Những mảnh đời đắng chát của nạn nhân bị mua bán (Kỳ 1)
Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của một số phụ nữ, trẻ em, tội phạm mua bán người đã dụ dỗ, lôi kéo, lừa bán những nạn nhân này. Khi đã sa chân vào cạm bẫy của tội phạm mua bán người, nạn nhân chịu đủ những đau đớn, hành hạ, tủi nhục và không phải ai cũng có may mắn thoát khỏi những "cạm bẫy người" đó.
Những cạm bẫy "màu hồng"
Gắn bó nhiều năm với nhiệm vụ phòng, chống tội phạm mua bán người, Đại úy Trần Văn Toàn, Phòng CSHS, Công an tỉnh Lai Châu hằn in những ký ức buốt nhói về các nạn nhân của tội phạm mua bán người được anh và đồng đội, cơ quan chức năng phát hiện, giải cứu. Lấy ra trong tủ những chồng hồ sơ về đấu tranh tội phạm mua bán người, Đại úy Trần Văn Toàn cho biết: "Mỗi hồ sơ là một phận người, nhưng các nạn nhân đều chung hoàn cảnh kinh tế khó khăn, bị lừa bán. Có những người chưa được giải cứu về quê hương".
Trong hồ sơ phòng, chống tội phạm mua bán người do Đại úy Trần Văn Toàn quản lý, vụ án đối tượng Ma A Hồng lừa bán em Lùng Thị S. khiến cho anh và đồng đội mất khá nhiều thời gian để xác minh, tìm kiếm nạn nhân. Nạn nhân ở Dào San là một trong những xã có điều kiện kinh tế, xã hội còn gặp nhiều khó khăn của huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Vì đời sống còn nghèo, trình độ nhận thức của nhiều người vẫn còn hạn chế, nên tiềm ẩn nguy cơ, hệ lụy của tội phạm mua bán người.
Hai năm trước, đối tượng Ma A Hồng (SN 1995, ở bản Sin Chải, xã Mù Sang, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu) quen biết với em Lùng Thị S ở huyện Phong Thổ. Cả hai kết bạn qua Facebook và thường xuyên nhắn tin chuyện trò với nhau. Những lời đường mật cùng viễn cảnh màu hồng của miền đất hứa mà Hồng rót vào tai em S. khiến cô gái mới lớn mường tượng ra một khung cảnh tươi vui, hạnh phúc. S nói muốn đi làm thuê và được Hồng hướng dẫn đưa xuống TP Lai Châu để tìm việc làm. Cả hai hẹn nhau khi nào S xuống chợ Mường So thì Hồng sẽ ra đón. Không tìm được việc ở chợ Mường So, Hồng điện thoại cho một người đàn ông ở Trung Quốc để hỏi việc làm cho S. Đối tượng này nói có rất nhiều việc nhẹ lương lại cao. Chỉ cần hàng ngày lên nương bẻ hoa chuối, số tiền S nhận được sẽ rất lớn, thoải mái tiêu xài và gửi về cho bố mẹ.
Tối 24/3/2021, Hồng chở em S trên xe máy đi đến khu vực biên giới Việt Nam - Trung Quốc thuộc bản Lùng Than, xã Mù Sang, huyện Phong Thổ. Lúc này, đối tượng người Trung Quốc ra đón. Vừa gặp, đối tượng trên kéo Hồng ra xa và thầm thì ngã giá muốn mua em S mang về Trung Quốc để bán cho những người đàn ông làm vợ. Trước sức mạnh của đồng tiền, gã thanh niên mất nhân tính đã đồng ý bán S cho đối tượng người Trung Quốc để lấy 5.000 NDT. Sau khi đối tượng người Trung Quốc lừa đưa em S sang bên kia biên giới, Hồng cầm tiền lội suối trở về nhà. Sau khi bị lừa bán sang Trung Quốc, ngày 9/6/2021, em S được cơ quan chức năng của Trung Quốc giải cứu, trao trả về Việt Nam qua cửa khẩu Quốc tế Lào Cai. Khi về đến Việt Nam, S đã đến cơ quan Công an trình báo, tố giác hành vi lừa bán người của Hồng.
Cũng với "bẫy" dẫn đi tìm việc làm để lấy lương cao, em Lựu Thị X ở huyện Phong Thổ đã bị các đối tượng mua bán người lừa bán sang Trung Quốc. Thời điểm bị lừa bán, em X. mới có 16 tuổi. Ở bên kia biên giới, X bị các đối tượng ma cô bán cho một động mại dâm. Trải qua vô vàn tủi nhục nhưng X. vẫn luôn nung nấu tìm mọi cách để thoát khỏi đám buôn người, trở về với gia đình, bố mẹ. Trong một lần được ra ngoài mua đồ, X đã tìm cách thoát khỏi sự kèm cặp của các đối tượng chăn dắt rồi băng rừng vượt núi, đêm ngày không nghỉ để về Việt Nam. Khi sức lực tưởng như cạn kiệt sau nhiều đêm ngày bỏ chạy liên tục không ngủ, ở mép đường biên giới, em X may mắn gặp được lực lượng Công an và Biên phòng Việt Nam đang tuần tra, trước khi các đối tượng buôn người đuổi theo bắt giữ trở lại.
Gian nan hành trình thoát "bẫy"
Những ngày này, chị Tẩn Tả M ở huyện Phong Thổ cùng chồng sớm tối lên nương làm rẫy, trồng rau, thu hái thảo quả mang xuống chợ phiên bán lấy tiền. Hai đứa con của chị M một cháu 2 tuổi, cháu thứ 2 mới được 6 tháng. Dù hiện tại đã trở về gia đình, song ký ức hãi hùng về những ngày tháng bị lừa bán sang bên Trung Quốc vẫn chưa lúc nào thôi nguôi trong chị M. Được sự động viên của Phòng CSHS, Công an tỉnh Lai Châu, chị M thuật lại đứt quãng cạm bẫy mình mắc phải và hành trình trốn chạy khỏi đám mua bán người trong tiếng khóc nghẹn với chúng tôi.
Năm ấy khi vừa mới tròn 15 tuổi, trong một lần ra khỏi bản để đi chơi, giữa rừng ban trắng, chị M gặp một nam thanh niên ăn diện khá bảnh bao. Nam thanh niên chủ động làm quen với chị M, đồng thời tỏ ra là người khá hào phóng khi mua tặng cô gái này dầu gội đầu, vòng bạc, quần áo. Gia cảnh nghèo khó, nhận được quà của người thanh niên trên, chị M vui lắm. Đối tượng tiếp tục nói những lời dễ nghe, muốn đưa chị M xuống núi, về xuôi để tìm việc làm, rồi cùng nhau xây dựng hạnh phúc gia đình. Tin tưởng những lời hứa hẹn và tương lai tươi sáng do đối tượng vẽ ra, chị M đồng ý đi theo đối tượng.
Khi chiếc xe máy đối tượng chở chị M vừa dừng lại ở một bản giáp biên giới với Trung Quốc, chị đã thấy những đối tượng mua bán người đứng chờ sẵn. Lúc này, chị M mới biết mình bị lừa bán, vội vàng nhảy xuống xe bỏ chạy nhưng đã bị chúng khống chế đưa sang Trung Quốc. Ở xứ người, chị M bị chúng rao bán làm vợ của một người đàn ông bản địa. Người này cũng nghèo khó, không có đủ tiền cưới vợ người Trung Quốc, nên đi vay mượn tiền để mua vợ từ những tên mua bán người xuyên quốc gia. Cuộc sống với người chồng Trung Quốc chưa khi nào chị M biết tới niềm vui bởi sự độc đoán, gia trưởng cùng những trận đòn thừa sống thiếu chết mà gã chồng này giáng xuống đầu chị. Sống trong tủi hổ, đau đớn, phải mất 5 năm, chị M mới có cơ hội ra khỏi khu vực mình sinh sống và bỏ trốn, được các lực lượng chức năng giải thoát, đưa trở về Việt Nam, đoàn tụ cùng gia đình.
Bế con trai mới hơn 1 tháng tuổi trên tay, động tác của chị Lù Thị U ở huyện Nậm Nhùn vẫn còn lóng ngóng vì lần đầu làm mẹ khi tuổi đời còn khá trẻ. Bà ngoại của cháu bé lúc nào cũng túc trực ở bên hỗ trợ cô con gái. Gia cảnh khó khăn, cả nhà chỉ trông chờ vào việc đánh bắt thủy hải sản ở đầu nguồn sông Đà. Có hôm thời tiết thuận lợi, họ đánh bắt được vài ki-lô-gam cá đổi bán lấy gạo, nhưng cũng có ngày mưa rừng nước động, bố của chị U lại ra về tay trắng. Chị U cũng là nạn nhân của tội phạm mua bán người.
Vài năm trước, chỉ vì nhẹ dạ nghe lời dụ dỗ của đối tượng "chat chít" qua Facebook, chị đã theo chúng xuống núi đi chơi. Sau hơn một ngày đường, các đối tượng đã mang bán chị qua biên giới. May mắn chị không bị bán vào động mại dâm hay gả làm vợ cho đàn ông Trung Quốc, song nhà xưởng nơi chị làm việc có chế độ vô cùng hà khắc, đã vắt kiệt sức lao động của chị. Dù vậy, chị không được bọn chủ trả bất cứ khoản tiền công nào, bởi lý do chị phải làm bù lại khoản tiền các đối tượng đã bỏ ra mua chị về từ đám mua bán người. Nhiều lúc kiệt sức, bị đánh đập, bỏ đói, chị U chỉ muốn tự kết liễu cuộc đời mình, nhưng nghĩ đến bố mẹ, các em ở nhà, chị lại cắn răng gượng dậy. Nhờ vào may mắn và kiên trì của bản thân cùng sự hỗ trợ giúp đỡ của lực lượng Công an hai nước Việt Nam và Trung Quốc, chị U mới có thể thoát khỏi nơi giam cầm, lao động khổ sai trên để trở về quê hương.