Nhiều thủ đoạn tinh vi liên quan vụ án Vạn Thịnh Phát

Đầu tiên, phải kể đến thủ đoạn thâu tóm cổ phần Ngân hàng SCB. Lợi dụng cương vị Chủ tịch của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bao gồm một tập hợp các công ty con, công ty liên kết. Để có nguồn vốn lớn phục vụ hoạt động của hệ thống công ty trên, cũng như việc liên tục đầu tư các dự án bất động sản, Trương Mỹ Lan đã tìm cách thâu tóm, chi phối, điều hành toàn bộ hoạt động của Ngân hàng SCB, trong đó có hoạt động cho vay. Do đó, từ trước thời điểm hợp nhất, bị can Mỹ Lan đã sở hữu phần lớn cổ phần của 3 ngân hàng.

Sau khi hợp nhất, bị can Mỹ Lan tiếp tục nhờ 73 cổ đông đứng tên sở hữu 85,606% cổ phần của Ngân hàng SCB để tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần tại ngân hàng này lên đến 91,545% vào ngày 1/1/2018. Đến tháng 10/2022, bị can Mỹ Lan đã sở hữu, chi phối gần 1,4 tỷ cổ phần Ngân hàng SCB, chiếm 91,536% vốn điều lệ, do 27 pháp nhân trong và ngoài nước, cá nhân đứng tên giúp. Trong đó, bị can Mỹ Lan trực tiếp đứng tên sở hữu 75.888.800 cổ phần, chiếm 4,982% vốn điều lệ.

Tiếp đó, bị can Mỹ Lan tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín tạo sự gắn kết chặt chẽ trong quá trình chi phối, chỉ đạo, điều hành toàn bộ hoạt động của Ngân hàng SCB, đưa các cá nhân thân tín, có trình độ trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, nghe theo sự chỉ đạo của mình vào các vị trí chủ chốt tại Ngân hàng SCB (Hội đồng quản trị, ban tổng giám đốc, giám đốc các chi nhánh lớn, trưởng ban kiểm soát), trả mức lương hậu hĩnh từ 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng/tháng và tặng, thưởng tiền, cổ phần SCB. Để thông qua các cá nhân này, Mỹ Lan điều hành toàn bộ hoạt động của Ngân hàng SCB, trong đó có hoạt động cho vay như: Nguyễn Thị Thu Sương, Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng, Tạ Chiêu Trung, Trần Thị Mỹ Dung…

Cơ quan CSĐT Bộ Công an phân tích, bằng cách thâu tóm, nắm giữ cổ phần chi phối, điều hành hoạt động ngân hàng qua các đối tượng chủ chốt, Mỹ Lan đã sử dụng Ngân hàng SCB như một công cụ tài chính, huy động tiền gửi và vốn từ các nguồn khác. Sau đó, Mỹ Lan chỉ đạo rút tiền bằng cách tạo lập các khoản vay khống, phục vụ cho mục đích cá nhân. Để rút được tiền từ Ngân hàng SCB, Mỹ Lan đã điều hành, chỉ đạo các cá nhân thân tín giữ vai trò chủ chốt tại ngân hàng và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (gồm: Võ Tấn Hoàng Văn, Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Nguyễn Phương Anh…) để chỉ đạo các đối tượng khác tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tổ chức thành lập nhiều bộ phận, đơn vị, công ty, thuê và sử dụng hàng nghìn cá nhân, cấu kết chặt chẽ với nhau, thông đồng với các công ty thẩm định giá, triển khai rút tiền.

Một thủ đoạn tinh vi khác là thành lập các đơn vị thuộc Ngân hàng SCB chỉ để cho vay, giải ngân theo yêu cầu của Mỹ Lan. Cụ thể, do nắm được hoạt động của các chi nhánh chịu sự kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh nên từ năm 2020, Mỹ Lan đã chỉ đạo Đinh Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc Ngân hàng SCB và Nguyễn Phương Hồng, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng SCB thành lập 3 đơn vị cho vay chỉ để phục vụ cho các khoản vay của Lan, gồm: Trung tâm kinh doanh khách hàng Wholesale, kênh kinh doanh trực tiếp thuộc khối doanh nghiệp (có đơn vị trực thuộc là Hub kinh doanh trực tiếp khách hàng doanh nghiệp), kênh kinh doanh trực tiếp khối dịch vụ ngân hàng và tài chính cá nhân (có đơn vị trực thuộc là Hub cho vay bất động sản Hồ Chí Minh 2).

Cả ba đơn vị này có chức năng cho vay như các chi nhánh nhưng trực thuộc quản lý điều hành của Hội sở Ngân hàng SCB, không có bộ phận kho quỹ và con dấu riêng, mà sử dụng con dấu của đơn vị khác khi hoạt động và chỉ lập hồ sơ cho vay đối với các khoản vay của Mỹ Lan. Từ ngày 3/6/2020 đến 24/6/2020, các đơn vị cho vay trên đã lập hồ sơ, giải ngân cho gần 400 khoản vay, tổng dư nợ là 212.725 tỷ đồng, trong đó dư nợ gốc 185.183 tỷ đồng, nợ lãi/phí 27.542 tỷ đồng (chiếm 38,27% dư nợ gốc các khoản vay của Mỹ Lan).

Đặc biệt, thủ đoạn chỉ đạo thành lập các công ty “ma”, thuê, nhờ các cá nhân khác đứng tên hồ sơ, cổ phần, tài sản đảm bảo, ký hợp thức chứng từ rút, nộp tiền để tạo hồ sơ vay vốn khống, rút tiền của Ngân hàng SCB.

Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho biết, việc thành lập các công ty “ma” được Mỹ Lan giao cho Hà Thục Kim, Đặng Phương Hoài Tâm, Trưởng văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát phụ trách và phối hợp cùng Nguyễn Ngọc Dương, Nguyễn Phương Anh (Tổng giám đốc và Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Peninsula) thực hiện, gồm: Đặt tên, tìm địa chỉ trụ sở công ty, tìm thuê người đứng tên người đại diện theo pháp luật, cổ đông, thành viên công ty, chọn ngành nghề kinh doanh… cho phù hợp với yêu cầu của Mỹ Lan cùng đồng phạm.

Nguyễn Ngọc Dương chỉ đạo Trần Thị Kim Chi, Bùi Đức Khoa… tìm người đứng tên theo yêu cầu và cung cấp thông tin của họ cho Phan Chí Luân quản lý, cập nhật danh sách. Các công ty “ma” và các cá nhân được thuê, nhờ ngày càng nhiều thêm để phục vụ cho mục đích rút tiền từ Ngân hàng SCB của Mỹ Lan. Kết quả điều tra, xác minh, có 875 khách hàng, gồm 440 cá nhân, 435 pháp nhân đứng tên 1.284 khoản vay, được Mỹ Lan chỉ đạo nhóm đối tượng tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thành lập, thuê hoặc nhờ người đứng tên.