Châu Âu mùa hành hương vắng khách
Anh, Italia, Bỉ, Đức, Áo, Hà Lan, Thụy Sĩ, hầu hết các quốc gia châu Âu đều có lộ trình dành cho khách bộ hành đến thăm nhà thờ chính tòa Saint Jacques de Compostelle (tiếng Tây Ban Nha là Santiago de Compostela) thu hút hàng năm hơn 200.000 khách hành hương, trong đó có khoảng 30.000 khách bộ hành đến từ Pháp. Lộ trình hành hương bắt đầu tại thị trấn Puy en Velay (ở vùng Haute Loire), nằm cách Saint Jacques de Compostelle hơn 1.000 cây số.
Khách bộ hành mất khoảng 3 tuần lễ nếu phải đi từ đầu đến cuối đường. Lộ trình vì thế có thể được chia thành nhiều chặng và tùy theo sức của mỗi người, từng chặng đường được đóng dấu trên "sổ thông hành". Con đường hành hương có thể được hoàn tất trong hai hay ba mùa hè khác nhau.
 |
| Cảnh vắng vẻ của thánh địa Lộ Đức (Lourdes) thời dịch COVID-19. |
Tại Pháp, khách hành hương dù là đi theo đoàn hay đi chung với bạn bè, gia đình thường hẹn gặp nhau tại quảng trường trung tâm thị trấn Puy en Velay, nơi có gắn bức tượng bằng đồng ''Thiếu nữ hành hương'' (La Jeune Pèlerine). Từ chỗ này, họ đến Nhà thờ Đức Bà du Puy nằm trên đỉnh đồi để xin sổ thông hành. Lộ trình này (với ký hiệu GR65) khá nổi tiếng với khách bộ hành và khách đi xe đạp. Trên hàng trăm cây số, người qua đường vẫn thường gặp các đoàn khách hành hương, túi đeo lưng, một tay cầm gậy và tay kia cầm bản đồ hướng dẫn ''topoguide''.
Thế nhưng, so với mùa hè năm trước, trung tâm thị trấn Puy en Velay năm nay lại vắng hẳn khách hành hương. Nhà thờ Đức Bà du Puy vẫn thưa thớt người đi dự lễ buổi sáng. Thường thì khách mộ đạo không ngại dậy sớm để đi lễ nhà thờ, nơi mà mỗi ngày cha xứ vẫn ban chúc phước lành cho khách hành hương và đóng con dấu đầu tiên trên sổ ''thông hành'', mở đầu cho cuộc hành trình đến Saint Jacques de Compostelle. Những con dấu kế tiếp sẽ được đóng ở mỗi chặng dừng.
Vào cuối tháng 6-2020, số khách đi dự lễ buổi sáng chỉ khoảng 30 người, tức chỉ bằng một phần năm so với cùng thời kỳ năm trước. Tuy nhiên, số khách hành hương bị giảm mạnh không phải là vì họ sợ bị lây nhiễm virus, mà chủ yếu cũng vì, trong thời hậu phong tỏa, các dịch vụ hướng dẫn tiếp đón vẫn còn bị hạn chế.
Do lộ trình đến Saint Jacques de Compostelle dài hơn cả ngàn cây số, cho nên khách bộ hành phải tính nhiều chặng dừng, ngủ lại qua đêm trước khi khởi hành lại vào mỗi buổi sáng.
Về điểm này, có khá nhiều nhà trọ dành cho khách hành hương vẫn còn đóng cửa. Còn các nhà trọ đã được mở lại, thì các chủ nhà buộc phải thích ứng với các quy định mới về giãn cách xã hội, các phòng trọ tập thể trước đây tiếp đón tới 8 khách mỗi phòng nay chỉ có thể là phòng với giường đơn hay giường đôi, tức là mỗi phòng chỉ tiếp đón tối đa hai khách.
Theo Sở du lịch Puy en Velay, số phòng trọ năm nay đã giảm đi rất nhiều, vì vậy, khách hành hương buộc phải tính đến chuyện đặt phòng trước hoặc là phải tự lo chuyện ăn ở cho mỗi chặng đường.
Theo ông Brice Arnaud, quản lý cửa hàng ''La Croisée des Chemins'' chuyên cung cấp sổ thông hành và các bản đồ hướng dẫn khách hành hương, các quy định ràng buộc thời hậu COVID-19 lại càng khiến cho việc tiếp đón khách đi theo đoàn càng thêm khó khăn, phức tạp. Dịch COVID-19 cũng sẽ tác động rất mạnh đến khách bộ hành đến từ các nước châu Âu không giáp ranh với Tây Ban Nha, cho dù nước này đã khởi động lại ngành du lịch và mở cửa biên giới tiếp đón du khách đến từ 27 nước châu Âu.
Tình hình tại thánh địa Lộ Đức (Lourdes) ở Pháp cũng chẳng sáng sủa gì hơn so với Saint Jacques de Compostelle, vì nhìn chung vẫn còn rất nhiều hạn chế trong thời hậu COVID-19. Hang đá Massabielle, nơi có đặt tượng thờ Đức Mẹ Lộ Đức, tòa vương cung thánh đường nguy nga cũng như các bảo tàng về lịch sử và tôn giáo vùng Pyrénées đều đã mở lại để đón khách sau hơn hai tháng bị phong tỏa.
Tuy nhiên, khá nhiều hàng quán, cửa hàng lưu niệm vẫn còn đóng cửa hay hoạt động ở mức tối thiểu, do lượng khách nước ngoài vẫn chưa trở lại. Đa phần khách hành hương là dân sống ở các vùng lân cận và họ không có nhu cầu phải ngủ lại qua đêm, chuyến hành hương có thể được thực hiện trong ngày.
Cũng cần biết rằng, thành phố Lourdes tuy chỉ có 14.000 cư dân nhưng lại tiếp đón tới 6 triệu lượt khách hàng năm. Điều đó giải thích vì sao một thành phố nhỏ như vậy lại có tới 12.000 phòng khách sạn (có thể tiếp đón cùng lúc 22.000 khách). Lourdes đứng thứ hai nước Pháp về số phòng, chỉ sau thủ đô Paris. Tuy vậy giới chuyên ngành du lịch tôn giáo không đặt quá nhiều kỳ vọng trong năm 2020, ngoại trừ khi thánh địa vào mùa hạ bỗng dưng có ''phép lạ''.