Tạo động lực giúp doanh nghiệp chuyển đổi số
Chuyển đổi số là câu chuyện sống còn, nên các doanh nghiệp (DN) đều chú trọng, tích cực triển khai, song hiện vẫn còn nhiều DN chưa thành công. Vậy giải pháp nào để định hướng cho DN chuyển đổi số thành công?
Chuyển đổi số: Không chỉ là công nghệ
Theo đánh giá của các chuyên gia, chuyển đổi số trong DN càng cấp thiết hơn trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19, tuy nhiên chuyển đổi số ra sao vẫn còn là điều nhiều DN còn lúng túng. TS Lương Minh Huân, Viện trưởng Viện Phát triển Doanh nghiệp (VCCI) cho biết, chỉ trong 6 tháng dịch bệnh diễn ra, lượng DN ứng dụng công nghệ số đã tăng đáng kể so với trước thời điểm dịch. Tuy nhiên, tỷ lệ DN ứng dụng công nghệ số vào sản xuất như IoT, robot, dây chuyền tự động hóa… còn thấp, kể cả trước và trong bối cảnh COVID-19.
Chỉ ra những rào cản, khó khăn của DN khi chuyển đổi số, ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Phát triển DN (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) là hiện nay, chi phí triển khai chuyển đổi số không chỉ bao gồm chi phí thuê, mua phần mềm, giải pháp, mà có thể phát sinh thêm các chi phí như: Chi phí thay đổi quy trình, đào tạo nhân sự để thích ứng với quy trình mới; Chi phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, đôi khi phải thay đổi, xóa bỏ các hệ thống truyền thống; Chi phí trong bảo đảm an toàn, an ninh mạng…
Cho rằng các DN cần chủ động nắm bắt cơ hội chuyển đổi số thành công để không tụt hậu, lệ thuộc, song ông Nguyễn Trọng Đường, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý DN, Bộ Thông tin và Truyền thông góp ý để làm được điều này, các DN cần chú trọng sự thay đổi trong quy trình, nhận thức, thói quen chứ không chỉ riêng vấn đề công nghệ. Đồng quan điểm, GS TS Nguyễn Mạnh Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển DN cho rằng, không phải là khi DN mua sắm một vài thiết bị công nghệ để sử dụng thì được xem như là chuyển đổi số, mà đặt ra yêu cầu thay đổi phương thức quản lý, phương thức tổ chức của những người quản lý, lãnh đạo DN.
Bên cạnh đó, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển DN cũng cho rằng, để hỗ trợ DN chuyển đổi, cần căn cứ trên cơ sở khảo sát, điều tra, nghiên cứu, từ đó mới có cơ sở thiết kế chương trình đào tạo, tập huấn, xây dựng cho DN lộ trình chuyển đổi số thành công; trong đó, thu thập thông tin liên quan đến sự sẵn sàng cho việc chuyển đổi số (TC4.0) và thực trạng năng lực (BCI) của DN.
Làm sao để chuyển đổi số thành công?
Theo ông Nguyễn Đức Thuận, Phó Chủ tịch Hội các nhà Quản trị DN Việt Nam các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số gắn với quản trị DN trong 3 trụ cột chính là tài chính, nguồn nhân lực và maketting. Từ góc nhìn cá nhân, ông Thuận đã đưa ra 6 giải pháp giúp hỗ trợ DN chuyển đổi số thành công. Thứ nhất, xây dựng hệ thống tài liệu để hướng dẫn các DN. "Chúng ta xây dựng môi trường giúp hỗ trợ DN chuyển đổi số ví như xây dựng điện toán đám mây…", ông Thuận nói. Thứ hai, hình thành hệ thống tổ chức điều phối mạng lưới để DN xây dựng chuyển đổi số. Thứ ba, hỗ trợ, đào tạo lại nhân lực khi tham gia chuyển đổi số.
Thứ tư, khi tiến hành chuyển đổi số, DN cần có hệ thống chuyên gia để tư vấn. Thứ năm, hỗ trợ, dùng các phương pháp công nghệ, công cụ công nghệ gắn với chuyển đổi số. Và thứ sáu, khi tiến hành chuyển đổi số, hệ thống chuyên gia, DN, cơ quan quản lý nhà nước phải luôn luôn tạo sự hỗ trợ lẫn nhau, thúc đẩy các giải pháp chuyển đổi số với năng lực DN, đánh giá xem mình đặt mức độ nào theo tiêu chí đề ra.
Trong khi đó, từ phía cơ quan quản lý, ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Phát triển DN, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, chuyển đổi số của DN sẽ được chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất là áp dụng công nghệ số vào mô hình kinh doanh và mô hình quản trị của DN; Thông qua các giải pháp công nghệ, yêu cầu về dữ liệu cho các giai đoạn sau được đảm bảo nâng cao hiệu quả kinh doanh, sản xuất và quản lý của DN. Giai đoạn thứ hai, Chương trình "áp dụng công nghệ số cho nhiều lĩnh vực khác nhau trong DN như xây dựng hệ thống báo cáo quản trị và đảm bảo tính liên kết giữa cơ sở dữ liệu được coi là thiết yếu trong giai đoạn này.
Giai đoạn thứ ba, chuyển đổi số hoàn toàn mô hình hinh doanh và mô hình quản trị, Hoàn thiện cơ sở dữ liệu và nền tảng số cho DN bằng cách tích hợp cơ sở dữ liệu của các chức năng/bộ phận thành một hệ thống dữ liệu tập trung và xuyên suốt, áp dụng hệ thống hoạch định nguồn lực DN (ERP) nhằm xây dựng kế hoạch, ngân sách, dự báo dòng tiền,... từ cơ sở dữ liệu tích hợp và áp dụng công nghệ số để tạo ra các sản phẩm mới (R&D).