Thu ngân sách NN năm 2009: Gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn khả quan

PV: Thưa ông, ông có thể cho biết tình hình thu NSNN 10 tháng đầu năm?

Ông Đặng Hạnh Thu: 10 tháng đầu năm, trong điều kiện có nhiều khó khăn, thách thức do suy giảm kinh tế và thực hiện nhiều chính sách giãn, giảm thuế, nhưng thu nội địa do ngành Thuế quản lý vẫn đạt được 85,4% dự toán pháp lệnh, bằng 95,3% so với cùng kỳ năm 2008, trong đó thu từ dầu thô ước đạt 74,9% dự toán, giảm 33,5% so với cùng kỳ. Số thu từ dầu thô thấp chủ yếu là do giá dầu thô những tháng đầu năm thấp.

Thu nội địa không kể dầu thô ước đạt 88,3% dự toán pháp lệnh, bằng 106% so với cùng kỳ. Tỷ lệ thực hiện thu 10 tháng năm nay cơ bản đảm bảo tiến độ thực hiện dự toán năm, đến hết tháng 10, có 10/14 khoản thu đạt khá so với dự toán pháp lệnh.

Có 35/63 địa phương thu đạt khá (trên 90% dự toán pháp lệnh) như Hòa Bình, Lào Cai, Hậu Giang, Lai Châu, Sơn La, Quảng Nam, Bắc Giang, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Kon Tum… Có 56/63 địa phương có mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, bên cạnh những địa bàn thu khá, còn có khoảng 16/63 địa phương chưa đạt tiến độ thức hiện dự toán (83% dự toán pháp lệnh) và 7/63 địa phương thu giảm so với cùng kỳ.

PV: Như vậy chính sách giãn, giảm thuế theo chủ trương kích cầu của Chính phủ là nguyên nhân chính khiến cho thu ngân sách bị hụt giảm?

Ông Đặng Hạnh Thu: Thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn nộp thuế năm 2009 ước làm giảm thu khoảng 20.000 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT giảm khoảng 4.464 tỷ đồng, thuế TNDN giảm khoảng 3.589 tỷ đồng, gia hạn khoảng 6.305 tỷ đồng, lệ phí trước bạ giảm khoảng 1.141 tỷ đồng và thuế TNCN giảm khoảng 4.500 tỷ đồng. Mức giảm thu chủ yếu tập trung ở 3 khu vực DN, trong đó giảm lớn nhất là ở khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh, DN có vốn đầu tư nước ngoài và DN Nhà nước. Có 11/63 địa phương có số thu giảm do thực hiện miễn, giảm, gia hạn trên 200 tỷ đồng.

PV: Trong 14 khoản thu, có 4 khoản thu đạt thấp, ông có thể cho biết nguyên nhân?

Ông Đặng Hạnh Thu: 4 khoản thu đạt thấp, khả năng không hoàn thành dự toán năm là thuế TNCN (đạt 70,4%), thu phí, lệ phí (đạt 77,4%), thu từ khu vực DN có vốn đầu tư nước ngoài (đạt 75,2%), thu từ khu vực công thương nghiệp, dịch vụ ngoài quốc doanh. Nguyên nhân chủ yếu là do 4 khoản thu này bị tác động lớn bởi những yếu tố khách quan mà dự toán đầu năm chưa tính đến.

Cụ thể: Thu từ DN có vốn đầu tư nước ngoài chủ yếu là do tác động của chính sách làm hụt giảm nguồn thu, trong đó: do thực hiện chính sách giãn, giảm, gia hạn nộp thuế làm giảm thu khoảng 4.159 tỷ đồng; thay đổi cơ chế thu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất làm giảm thu 2.600 tỷ đồng. Bên cạnh đó, do kinh tế suy giảm nên kê khai nộp thuế giảm khoảng 625 tỷ so với dự toán; lượng ôtô tiêu thụ hụt khoảng 18.545 xe so với dự toán làm giảm thu khoảng 1.000 tỷ…

Năm 2009, có thêm khoảng 75.000 DN ngoài quốc doanh đăng ký mới nhưng khả năng không hoàn thành dự toán vì khu vực này chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất của suy giảm kinh tế và thực hiện chính sách miễn, giảm, gia hạn nộp thuế (riêng việc miễn, giảm, gia hạn nộp thuế đã làm hụt khoảng 6.302 tỷ đồng so với dự toán).

Còn thu lệ phí hụt do thay đổi cơ chế thu đối với khoản thu phí bảo vệ môi trường từ hoạt động khai thác dầu khí làm giảm nguồn thu phát sinh khoảng 1.400 tỷ, đồng thời các địa phương đẩy mạnh việc rà soát bãi bỏ những loại phí, lệ phí không hợp lý. Riêng thuế TNCN là do thực hiện chính sách miễn thuế 6 tháng đầu năm đối với thu nhập từ tiền công, tiền lương, đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, làm giảm khoảng 4.506 tỷ đồng so với dự toán. Bên cạnh đó, kinh tế suy giảm cũng tác động lớn đến nguồn thu nhập phát sinh của người nộp thuế. 

PV: Với những ảnh hưởng như thế, liệu kế hoạch thu NSNN năm 2009 có đảm bảo như dự toán?

Ông Đặng Hạnh Thu: Trong 2 tháng cuối năm, dự báo nền kinh tế nước ta khả năng sẽ phục hồi tốt, đây là yếu tố tác động tích cực tới kết quả sản xuất kinh doanh của DN. Cùng với đó, giá dầu thô những tháng gần đây cũng đã đạt trên 70USD/thùng và dự kiến sẽ duy trì đến hết năm. Bởi vậy, dự báo thu NS năm 2009 vẫn khả quan: thu nội địa so với ngành Thuế quản lý ước đạt 100,3% dự toán, bằng 93,4% so với cùng kỳ, trong đó ước thu từ dầu thô đạt 91,1% dự toán và thu từ nội địa trừ dầu sẽ đạt 102,9% so với dự toán, tăng 4,3% so với cùng kỳ.

PV: Xin cảm ơn ông!