Tháo gỡ khó khăn để thu hút nguồn vốn đầu tư chất lượng cao theo hình thức PPP
Nhận thức được tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tư nước ngoài đối với các dự án triển khai bằng hình thức hợp đồng đối tác công – tư (PPP), ngày 7/7, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) tổ chức Hội thảo: “Thu hút nguồn vốn đầu tư chất lượng cao thông qua hình thức PPP”, nhằm cung cấp thêm thông tin cũng như giúp các doanh nghiệp (DN) hiểu rõ hơn các tranh chấp, giải quyết tranh chấp, liên quan đến hợp đồng PPP.
Đầu tư theo hình thức PPP là một trong những xu thế nổi bật hiện nay. Các dự án PPP đã được áp dụng rộng rãi để phát triển cơ sở hạ tầng và hiện đã trở thành một phương thức ngày càng phổ biến để cung cấp các dịch vụ công khác nhau ở các nước trên thế giới. Việc triển khai dự án theo hình thức PPP mang đến nhiều lợi ích, trước nhất là sự hỗ trợ của khu vực tư nhân trong tiến trình thực hiện các dự án, giúp tăng cường tính hiệu quả trong việc phân phối, điều hành và quản lý.
Bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc ITPC cho biết, TP Hồ Chí Minh hiện có 22 dự án đã ký kết hợp đồng đang triển khai thực hiện với tổng mức đầu tư 64.244 tỷ đồng. Trong đó, có 11 dự án đã hoàn thành công tác xây dựng hoặc đang trong giai đoạn thực hiện hợp đồng và 11 dự án chưa hoàn thành công tác thi công xây dựng. Về hình thức, có 12 dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng BT (chiếm tỷ trọng 54,55%), 7 dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng BOT (chiếm 31,82%), 2 dự án theo hình thức BOO (chiếm 9,09%) và 1 dự án thực hiện theo hình thức hợp đồng BT kết hợp BOT (chiếm 4,55%). Trong đó, nhiều nhất thuộc lĩnh vực giao thông với 14 dự án, lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật 2 dự án, lĩnh vực môi trường 4 dự án, và 2 dự án lĩnh vực khác.
Theo các DN, Việt Nam vốn có nhiều tiềm năng để phát triển các dự án đầu tư theo hình thức PPP. Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc triển khai các dự án PPP vẫn còn một số bất cập khiến các nhà đầu tư cảm thấy lưỡng lự, boăn khoăn khi quyết định “chung tay với nhà nước”. Do gặp vướng mắc ở nhiều khâu, từ khâu lựa chọn dự án, thông tin dự án, thủ tục hành chính cho tới các cơ chế, nên các nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nước ngoài cũng dần cân nhắc hơn, cẩn trọng hơn khi chọn đầu tư vào các dự án PPP. Không chỉ vậy, nhiều dự án PPP cũng trở nên kém hấp dẫn với nhà đầu tư do thiếu các công cụ chia sẻ rủi ro, giải quyết tranh chấp giữa các bên tham gia thực hiện dự án, nhà đầu tư cũng chưa cảm nhận được sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Chính vì vậy, nếu chúng ta xử lý được những vướng mắc hiện hữu, các dự án theo hình thức PPP sẽ tạo động lực tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới.
LS Châu Việt Bắc - Phó Tổng thư ký VIAC cho rằng, trong thời gian qua, VIAC cũng đã bắt đầu nhận những vụ kiện, những tranh chấp liên quan đến các dự án PPP và khuynh hướng sắp tới sẽ gia tăng. Vì vậy, để phát huy những lợi thế mà PPP mang lại, thì việc cải thiện môi trường đầu tư, khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách, là điều hết sức cần thiết và cấp bách. Bên cạnh đó, để bảo vệ cho các bên trong quá trình thực hiện dự án PPP, việc tạo lập cơ chế kiểm soát, chia sẻ rủi ro, xây dựng cơ chế giải quyết tranh chấp cũng cần được chú trọng. “Để thực hiện 1 dự án PPP hiệu quả, bên cạnh các yếu tố về tính chất dự án, tài chính, nguồn lực, theo tôi nhà đầu tư cũng cần nghiên cứu kỹ lưỡng về những rủi ro có thể phát sinh để có phương án kiểm soát hiệu quả, hạn chế tối đa các tranh chấp không đáng có”, LS Bắc nói.
Bà Cao Thị Phi Vân nhìn nhận: “Các quốc gia trong khu vực như Philippines, Indonesia, Thái Lan, đang đẩy nhanh quá trình sửa đổi các quy định và hình thức PPP hiện có để thu hút đầu tư tư nhân. Cũng như các quốc gia khác trong khu vực, Việt Nam ngày càng hoàn thiện hơn về khung pháp lý để thu hút đầu tư qua hình thức PPP”.