấy chứng nhận. Các tài liệu này sẽ là căn cứ đầy đủ hơn để cơ quan kiểm tra thực hiện việc kiểm tra, thử nghiệm, chứng nhận cũng như công tác hậu kiểm nhằm kiểm soát chất lượng phương tiện chặt chẽ hơn nữa.

Bên cạnh đó, các quy định trên còn giúp người nhập khẩu chủ động hơn trong việc kiểm soát trước về chất lượng phương tiện, nguồn gốc linh kiện, xuất xứ sản phẩm, đồng thời biết trước kiểu loại xe dự kiến nhập khẩu hoàn toàn thỏa mãn quy định của Việt Nam với các thông số cụ thể được chứng nhận để có các cách thức chào bán ra thị trường. Doanh nghiệp nhập khẩu chủ động về định hướng phát triển sản phẩm để tiến tới nhập khẩu hàng loạt (vì có nhiều trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu đã phải tái xuất xe khi không kiểm soát trước được chất lượng và thông số của xe dẫn đến không phù hợp với các quy định và các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia).

Ngoài quy định nêu trên, Dự thảo thông tư mới cũng bổ sung quy định về hậu kiểm. Quy định này được bổ sung nhằm triển khai Nghị quyết số 19/2016/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020. Mục đích của quy định này là giảm thời gian và chi phí trong quá trình thông quan hàng hóa. Thông qua việc hậu kiểm, nếu phát hiện vi phạm thì tùy vào mức độ, cơ quan kiểm tra sẽ có các biện pháp tương ứng đối với người nhập khẩu và phương tiện.

Về quy định đối với xe nhập khẩu đã qua sử dụng, quy định hiện tại không giới hạn việc nhập khẩu xe đã qua sử dụng từ bất kỳ quốc gia nào, kể cả quốc gia có tiêu chuẩn khí thải thấp hơn ở Việt Nam. Dự thảo thông tư mới bổ sung quy định xe cơ giới đã qua sử dụng chỉ được nhập khẩu từ các nước có tiêu chuẩn khí thải hiện hành tương đương hoặc cao hơn mức khí thải hiện hành ở Việt Nam. Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Dự thảo thông tư mới cũng quy định rõ trách nhiệm của người nhập khẩu trong việc triệu hồi sản phẩm bị lỗi kỹ thuật của nhà sản xuất.

“Hơn nữa, Dự thảo thông tư mới lần này không liên quan gì đến việc thay thế Thông tư 20 của Bộ Công Thương bởi Cục Đăng kiểm chỉ có trách nhiệm quản lý chất lượng xe, không kiểm soát hay hạn chế số lượng xe nhập khẩu vào. Thông tư này nhằm mục tiêu bình đẳng giữa doanh nghiệp sản xuất xe cơ giới trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu”, ông Trần Kỳ Hình khẳng định.

Trước đó, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đã có văn bản góp ý về dự thảo thông tư quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu của Bộ GTVT, trong đó đề nghị bỏ hai giấy tờ về nhập khẩu xe ôtô theo tinh thần thông tư mới này. VCCI cho rằng, giấy chứng nhận chất lượng của nhà sản xuất hoặc phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng thực chất là giấy tờ do nhà sản xuất phát hành cùng với mỗi chiếc xe cụ thể nhằm chứng nhận rằng chiếc xe đó đã được nhà sản xuất kiểm tra chất lượng trước khi ra khỏi nhà máy và đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng do nhà máy đó cam kết.

“Trong các trường hợp phải kiểm tra thực tế tại Việt Nam, nếu yêu cầu thêm bản chính giấy chứng nhận và phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng như tại dự thảo là không cần thiết, gây khó khăn, phức tạp về thủ tục hành chính mà không có tác dụng bảo đảm chất lượng xe theo quy định của pháp luật Việt Nam”, theo VCCI.