“Cà khịa” hay hợp tác?

Ước mơ có được một mưu sĩ robot từ lâu đã được thể hiện trên những tác phẩm khoa học giả tưởng. Một chàng mua được cái máy dạy cách làm trái lời vợ mà không bị đánh. Đoạn đối thoại như sau:

- Robot dạy tôi cách uống rượu mà không bị vợ đánh được không?

- Quý khách thực hiện các bước sau: Bước một, cầm cái cốc. Bước hai, cho đá vào cốc, đổ nước vào. Xong thì uống thôi.

- Tôi không thèm nước đá. Tôi thèm rượu.

- Bảo uống thì quý khách uống đi… Trăm phần trăm nhá! Uống liên tục đến khi viêm họng thì thôi.

- Viêm họng rồi, giờ sao nữa?

- Gọi vợ xin phép đi.

- OK. Vợ ơi! Nếu họng bị viêm nhiễm thì đổ cồn vào sát khuẩn được không?

- Được. Cồn sát khuẩn rất tốt.

Chồng ngửa cổ nốc rượu. Vợ chạy ra:

- Này chồng? Đã bảo cấm chồng uống rượu, dám trái lời à?

- Uống đâu. Trong rượu có cồn, chồng chỉ sát khuẩn thôi mà.

Vợ bỏ sang phòng khác. Anh chàng thốt lên:

- Diệu kế! Tôi muốn lấy thêm vợ hai. Nhưng vợ không cho. Làm cách nào để lấy được?

- Quý khách toang rồi.

Choang choang. Người vợ vung chảo giáng xuống đầu chồng. Cái máy tiếp tục nói:

- Quý khách… sinh năm 1980, tạ thế vào hồi… hưởng thọ... Sau đây là hướng dẫn cách tổ chức tang lễ và dịch vụ tang lễ?

Thực ra trên đây chỉ là trích từ tiểu phẩm hài của Tiktoker Võ Tòng Đánh Mèo, đã rút gọn và có chút biến tấu. Robot của anh đã đạt tầm xảo quyệt có logic, sáng tạo mưu mô hoàn hảo như người thật.

Còn ChatGPT đã khôn tới mức giống như tiểu phẩm trên chưa?

Tưởng tượng nhé, hãy nói yêu cầu bài báo thật hài hước. Nhấp xong ngụm trà thì ChatGPT sẽ trả hàng. Người viết bài ký tên Tả Từ, gửi đăng rồi lĩnh nhuận bút và ngồi đếm like, khỏi cần đau đầu lập tứ. Nhà thiết kế cầu hỏi ChatGPT làm một cây cầu ở địa thế hiểm trở. ChatGPT sẽ cung cấp ngay cho cách thức xây cầu khả thi nhất trên địa hình đó trong giây lát. Một giám đốc hỏi cách quản lý đơn vị sẽ nhận được một cẩm nang xử lý hoàn hảo tất cả những vấn đề nhân sự. Bệnh nhân sẽ được cung cấp một đơn thuốc dứt điểm; Học sinh được cung cấp đáp án của bài tập toán, khỏi phải nặng đầu. Như vậy nhà báo, kỹ sư, giám đốc, bác sĩ, giáo viên đều thất nghiệp và còn nhiều nghề nữa chung số phận.

Theo một chuyên gia đầu ngành công nghệ thì ứng dụng này chưa thể sáng tạo được gì mới hơn các giải pháp từ thông tin quen thuộc mà loài người chia sẻ với nhau trên internet. Nếu có tộc người nào đó biệt lập trên một hoang đảo không nối mạng thì ứng dụng này đầu hàng. Thực tế, ứng dụng này không có logic của riêng nó mà chỉ kế thừa từ dữ liệu lớn. ChatGPT có thể làm rất tốt những gì lặp đi lặp lại được lưu hành trên internet. Con người chuyển sang công việc khác. Ngày xưa, mỗi khi gặp các con tính, người ta phải có giấy bút. Ngày nay, chỉ cần bấm nút trên máy tính cầm tay ra ngay đáp số chính xác nhanh chóng. Như vậy, việc cần sáng tạo thì người vẫn phải tự làm lấy, còn việc chỉ cần kỹ năng nào đó thì chả tội gì không nhường cho “ô sin” ChatGPT.

Như vậy, ứng dụng này rất giỏi kế thừa, luôn chậm hơn sự sáng tạo một nhịp. Kế thừa, tổng hợp như vậy là rất xuất sắc, đặc biệt các vấn đề công nghệ, nhưng với những câu hỏi về xã hội thì ChatGPT có vẻ “liều”.

Nhạc sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Vĩnh Tiến (rất nổi tiếng với nhiều bài hát như “Bà tôi”, “Cắt tiền duyên”) tò mò hỏi ChatGPT về chính mình. ChatGPT phán: “Nguyễn Vĩnh Tiến là một nhạc sĩ, kiến trúc sư sinh ngày 5/6/1936”. Thực ra nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến sinh ngày18/2/1974. ChatGPT tiếp: “Ông là con trai của nhạc sĩ Nguyễn Quang Thiều...”.

Bịa trắng trợn. Chưa từng có Nguyễn Quang Thiều nhạc sĩ mà chỉ có Nguyễn Quang Thiều thi sĩ. Hai người không hề có quan hệ phụ tử. Sau một bảng thành tích tâng bốc thì ChatGPT phán: “Ông Nguyễn Vĩnh Tiến qua đời vào ngày 17 tháng 11 năm 2020 tại Hà Nội”. Nhạc sĩ, kiến trúc sư Nguyễn Vĩnh Tiến cười ha hả rồi xin bản điếu văn cho bản thân, ChatGPT cho luôn. Điếu văn có đoạn: “Chúng tôi biết rằng không có lời nào có thể xoa dịu nỗi đau mất mát của gia đình và bạn bè … Chúng tôi xin gửi đến gia đình và bạn bè lời chia buồn chân thành nhất…”. Theo ông Tiến thì mỗi khi phản đối ChatGPT thì nó xin lỗi và sửa lại thông tin một cách thản nhiên. Khi ông dồn những câu hỏi khó thì nó treo máy. Có vẻ như ChatGPT không hề có chủ kiến để bảo lưu. ChatGPT luôn biết “ném đá dò đường”. Vì thế, bạn có thể thao túng dẫn dắt ứng dụng này như dắt con trâu.

Bộ não của ChatGPT phụ thuộc vào dữ liệu lớn do 8 tỷ người “dạy” nó. ChatGPT chắc sẽ không xui dại người ta nếu dữ liệu chúng ta cung cấp đều là tích cực. Khi hỏi về giải pháp tiến hành một việc gì đó thì ChatGPT đưa những giải pháp khá hiệu quả. Như vậy ChatGPT không chỉ cần cho tán dóc giải trí mà còn là một “ôsin” nhanh chóng khi đề xuất, dày dạn về kinh nghiệm và lương thì không lĩnh. Vấn đề ở chỗ chúng ta “cà khịa” hay hợp tác với nó.