Giải pháp nào để thịt lợn không xuống giá thê thảm?
Thông tin về tình hình giá lợn hơi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai và các tỉnh phía Nam, ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết, sau khi các địa phương nới lỏng giãn cách, giá lợn hơi không những không tiến triển mà còn sụt giảm thê thảm. Nếu không có giải pháp khơi thông thị trường, nhiều người chăn nuôi sẽ rơi vào cảnh phá sản.
Giá tăng nhẹ nhưng người chăn nuôi vẫn lỗ nặng
Sau những ngày giá lợn hơi giảm thê thảm, đến ngày 22/10 đã tăng trở lại, tuy nhiên mức tăng không cao và giá bán vẫn dưới 50.000đ/kg. Trong ngày 22/10, Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam đã thông báo tăng giá lợn hơi lên mức 39.000 đồng/kg đối với lợn thịt và loại tuần tuổi to (từ 32 tuần tuổi trở lên). Giá lợn hơi trên thị trường đã tiếp thêm đà tăng. Người bán đã ngừng động thái bán ra ồ ạt, thương lái cũng đã nâng giá thu mua lợn hơi thêm 2.000-5.000 đồng/kg tùy khu vực.
Theo khảo sát thị trường cho thấy, giá lợn hơi ngày 22/10 đã tăng từ 2.000 - 5.000 đồng/kg tại các tỉnh phía Bắc, trong đó tăng cao nhất (5.000 đồng/kg) tại Bắc Giang, Hưng Yên. Các tỉnh Nam Định, Phú Thọ, Thái Bình, Hà Nam, TP Hà Nội, Vĩnh Phúc, Ninh Bình giá bán ra từ 35.000-39.000 đồng/kg, tăng 2.000 - 4.000 đồng/kg so với trước. Tại các tỉnh phía Nam, giá lợn hơi phổ biến ở mức 37.000-40.000 đồng/kg.
"Chiều 21/10, thương lái đã trả 40.000 đồng/kg, tăng 3.000 đồng/kg so với ngày trước đó. Dự báo, giá lợn hơi sẽ còn tăng tiếp", ông Nguyễn Hanh, chủ trang trại chăn nuôi 2.000 con lợn thương phẩm và hàng trăm lợn nái tại xã Phúc Lâm, huyện Mỹ Đức (Hà Nội), cho biết.
Ông Nguyễn Văn Huấn, Giám đốc trại chăn nuôi Bình An (Bình Thuận) thông tin, giá áp dụng bán tại kho Đồng Nai và Bình Dương ngày 22/10 ở mức 48.000 đồng/kg đối với lợn thịt 2 máu, 3 máu (lợn cái) và giá 40.000 đồng đối với lợn đực cùng loại. Lợn "loại" (liệt, gãy chân, từ 60kg trở xuống…) chỉ có giá 27.000 đồng/kg (tính giá lợn hơi). Dự kiến, giá heo tại miền Bắc có thể tăng thêm từ 13.000-15.000 đồng/kg, tại miền Nam có thể tăng từ 8.000-10.000 đồng/kg trong tuần tới.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Huấn cho rằng, mức tăng thêm đó vẫn không thể bù đắp được chi phí chăn nuôi. Thậm chí, giá lợn hơi đạt mức 50.000 đồng, người chăn nuôi vẫn lỗ vì giá cám, thuốc thú y bị thả nổi, nuôi heo lại tốn nhiều chi phí đảm bảo an toàn sinh học để bảo vệ đàn heo không bị dịch nên giá thành hiện tại rất cao. Với tình trạng này, người chăn nuôi rất khó khăn.
Lo lắng vì giá thịt lợn hơi xuống thấp, nhiều hộ đã tự cắt lỗ bằng cách tự mổ và mang ra chợ bán.
Cần đẩy mạnh giải phóng nguồn cung trong nước
Để giá lợn hơi bán ra đúng với thực tế, không bị thương lái ép giá, nhiều người chăn nuôi lợn tại Đông Nam Bộ cho rằng, các công ty lớn vừa lên giá ở mức độ hợp lý vừa kết hợp bán số lượng khủng để giảm tồn thì giá lợn mới bền vững được. Đặc biệt, các cơ quan chức năng nên tạo điều kiện cho lợn sống được xuất khẩu đi Campuchia và Trung Quốc càng nhiều càng tốt.
Phân tích về lý do giá lợn hơi đột nhiên giảm sâu dù nhiều địa phương phía Nam đã nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội, ông Nguyễn Kim Đoán cho biết, thị trường tiêu thụ trong mấy tháng qua quá kém nếu không muốn nói là đóng băng nên lượng lợn còn tồn đọng trong chuồng trại, cộng dồn đến thời điểm này rất lớn. Bình quân mỗi ngày ở Đồng Nai dư khoảng 5.000 con lợn thì đến thời điểm này, khi các biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng, số lượng lợn bung ra thị trường rất lớn, cả tháng có khi dư đến 100.000 con. Giá lợn hơi giảm sâu trong khi giá cám vẫn tăng, người chăn nuôi nhỏ lẻ không chịu nổi đành bán tháo. Các lò mổ hoạt động cầm chừng, thương lái đi mua thay vì mua hết cả đàn thì giờ họ chỉ lựa chọn con to để mua.
Cũng theo ông Đoán, hầu hết bếp ăn tập thể cung cấp suất ăn cho học sinh, công nhân ở các nhà máy, các khu công nghiệp vẫn chưa hoạt động trở lại. Dịch bệnh khiến hầu bao của người tiêu dùng thắt chặt hơn, còn giá thịt heo bán lẻ ở thị trường vẫn cao ngất ngưởng. Trong khi giá lợn trong nước giảm thê thảm thì thịt lợn nhập khẩu vẫn tăng mạnh, từ đầu năm đến nay, cả nước đã nhập khẩu khoảng 257.000 tấn thịt heo, tương đương với lượng heo giết mổ là 4 triệu con. Lượng thịt heo nhập khẩu khá lớn này cũng đang gây áp lực nhất định tới giá lợn hơi trong nước. Áp lực trên càng khiến người dân rơi vào trạng thái khủng hoảng.
Trong khi giá lợn hơi giảm mạnh, người nông dân thua lỗ nặng vài tháng qua thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) khẳng định: Việc nhập khẩu thịt đông lạnh không làm giảm giá lợn hơi, bởi mục đích sử dụng của 2 dòng thịt này khá riêng biệt, thịt đông lạnh nhập khẩu chủ yếu phục vụ chế biến. Theo Cục Thú y, số lượng thịt lợn nhập khẩu vào Việt Nam trong 9 tháng đầu năm ở mức 125.600 tấn thịt lợn, chủ yếu từ các thị trường Nga (33.80%), Đức (24.9%), Ba Lan (12.68%). Tính toán cho thấy, khối lượng thịt nhập khẩu chỉ chiếm 3,6% trên tổng lượng thịt lợn của Việt Nam năm 2021, không đủ sức để "điều phối" giá lợn hơi trong nước.
Theo ước tính của Cục Chăn nuôi, số lợn quá lứa xuất chuồng nhưng chưa bán được là khoảng 8 triệu con, tương đương 30% tổng sản lượng. Với lượng tồn đọng lớn quá lứa đang khá cao, người chăn nuôi cho rằng phải mất 3 tháng mới có thể giải quyết xong lượng hàng tồn đọng. Điều này đang khiến hiệp hội lo ngại người dân sẽ không tái đàn nhiều. Do đó, cuộc "khủng hoảng ngược" so với hiện tại là nguy cơ thiếu thịt heo vào tháng cuối năm, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán là hiện hữu. Do đó, người chăn nuôi lợn đề xuất, giải pháp trước mắt là cần đẩy mạnh lượng hàng tiêu thụ để giải phóng nguồn cung trong nước. Ngược lại, thay vì cho nhập khẩu lợn ồ ạt thì Chính phủ nên quyết định giảm tỷ lệ nhập khẩu để cải thiện sức tiêu thụ cho thịt nội.
Bên cạnh đó, các ban, ngành liên quan cũng cần có kế hoạch cụ thể và công bố rộng rãi về tổng nhu cầu thị trường trong nước và dự báo nhu cầu để người nuôi yên tâm tái đàn. Mới đây, Hội Chăn nuôi Việt Nam gửi văn bản đến Thủ tướng kiến nghị kiểm soát heo nhập khẩu. Theo Hội này, "chưa bao giờ ngành chăn nuôi khó như hiện nay" và đề nghị Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Công Thương kiểm soát chặt vấn đề nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi, đặc biệt là những sản phẩm giá rẻ và vật nuôi sống thương phẩm.
Nhiều chuyên gia cho rằng, cần mở lại các chợ đầu mối, chợ truyền thống. Các doanh nghiệp lớn cần lên kế hoạch tích trữ để tránh tình trạng thiếu hụt thịt lợn trong dịp Tết Nguyên đán. Đây cũng là giải pháp giúp giá heo hơi phục hồi nhanh hơn.