Một cách kích thích văn hóa đọc
Đối với một người cầm bút tài năng và chân chính, việc sáng tác và hoàn thành một tác phẩm có giá trị chẳng hề dễ dàng. Càng khó hơn khi họ phải tìm cách xuất bản, đưa tác phẩm đến bạn đọc rộng rãi. Tất nhiên, đó là không kể đến những tác phẩm mì ăn liền, giật gân, câu khách mà các nhà làm sách luôn đón đợi.
Thời chiến tranh, để có được thực tế đời sống làm chất liệu sáng tác và xuất bản, các nhà văn phải dấn thân vào chiến trường lửa đạn, có người còn hy sinh mạng sống của mình như: Nam Cao, Dương Tử Giang, Nguyễn Thi, Nguyễn Mỹ, Lê Anh Xuân, Lê Vĩnh Hoà, Dương Thị Xuân Quý, Chu Cẩm Phong, Văn Cận,… Tác phẩm văn học họ để lại thực sự là những trang viết quý giá in đậm dấu ấn lịch sử một thời hào hùng và bi tráng.
| Bộ sách giải thưởng được tái bản. |
Ngày nay, trong điều kiện thời bình, kinh tế phát triển, việc sáng tác và xuất bản tác phẩm khá thuận lợi, thậm chí là mạnh mẽ và ồ ạt. Nếu như thời chiến và một thời gian sau ngày đất nước mới hoà bình thống nhất, các tác phẩm văn học được xuất bản hằng năm rất khiêm tốn, có thể tính trên đầu ngón tay, thì gần đây, mỗi năm có hàng trăm đầu sách văn học được ấn hành, với nhiều thành phần, lứa tuổi cầm bút khác nhau. Tuy nhiên trong số đó, những tác phẩm thực sự có chất lượng văn học lại không nhiều, và càng hiếm hơn số tác phẩm được xét chọn để trao giải thưởng của những hội nghề nghiệp có uy tín.
Không kể những tác phẩm được trao tặng thưởng, 5 năm qua Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh chỉ trao giải thưởng chính thức cho 3 tác phẩm của 3 tác giả: "Được sống và kể lại" - tiểu thuyết tự truyện của nhà văn Trần Luân Tín (năm 2010), "Chất vấn thói quen" - tập thơ của nhà thơ Phan Hoàng (2012), "Hát đi em" - tập thơ của nhà thơ người dân tộc Châu Ro PrékiMalamak (2014). Cả 3 tác phẩm được tái bản cùng 2 tác phẩm được trao Giải thưởng Nhà văn trẻ: "Cô gái bán ô màu đỏ" - tập truyện ngắn của Trần Minh Hợp (2011) và "Cỏ đồi phương Đông" - tập truyện ngắn của Tiểu Quyên (2014).
Sau khi phối hợp với NXB Văn hoá văn nghệ tái bản sách, Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh đã tiến hành trao tặng bộ sách giải thưởng cho hệ thống thư viện ở TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành, đơn vị lực lượng vũ trang. Hội cũng ưu tiên tặng cho các trường đại học và trung học có giảng dạy bộ môn văn học, nhằm giúp cho các thầy cô và sinh viên, học sinh thêm tư liệu để đọc, học tập, nghiên cứu và có thể làm đề tài luận văn tốt nghiệp ra trường.
Công việc đầu tư sáng tác, dịch thuật, xuất bản, quảng bá tác phẩm văn học có giá trị là chiến lược văn hoá mà từ lâu nhiều quốc gia phát triển đã làm. Gần đây, ở Việt Nam mới bắt đầu có những động thái đó nhưng chưa thực sự mạnh mẽ. Việc bộ sách giải thưởng 5 năm qua của Hội Nhà văn TP Hồ Chí Minh được lãnh đạo thành phố quan tâm hỗ trợ in tái bản, giới thiệu quảng bá là hành động thiết thực hữu ích, không chỉ khuyến khích rộng rãi văn hoá đọc mà còn tạo thêm động lực cho những cây bút tài năng tập trung sáng tác nên những tác phẩm chất lượng cao. Đầu tư cho văn học cũng chính là đầu tư cho những giá trị văn hoá tương lai mà một lần nữa người Sài Gòn đã đi tiên phong.