Người phụ nữ Việt ở tòa án tối cao Singapore

Ngày 2 tháng 4 năm 2015, người phụ nữ ra tòa lần đầu ở tòa án tối cao (High Court). Phiên tiền thẩm. Đây cũng là lần đầu ở tòa án với tôi, lần đầu tôi bước chân vào tòa nhà Supreme Court. 

Lần đầu tiên, lại là một vụ hình sự nghiêm trọng, tôi không khỏi hồi hộp và lo lắng. Đó là một nơi nghiêm túc, mọi người hầu như ai cũng mặc vest. Tôi càng lo hơn khi một đứa lúc nào cũng cần một tách cà phê kè kè bên người cho an tâm như mình nhưng lại không được mang cà phê vào phòng xử án.

Sau khi kiểm tra an ninh, một nhân viên tòa án dẫn tôi đi đọc lời tuyên thệ, rằng tôi cam đoan sẽ làm hết trong khả năng của mình, dịch chính xác, không thiên vị, không sợ hãi. Sau đó, chúng tôi chuyển sang một phòng khác, có khoảng mười lăm người, bao gồm công tố viên, luật sư, cảnh sát tòa án, bị cáo và một số nhân chứng. Tôi ngồi rất gần, cách bị cáo một tấm kính chắn, và trao đổi với chị qua micro. Người phụ nữ mặc áo sơ mi cũ dài tay màu trắng, tóc cắt ngắn, và trông dáng vẻ bề ngoài không như tôi tưởng. Tôi được thư ký tòa án giao cho bản cáo trạng, danh sách các nhân chứng và vật chứng, và tôi được yêu cầu đọc bản cáo trạng cho bị cáo nghe trước.

Người phụ nữ đó có tên Nguyễn Thị Thanh Hải, sinh năm 1965, bị cáo buộc với tội danh vận chuyển ma túy trái phép, khi vào lúc 8 giờ 45 sáng ngày 10 tháng 8 năm 2013, chị đã mang 2 túi ma túy vào sân bay Changi, ở cổng hành khách số 2. Điều tra và phân tích cho thấy tổng khối lượng được mang vào là 3666 gram ma túy, trong đó có không dưới 2041 gram methamphetamine.

Methamphetamine, còn được gọi là ma túy đá, là loại ma túy có sức tàn phá kinh khủng đối với thể trạng và não bộ con người, và được chọn sử dụng bởi nhiều dân nghiện ma túy mới ở đây, theo thống kê gần đây nhất của Cục Phòng chống Ma túy Trung ương (Central Carcotics Bureau - CNB). Vào nửa đầu năm 2014, hai phần ba số người nghiện mới ở Singapore sử dụng ma túy đá, tiếp đến là heroin (15%) và cần sa (13%). Số lượng ma túy đá tịch thu trong thời gian này đã tăng từ 4.8kg lên 5.3kg so với năm 2013.

Tôi có được 5 phút sau khi đọc bản cáo trạng cho bị cáo để xem qua danh sách vật chứng và nhân chứng. Rồi thẩm phán bước vào và tất cả cùng đứng dậy, sau đó phiên xử bắt đầu.

Công tố viên đọc lời cáo buộc, rồi giới thiệu các nhân chứng, vật chứng. Đa số các nhân chứng không có mặt tại tòa, bao gồm các nhân viên ở Cục quản lý xuất nhập cảnh (ICA), các bác sĩ, nhân viên phân tích ma túy, cảnh sát v.v... Công tố viên đọc đến đâu, thẩm phán xác nhận lại đến đó. Luật sư chỉ thỉnh thoảng đọc lại vài điều luật, vì đây mới chỉ là phiên tiền thẩm. Tất cả hội thoại giữa công tố viên, luật sư và thẩm phán, tôi đều phải dịch lại cho bị cáo. Chỉ khi phần xem xét các nhân chứng, vật chứng đã xong, tôi mới phải đọc lại bản cáo trạng một lần nữa.

Đến lúc này, bị cáo mới được thẩm phán hỏi có muốn nói gì không. Và tôi vẫn nhớ những lời người phụ nữ đã phát biểu hôm đó: “Bị cáo đã chờ đợi 19 tháng 22 ngày đến ngày hôm nay rồi, xin cho phép bị cáo được đứng lên và nói”. Những lời nói cố nén lại để không khóc. “Tui mồ côi, trước làm nông dân ở Bến Tre, lên 2 tuổi thì cha mất, tui lớn lên không có ông bà cha mẹ gì. Tất cả những gì tui học, tui học ở trường đời, tui biết, từ hôm nay trở đi, tui sẽ phải có mặt ở đây thêm nhiều lần nữa, và dù cho tui có nói gì hay làm gì, thì tui mong tui sẽ được tha thứ”.

Tôi đã tuyên thệ phải trung lập để dịch mọi thứ chính xác, thế nhưng, tôi không khỏi buồn và cảm thương cho người phụ nữ đang ngồi cách mình sau tấm kính. Đồng hương của tôi, phụ nữ, đã năm mươi tuổi. Thân phận không may mắn đã đẩy tới hoàn cảnh đó.

Vài ngày sau, tôi vẫn thương cảm nghĩ về người phụ nữ này, chỉ mong sao cho chị có thể thoát được án tử hình. Vì Singapore được coi là một trong những quốc gia có luật chống ma túy nghiêm khắc nhất trên thế giới. Án tử hình có thể được áp dụng đối với những trường hợp vận chuyển trái phép hơn 250 gram methamphetamine (huống hồ chị mang tới hơn 2000 gram), hoặc hơn 15 gram heroin.

2. Có lẽ chưa ai quên trường hợp tử hình Nguyễn Tường Vân, một Việt kiều Úc, vào năm 2005. Vân bị phát hiện sở hữu hai bánh heroine nặng 396,2 gram, một buộc trên người, một để trong hành lý xách tay. Trước tòa, Vân lý giải rằng anh ta vận chuyển heroin để có tiền trang trải nợ nần và các phí tổn pháp lý cho người anh sinh đôi tên Khoa, người đã từng bị ra tòa vì nghiện heroin và ẩu đả. Đơn kháng án của Vân vào năm 2004 bị bác bỏ, và kể cả thủ tướng Úc Howard đã viết thư xin chính phủ Singapore khoan nhượng cho Vân nhưng không thành.

Trong lá thư gởi tới Chủ tịch Hạ viện Úc D.Hawker, với lời lẽ nhẹ nhàng nhưng cương quyết, chủ tịch Quốc hội Singapore A.Tarmugi đã viết: “Anh ta bị bắt khi đang sở hữu gần 400 gram heroin tinh chế, một lượng đủ để chế biến 26.000 liều cho người nghiện. Anh ta biết việc mình làm và hậu quả của nó. Chúng tôi không thể tha thứ cho hành động của Nguyễn.

Là đại diện nhân dân, chúng tôi có trách nhiệm bảo vệ cuộc sống của những người có thể bị ma túy của anh ta hủy hoại. Chúng tôi không thể để Singapore trở thành trạm trung chuyển ma túy lậu của khu vực. Dẫu rằng quyết định này có thể gây đau đớn cho gia đình Nguyễn nhưng chúng tôi hy vọng ông và các đồng nghiệp hãy hiểu cho chúng tôi”.

Quốc vụ khanh cao cấp Masagos Zulkifli, khi phát biểu tại cuộc họp ở quốc hội vào ngày 6 tháng 3 năm 2015, cũng nói rằng Singapore áp dụng chính sách không khoan nhượng đối với ma túy, một hình thức xử lý khác với các quốc gia khác.

Ông cho rằng: “Các quốc gia khác chọn cách xử lý khác, vì họ không thể giữ cho số người nghiện ở mức thấp, nên họ chọn cách giải quyết các vấn đề nảy sinh từ việc nghiện ma túy. Họ có những chương trình thay thế nhằm giúp những người nghiện ma túy có thể tham gia hoạt động xã hội bình thường, hay những chương trình trao đổi kim tiêm (needle exchange programmes) để giảm thiểu sự lây lan HIV. Một số bang ở Mỹ thậm chí còn hợp pháp hóa việc sử dụng ma túy để làm giảm số lượng tù nhân đang gây quá tải cho nhà tù. Những biện pháp này không hề giải quyết những nguyên nhân gây ra nghiện ma túy. Nhưng Singapore thì khác. Luật chống ma túy nghiêm khắc của chúng ta giữ cho đường phố không có ma túy và cứu mạng con người. Quan trọng hơn nữa, luật pháp của chúng ta đã giữ cho tỉ lệ tội phạm thấp và ngăn chặn sự hoạt động của những băng tội phạm ma túy có tổ chức ở Singapore. Chúng ta phải giữ sự nghiêm khắc như thế”.

Một trong những ưu tiên hàng đầu của Bộ Nội vụ Singapore là giải quyết tệ nạn ma túy ở giới trẻ. Cũng trong cuộc họp ngày 6 tháng 3 vừa qua, Ngài Masagos cho biết về tình trạng đáng lo ngại của những con nghiện bị bắt là người trẻ. 34% trong số những người sử dụng ma túy bị bắt năm 2014 dưới 30 tuổi, và những người nghiện mới cũng là những người học cao hơn, thậm chí từ những học viện tốt.

Một số trong đó mua ma túy online hoặc đi ra nước ngoài để sử dụng. “Với sự tăng trưởng của thương mại điện tử, một số người trẻ đã thử đặt mua ma túy online”, Ngài Masagos cho biết. “CNB đang để mắt cẩn thận xu hướng này. Chúng tôi sẽ ngăn chặn những kiện hàng đáng ngờ và xử tù những ai giao dịch ma túy trên mạng. Lại nữa, một số người trẻ đi du lịch nước ngoài để dùng ma túy và nghĩ rằng có thể an toàn thoát khỏi luật pháp của chúng ta. CNB sẽ kiểm tra tại các trạm kiểm soát lẫn sân bay, và sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết đối với những cá nhân được xác nhận đã sử dụng ma túy ở nước ngoài”.

Chính phủ cũng để mắt đến các sự kiện âm nhạc bởi nguy cơ sử dụng ma túy ở các lễ hội đó. “Chúng ta cũng quan sát các sự kiện âm nhạc, sau khi có trường hợp những người trẻ, trong đó có một người Singapore chết vì sử dụng ma túy quá liều tại những lễ hội âm nhạc được tổ chức trong khu vực vào năm ngoái”.

Điển hình minh họa cho biện pháp cứng rắn này chính là lễ hội lớn nhất Châu Á Future Music Festival Asia 2015 chỉ còn đúng 1 tuần sẽ diễn ra, nhưng đã bị hủy bỏ vào tháng 3 vừa qua, do Bộ Nội vụ từ chối giấy phép tổ chức.

Đủ thấy, những chính sách và luật lệ chống ma túy của Singapore nghiêm khắc như thế nào.

3. Phiên tiền thẩm chỉ kéo dài 2 tiếng. Phiên tòa kết thúc, luật sư đến bên tấm kính nói với bị cáo: “Chúng tôi sẽ còn làm việc tiếp, và đến khoảng tháng 9 hay tháng 10, tôi sẽ lại nói chuyện với chị, giải thích cho chị toàn bộ tài liệu, tang vật. Chị đừng lo gì hết. Tự tin lên”. “Khi nào tôi sẽ gặp lại ông?”, người phụ nữ hỏi. “Khoảng tháng 9. Nhớ giữ gìn sức khỏe. Tôi sẽ gặp chị sau”. Sau khi bắt tay với luật sư, chị lại phải vòng tay ra sau, cho vào còng số 8, để được đưa trở về buồng giam.

Một trải nghiệm quý báu nữa của tôi. Không những là một lần học những kiến thức mới, và biết mình còn cần phải học nhiều hơn, mà là tôi đã hiểu cảm giác khi ra tòa như thế nào. Một cảm giác buồn và thương cảm với phạm nhân. Tôi cảm nhận rõ hơn mình đã có một cuộc sống may mắn như thế nào.

Vài ngày trôi qua, tôi vẫn nghĩ về chị. Ngồi viết những dòng này, tôi lại nghĩ về chị. Tự trong lòng, tôi vẫn mong cho chị thoát khỏi mức án cao nhất dù biết rất khó, và vẫn tiếp tục làm việc để chuẩn bị cho những lần gặp lại chị trong những phiên tòa tới. Câu trả lời về mức án của chị, chắc tôi sẽ biết sớm thôi.