Nghịch lý doanh nghiệp thiếu vốn nhưng không muốn vay
Trong những tháng cuối năm 2022 và đầu năm nay, rất nhiều doanh nghiệp (DN) điêu đứng vì khó tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng, mặc dù lãi suất vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, tình trạng hiện nay đang có chiều hướng ngược lại, lãi suất ở các ngân hàng thấp hơn trước và DN cũng khá thuận lợi trong việc tiếp cận vốn vay ngân hàng, nhưng phần lớn DN vẫn không muốn vay...
Giải thích vấn đề nghịch lý này, ông Nguyễn Ngọc Hưng, Giám đốc một DN trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm cho biết, sau dịch bệnh đứt gãy chuỗi cung ứng, nguyên vật liệu tăng giá mạnh, bình quân tăng 12-13%, có lúc tăng 25-26%, khi đó DN rất cần vốn để mua, dự trữ nguyên liệu để sản xuất. Tuy nhiên, lãi suất vay ngân hàng ở mức rất cao, không dưới 10% nên DN không dám vay.
Theo tính toán, lợi nhuận của DN chỉ ở mức khoảng trên dưới 10% sau khi trừ lãi suất vay, nên DN không thể nào tái sản xuất được. Chính vì vậy, DN chỉ sản xuất cầm chừng, mặc dù lãi suất ngân hàng thời điểm này có giảm nhưng DN không có nhu cầu, bởi vay vốn không biết đầu tư vào đâu để có hiệu quả.
Ông Nguyễn Đặng Hiến, Phó Chủ tịch Hội Lương thực – Thực phẩm TP Hồ Chí Minh (FFA) cho rằng: “Vừa qua Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng có bước làm sao để ổn định và giảm lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại (NHTM). Điều đó cũng cho thấy rằng, việc giảm lãi vay là bước hỗ trợ cho DN. Vậy thì tại sao bây giờ nhu cầu vay vốn lại giảm? Bởi, khi nhu cầu về vốn tăng thì dòng tiền của DN đang khó khăn, nên DN rất cần về vốn. Nhưng đến lúc trải qua một giai đoạn DN chịu không nổi nữa thì bắt đầu nhu cầu về vốn lại giảm đi. Đây là nghịch lý nhưng lại là thực tế”.
Với vai trò là Chủ tịch Hội Cao su – nhựa TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Quốc Anh đánh giá: Với ngành cao su – nhựa, đơn hàng 6 tháng đầu năm của DN kém, thường đơn hàng của các DN giảm 20-30%. Đối với những DN sản xuất sản phẩm không thiết yếu, đơn hàng giảm đến 50%, còn những DN sản xuất sản phẩm thiết yếu như linh kiện điện tử, điện gia dụng... thì giảm ít hơn. Tín hiệu cho đơn hàng trong 6 tháng cuối năm chưa khởi sắc, sợ là khó khăn này sẽ tiếp tục kéo dài thêm 1 quý nữa. Đến nay, đã có một số DN có đơn hàng tới quý III nhưng chưa nhiều.
Ông Nguyễn Đặng Hiến thì khẳng định: Việc giảm thuế VAT 2% cho tất cả các ngành, dịch vụ, chắc chắn mang lại nhiều thuận lợi cho DN. Thuận lợi đó là trước tiên tạo ra hàng hóa, dịch vụ giá rẻ, dẫn đến kích thích tiêu dùng. Sau đó hàng hóa được tiêu dùng nhiều thì DN sản xuất hàng hóa và cung ứng dịch vụ có cơ hội cung cấp sản phẩm, dịch vụ ra thị trường, đồng thời giải quyết được vấn đề lao động, nhiều vấn đề xã hội khác.
“Tuy nhiên vấn đề đặt ra là giảm thuế VAT 2% trong thời gian 6 tháng là đủ hay chưa? Theo tôi thấy chu kỳ này trong giai đoạn đầy thách thức của nền kinh tế thì cần giảm đến hết 2024, để tạo thuận lợi cho nền kinh tế nói chung, cho DN nói riêng”, ông Hiến đề xuất.