Văn hóa Việt Nam "lép vế" trong hội nhập

23:37 17/07/2013

"Ảnh hưởng của xu thế văn hóa thế giới trong hoạch định chính sách và quản lý văn hóa" là tên một hội thảo khoa học vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, nhằm đánh giá lại 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".

Khi thế giới đã trở nên "phẳng" hơn, thì giao lưu, hội nhập văn hóa là một tất yếu. Chúng ta đã tiếp nhận rất nhiều nền văn hóa khác nhau, thông qua các sản phẩm văn hóa, từ du lịch tới điện ảnh,văn học, hội họa...

Trong 15 năm qua, bộ mặt văn hóa Việt Nam đã có rất nhiều thay đổi, cả về lượng và chất. Cái hay rất nhiều nhưng cái dở không ít. Tiếp thu không chọn lọc trong văn hóa đang gây ra những hệ lụy phức tạp, như xói mòn các giá trị văn hóa cổ truyền dân tộc, sinh ra tâm lý "vọng ngoại" trong tiếp nhận văn hóa của một bộ phận không nhỏ người dân, đặc biệt là giới trẻ.

Trong khi việc tiếp nhận văn hóa ồ ạt, thì việc "xuất khẩu" văn hóa Việt ra nước ngoài lại nằm trong tình trạng "hẩm hiu", lẻ tẻ, ít thành tựu. Tham gia vào cuộc chơi sòng phẳng và bình đẳng với thế giới, chúng ta đã bộc lộ rất nhiều điểm yếu, cả trong nội lực văn hóa lẫn trong chính sách quản lý, hoạch định để đưa văn hóa Việt ra ngoài biên giới, kể với thế giới về một Việt Nam "đậm đà bản sắc".

Nhìn một cách thẳng thắn, trực diện, văn hóa Việt thực sự đang "lép vế" trước các cuộc "xâm lăng" của văn hóa các nước trong khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, và đặc biệt là văn hóa Mỹ. Nhà nước, ngành văn hóa chưa có một chiến lược lâu dài, có hiệu quả trong việc đưa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới. Những cuộc "mang chuông đi đánh xứ người", từ rầm rộ đến lặng lẽ, không đưa lại một kết quả có tính dài lâu, bền vững, không gây được những "chấn động lớn" trong cảm nhận của công chúng thế giới.

Người làm quản lý văn hóa Việt Nam thực sự chưa hiểu được "khẩu vị" của thực khách văn hóa thế giới, nên ngay cả những "đơn hàng" kỳ công nhất, vẫn không tạo ra được một sự ảnh hưởng mạnh mẽ, như chính văn hóa trong nước đang chịu ảnh hưởng (từ văn hóa Mỹ, văn hóa Trung Quốc, Hàn Quốc chẳng hạn).

"Lép vế" trong hội nhập văn hóa có một nguy cơ lớn, là nếu chúng ta không có một nội lực thâm hậu, đủ mạnh để chống chọi với cơn bão văn hóa ngoại lai đang càn quét, thì chúng ta sẽ mất bản sắc. Một nền văn hóa mất bản sắc nghĩa là một nền văn hóa đã bị hòa tan trong áp lực "công phá" của hội nhập. Đây là một nỗi lo không chỉ của các nhà quản lý văn hóa, mà của toàn xã hội...

Sự kiện người không tay không chân vĩ đại Nick Vujicic đến Việt Nam vừa qua là một ví dụ cho thấy, người Việt mình chưa giỏi trong tạo ra các "đặc sản văn hóa". Nói như nhà thơ Mai Linh, đặc tính chung của một nền văn hóa nhược tiểu là "Bụt chùa nhà không thiêng", cái gì của nhà cũng không hay, mà cái gì của thế giới cũng hay. Tâm lý vọng ngoại cũng đang tạo ra một "sức ì" trong giao lưu, hội nhập văn hóa. Tức là vẫn mang một tâm lý ít nhiều tự ti, thì không thể giong buồm ra khơi, chơi những cuộc chơi lớn và bình đẳng...

Tìm ra những giải pháp tháo gỡ vấn đề này, là câu chuyện thời sự của các nhà hoạch định chính sách văn hóa. Văn hóa Việt chỉ có thể ra khỏi tình trạng "lép vế" hiện nay, trong giao lưu và hội nhập, khi có những chiến lược lâu dài và tầm vóc, đủ để tạo ra những làn sóng mạnh mẽ trong tiếp nhận của bạn bè quốc tế. Muốn làm được như vậy, thì công tác đầu tư cho nhân lực, gồm những người tài năng trong sáng tạo và trong quản lý văn hóa là công tác then chốt không thể bỏ qua...

Bình Nguyên Trang

Chính phủ đề xuất thí điểm Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giao chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời giao chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân sau khi được UBND cấp tỉnh thống nhất bằng văn bản danh mục dự án, vị trí khu đất để đầu tư xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân; trình tự, thủ tục giao Chính phủ quy định chi tiết.

Trong hướng dẫn tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã đưa ra các mốc thời gian, các quy định mà thí sinh cần ghi nhớ trong xét tuyển; đồng thời quy định rõ trách nhiệm cụ thể của các Sở GD&ĐT và các cơ sở đào tạo (CSĐT) trong việc hỗ trợ, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho thí sinh.

2 chiếc áo của Hoàng thái hậu Từ Cung là những di vật có giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, không chỉ phản ánh phong cách phục trang cung đình thời Nguyễn mà còn là chứng tích mang đậm yếu tố cá nhân, gắn liền với cuộc đời của một nhân vật lịch sử.

Nhân kỷ niệm 135 ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2025), hôm 19/5 (giờ địa phương) nhiều tờ báo rất có uy tín trong lực lượng cánh tả Mỹ Latinh đã đăng tải các bài viết cả ngợi Người, một nhà lãnh đạo và chính khách lỗi lạc của thế giới.

Giá căn hộ chung cư đã không còn nhảy múa, làn sóng đầu tư cũng lắng lại. Theo đánh giá của chuyên trang batdongsan.com.vn, giá chung cư đang chững lại tại nhiều khu vực ở các thị trường lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Giá rao bán thứ cấp chung cư đã giảm nhẹ 1-5% tại không ít dự án, trái ngược với đà tăng nóng cách đây chưa lâu. Theo các chuyên gia, giá chung cư đã hết thời "nước lên, thuyền lên".

Những năm đầu của thế kỷ 21, ở các kỳ họp HĐND TP Hồ Chí Minh, vấn nạn ngập nước mỗi khi mưa lớn luôn được các đại biểu, cử tri bức xúc đặt ra. Các phiên chất vấn về vấn đề ngập nước luôn được sự quan tâm đặc biệt của dư luận.

Từ 247 báo cáo kiểm toán (BCKT) của 125 nhiệm vụ kiểm toán tổ chức trong năm 2024 đối với niên độ ngân sách năm 2023, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa chính thức có báo cáo tổng hợp gửi tới Quốc hội một số kết quả kiểm toán. Một trong những vấn đề đáng chú ý trong báo cáo lần này là vấn đề quản lý, sử dụng tài sản công, chính sách hỗ trợ người có công.

Vụ phá hoại thiết bị liên lạc của Hezbollah đầu năm 2024, được cho là do Israel thực hiện, chắc chắn đã gây chấn động, nhưng nhìn từ góc độ gián điệp, hành động này không có gì mới. Các cơ quan tình báo từ lâu đã nhắm mục tiêu và tận dụng chuỗi cung ứng cho cả mục đích gián điệp lẫn phá hoại.

©2004. Bản quyền thuộc về Báo Công An Nhân Dân.
®Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Công An Nhân Dân.