Kinh nghiệm của địa phương nhiều năm không có tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài
Đó là những kết quả đạt được xuyên suốt từ năm 2019 đến nay của tỉnh Phú Yên trong "cuộc chiến" chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) theo khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC), đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) ghi nhận sau cuộc kiểm tra thực tế tại địa phương này trong tháng 4/2023.
Theo ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục thủy sản - Bộ NN&PTNT, tỉnh Phú Yên đã triển khai thực hiện tương đối đầy đủ những quy định của pháp luật về chống khai thác IUU, tăng cường công tác kiểm tra tàu cá ra vào cảng, kiểm soát nhật ký khai thác thủy sản (KTTS) và sản lượng đưa lên bến, chú trọng thực hiện tốt yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hải trình trên các tàu cá có đủ điều kiện KTTS vùng khơi... Nhờ đó, từ năm 2019 đến nay không có tàu cá nào của ngư dân Phú Yên bị nhà chức trách nước ngoài bắt giữ do xâm phạm vùng biển nước bạn KTTS.
Đề cập đến kết quả đạt được khi thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, Sở NN&PTNT tỉnh Phú Yên cho biết, trong thời qua Chi cục Thủy sản, Ban Quản lý cảng cá thuộc Sở NN&PTNT thường xuyên phối hợp Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Phú Yên cùng chính quyền, Công an thị xã Sông Cầu, huyện Tuy An, TP Tuy Hòa, thị xã Đông Hòa và 25 xã, phường ven biển đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng Luật Thủy sản và các văn bản pháp luật có liên quan bằng nhiều hình thức trực quan, sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ, để tạo chuyển biến tích cực từ nhận thức đến hành động của các chủ tàu cá, thuyền trưởng và ngư dân. Điều đáng nói là trong mỗi cuộc tuyên truyền đều nêu rõ những biện pháp cần phải khắc phục cảnh báo "thẻ vàng", hậu quả thiệt hại về người và tài sản khi tàu cá bị bắt giữ do xâm phạm vùng biển nước ngoài KTTS, các hình thức xử lý vi phạm, những bất lợi lâu dài về kinh tế xuất khẩu thủy sản nếu không quyết liệt chống khai thác IUU.
Bên cạnh đó, BĐBP tỉnh Phú Yên thường xuyên tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh phong trào "Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo và ANTT khu vực biên giới biển" gắn với xây dựng và tổ chức hoạt động hiệu quả 81 "Dòng họ tự quản về ANTT" gồm 709 gia đình; 170 tổ sản xuất an toàn trên biển, 5 bến bãi an toàn và 60 tàu cá sẵn sàng tham gia đấu tranh xâm phạm chủ quyền các vùng biển Việt Nam… thu hút 2.441 ngư dân tham gia.Cùng thời gian này, Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại 4 cảng cá chỉ định: Dân Phước, Tiến Châu, Đông Tác, Phú Lạc, Thanh tra Chi cục Thủy sản và BĐBP Phú Yên đã phát hiện, xử lý hành chính 14 trường hợp vi phạm Luật Thủy sản…
Sau cuộc kiểm tra thực tế, Tổng cục Thủy sản cho rằng ngoài việc tiếp tục không để tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài KTTS, Phú Yên cần phải rà soát lại vì sao trong số 653 tàu cá dài trên 15m đang KTTS vùng khơi nhưng tần suất vào 4 cảng cá chỉ định chưa nhiều; sản lượng thủy sản vào 4 cảng chỉ định so với tổng sản lượng Phú Yên khai thác được chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 30 đến 40%; đồng thời tăng cường siết chặt công tác kiểm tra, kiên quyết xử lý nghiêm minh những trường hợp mất kết nối thiết bị giám sát hành trình trên biển bất thường.
Theo Bộ NN&PTNT, dự kiến từ 24/5 đến 31/5, đoàn thanh tra của EC sẽ kiểm tra thực tế lần thứ 4 tại Việt Nam. Phú Yên sẽ là một trong những địa phương trong diện kiểm tra vì có sản lượng cá ngừ đại dương và cá cờ kiếm xuất khẩu sang thị trường châu Âu khá nhiều.
Bộ NN&PTNT đề nghị UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo Sở NN&PTNT cùng các cơ quan liên quan tiếp tục thực hiện Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch hành động chống khai thác IUU; xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể từng cơ quan chức năng để chủ động khi làm việc với Đoàn thanh tra EC, đồng thời rà soát toàn bộ hồ sơ, sổ sách cập nhật thông tin hoạt động tàu cá, sản lượng thủy sản tại 4 cảng cá chỉ định, kiểm soát nhật ký khai thác thủy sản, hoạt động của các Văn phòng thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tại cảng cá... đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, chính xác khi Đoàn thanh tra EC yêu cầu...