Tăng cường rà soát sản phẩm thuốc, thực phẩm dinh dưỡng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe
Sau vụ sữa giả 500 tỷ đồng bị triệt phá và các sản phẩm thuốc giả, thực phẩm chức năng giả bị phát hiện và bắt giữ gần đây, lực lượng chức năng tại các tỉnh, thành phố đang tăng cường rà soát, kiểm tra thị trường dược phẩm, thực phẩm chức năng, mặt hàng sữa để bảo vệ người tiêu dùng.
Tăng cường kiểm tra, giám sát
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Thanh Hóa và Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thanh Hoá, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường (QLTT) trực thuộc tiến hành rà soát, giám sát đối với các cơ sở kinh doanh dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm sữa trên địa bàn tỉnh. Kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả, vi phạm về nguồn gốc xuất xứ và chất lượng sản phẩm. Đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, kiểm tra, thu hồi 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng là hàng giả theo đề nghị của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an.
Kết quả, đến ngày 5/5 Chi cục QLTT Thanh Hóa đã tiến hành rà soát, giám sát đối với 352 cơ sở kinh doanh dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm sữa trên địa bàn tỉnh. Qua rà soát trên địa bàn tỉnh, chưa phát hiện hàng hóa giả, kém chất lượng trong doanh mục hàng hoá do Bộ Công an đề nghị phối hợp thu hồi. Cùng với công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường Chi cục QLTT Thanh Hoá chỉ đạo các Đội QLTT trực thuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật, thực hiện ký cam kết đối với các cơ sở kinh doanh về không kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng. Đây cũng là giải pháp nâng cao ý thức kinh doanh, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Cùng với đó, Chi cục QLTT tỉnh Ninh Bình đã tổ chức ra quân đợt cao điểm đấu tranh chống hàng giả, hàng kém chất lượng đối với hàng hoá là sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng. Trong ngày đầu ra quân, Chi cục QLTT Ninh Bình đã kiểm tra, giám sát đối với hơn 300 cơ sở kinh doanh, nhà phân phối ở tất cả các địa bàn các huyện, thành phố, vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm hành vi buôn bán hàng giả, hàng nhái, tập trung vào các mặt hàng chủ yếu như: sữa, thuốc, thực phẩm chức năng, các nhu yếu phẩm như mì chính, hạt nêm, dầu ăn…. đặc biệt là các sản phẩm nằm trong danh sách 84 sản phẩm sữa đã thu giữ trong đường dây sản xuất sữa giả quy mô lớn vừa triệt phá trong thời gian qua. Qua những ngày đầu kiểm tra, giám sát trên địa bàn tỉnh Ninh Bình chưa phát hiện hàng giả, hàng nhái trong danh mục bị thu hồi. Trong đợt cao điểm này, Chi cục QLTT Ninh Bình cũng tiến hành đồng bộ các giải pháp kiểm tra, kiểm soát thị trường với công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật, thực hiện ký cam kết đối với các cơ sở kinh doanh không kinh doanh hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng. Đây cũng là giải pháp nâng cao ý thức kinh doanh, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Tương tự, ông Vũ Như Trường Thọ - Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục QLTT thành phố Đà Nẵng cho biết, các đội QLTT thành phố đang tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các mặt hàng sữa trên địa bàn. Để chủ động ngăn ngừa tình trạng sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa giả trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, Chi cục QLTT thành phố đề nghị các Đội QLTT trực thuộc tăng cường công tác quản lý địa bàn, nắm tình hình kinh doanh các sản phẩm sữa. Đồng thời, chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan tổ chức kiểm tra đột xuất khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu vi phạm về kinh doanh sữa giả, sữa không rõ nguồn gốc xuất xứ, sữa nhập lậu… Phối hợp với các cơ quan chức năng trên địa bàn thành phố (Sở Y tế, Ban Quản lý An toàn thực phẩm…) kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
Đẩy mạnh việc kiểm tra các hoạt động lưu thông, phân phối các sản phẩm sữa trên các kênh bán lẻ, nhà bán lẻ, các cửa hàng tạp hóa, siêu thị, đại lý trên địa bàn thành phố, các kênh bán hàng qua các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok..., kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Song song với công tác kiểm tra, kiểm soát, lồng ghép công tác tuyên truyền đến các đơn vị kinh doanh, người dân trên địa bàn thành phố không tham gia các hoạt động mua, bán các sản phẩm sữa không rõ nguồn gốc xuất xứ, sữa nhập lậu.
Cũng liên quan đến mặt hàng sữa, ông Đỗ Văn Tính - Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Lai Châu cho biết: Trong thời gian vừa qua, tình hình thị trường mặt hàng sữa trên địa bàn tỉnh Lai Châu nhìn chung ổn định, chưa ghi nhận các vụ việc vi phạm lớn, trong đó có vụ việc liên quan đến hành vi kinh doanh sữa giả của Công ty Cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma và Công ty Cổ phần Dược dinh dưỡng Hacofood Group. Tuy nhiên, trước thông tin về tình trạng sữa giả tràn lan trên cả nước, chi cục đã chủ động tăng cường nắm bắt thông tin, xây dựng kế hoạch và triển khai các đợt kiểm tra, kiểm soát đột xuất và định kỳ. Qua quá trình kiểm tra, kiểm soát hoạt động kinh doanh mặt hàng sữa tại các cơ sở phân phối, đại lý sữa, cửa hàng chuyên sữa, siêu thị, cửa hàng tạp hóa có kinh doanh sản phẩm sữa trên địa bàn, một số trường hợp kinh doanh sữa hết hạn sử dụng đã được phát hiện và xử lý kịp thời, theo đúng quy định của pháp luật.
Chi cục QLTT tỉnh Hải Dương cho biết, chiều 5/5, đội QLTT số 1 đã tiến hành giám sát tiêu hủy 424 sản phẩm dinh dưỡng sữa bột béo và sữa nước nhập lậu. Các sản phẩm này gồm 100 túi thực phẩm bổ sung sữa bột béo New Milky, dạng bột đóng túi do Hàn Quốc sản xuất và 324 hộp thực phẩm bổ sung sữa dinh dưỡng pha sẵn Aptamilk Kid do Thái Lan sản xuất. Trước đó, ngày 21/4, Đội QLTT số 1 đã kiểm tra đột xuất hộ kinh doanh sữa Ngọc Khánh 1, địa chỉ phố Bình Lộc, phường Tân Bình, TP Hải Dương. Qua kiểm tra, bên cạnh việc kinh doanh các sản phẩm sữa, thực phẩm dinh dưỡng hợp pháp, đúng quy định của pháp luật, lực lượng chức năng phát hiện một số sản phẩm là hàng hóa nhập lậu. Với vi phạm này, hộ kinh doanh bị xử phạt vi phạm hành chính 10 triệu đồng. Liên ngành QLTT và Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh đánh giá số hàng hóa trên không bảo đảm an toàn sử dụng, buộc hộ kinh doanh phải tiêu hủy toàn bộ hàng hóa vi phạm dưới sự giám sát của cơ quan chức năng.
Thời gian tới, lực lượng QLTT sẽ tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương giám sát, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Nhận diện thủ đoạn mới của đối tượng sản xuất sữa, thuốc giả
Liên quan đến các vụ việc sữa giả, thuốc giả vừa được các lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện vừa qua, ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, Bộ Công Thương đã ban hành rất nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc UBND các tỉnh về công tác phòng, chống, xử lý các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hành vi vi phạm pháp luật về chất lượng, đo lường, an toàn thực phẩm; hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các hành vi gian lận thương mại theo quy định pháp luật khác.
Đối với mặt hàng sữa, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra, xử lý 783 vụ; số tiền xử phạt: 2.202 triệu đồng; số lượng hàng hóa vi phạm: 58.187 hộp, 451 thùng, 20.394 chai/lon. Đối với mặt hàng thuốc, đã kiểm tra, xử lý 985 vụ vi phạm đối với mặt hàng dược phẩm, thực phẩm chức năng; xử phạt vi phạm hành chính gần 32 tỷ đồng; trị giá hàng hóa vi phạm trên 881 triệu đồng; trị giá hàng hóa tiêu hủy trên 15 tỷ đồng.
Chiều 5/5, đội QLTT số 1, Chi cục QLTT tỉnh Hải Dương tiến hành giám sát tiêu hủy 424 sản phẩm dinh dưỡng sữa bột béo và sữa nước nhập lậu.
Về những hạn chế đã khiến cho việc kiểm soát chất lượng, hậu kiểm và quản lý nhóm sản phẩm quan trọng này kém hiệu quả, ông Linh cho rằng, một số doanh nghiệp thực hiện đầy đủ các thủ tục, giấy tờ kinh doanh theo quy định pháp luật để che đậy các vi phạm của sản phẩm mà chỉ có thể phát hiện khi đem đi kiểm nghiệm. Tuy nhiên, sản phẩm, hàng hóa chưa có phản ánh hay dấu hiệu vi phạm để có thể thực hiện việc lấy mẫu kiểm nghiệm.
"Qua tìm hiểu, chúng tôi thấy các đối tượng này đã gian lận trong tên gọi của sản phẩm là “Sữa”, “thuốc” nhưng thực chất tên gọi theo công bố và ghi nhãn sản phẩm là “Thực phẩm bảo vệ sức khỏe”, “Thực phẩm bổ sung”, “Sản phẩm dinh dưỡng công thức”, “Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt” ..." ông Linh nói và cho biết, "nhóm đối tượng vi phạm về thuốc giả vừa qua sử dụng thủ đoạn phạm tội mới. Chúng không làm giả các sản phẩm đang lưu hành trên thị trường mà tự đặt ra tên thuốc và tên công ty, trong đó phần lớn có trụ sở "ảo" ở nước ngoài như Malaysia, Singapore…"
Sau khi sản xuất, dưới vỏ bọc là nhân viên dược sĩ buôn bán thuốc cho các công ty dược, các đối tượng sử dụng mạng xã hội để quảng cáo, giới thiệu là "hàng xách tay". Để tạo niềm tin, ban đầu chúng trà trộn thuốc thật vào thuốc giả trước khi bán ra thị trường nhằm đánh lừa người tiêu dùng. Các đối tượng thuê kho làm nơi sản xuất tại các khu vực vắng người qua lại, ngõ cụt, sâu trong hẻm.
Sau đó, chúng thuê công nhân sản xuất là người nhà hoặc người quen, chủ yếu từ các địa phương khác. Trong quá trình sản xuất, công nhân ăn ở khép kín tại kho xưởng, không tiếp xúc với người dân xung quanh để né tránh, gây khó khăn cho công tác giám sát, kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Để có giải pháp quản lý hiệu quả, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đề nghị các bộ ngành hiện đang có trách nhiệm quản lý nhà nước đối với chất lượng, tiêu chuẩn và an toàn thực phẩm cũng như đối với sữa nguyên liệu và sản phẩm nông nghiệp cung cấp, chia sẻ hoặc thông báo thường xuyên thông tin về các doanh nghiệp đã thực hiện công bố các sản phẩm.
Các Bộ, ngành, cơ quan chức năng cần tăng cường rà soát, hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về quản lý Nhà nước và kiểm tra, xử lý vi phạm đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chế biến nói chung, thuốc, dược phẩm, sữa nói riêng.
Đồng thời, khuyến cáo người tiêu dùng cần chủ động nâng cao ý thức trong việc mua bán, tiêu dùng hàng hóa theo đúng các quy định của pháp luật, tránh việc vô tình hay cố ý tiếp tay cho tội phạm buôn lậu, sản xuất buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, xâm phạm SHTT.