Khi các “triệu phú crypto” vào tầm ngắm của những kẻ bắt cóc

Tài sản ảo, “con mồi” thật

Michael Valentino Teofrasto Carturan đang thuê một tư dinh sang trọng ở New York với giá 40.000 USD một tháng, tận hưởng thành quả từ khoản đầu tư sinh lời cao vào tiền điện tử. Nhưng vào tháng 5 năm nay, căn biệt thự 17 phòng của ông ở Manhattan đã trở thành địa điểm tra tấn, nơi ông bị những kẻ bắt cóc giam giữ suốt 17 ngày. Những kẻ bắt giữ Carturan muốn truy cập vào tài khoản tiền điện tử của ông (có lượng Bitcoin khoảng 28 triệu USD) nên đã sử dụng mọi phương pháp tàn bạo để tra tấn nạn nhân. Chúng treo ngược Cartutan lên xà nhà, chích điện và đe dọa cắt chân vị doanh nhân này bằng cưa máy.

Khi mọi cách đều thất bại, chúng ép Carturan hít cocaine. Nhưng vô ích. Nạn nhân vẫn gan lì không hợp tác. Sau hơn hai tuần bị tra tấn và giam cầm, Carturan đã trốn thoát khỏi căn nhà. Còn hai kẻ thủ ác - sau đó được xác định có tên John Woeltz và William Duplessie - bị bắt và lĩnh án.

Câu chuyện của Carturan là một trong những vụ việc nổi bật nhất trong làn sóng bắt cóc, tống tiền nhằm vào những người sở hữu khối tài sản tiền điện tử khổng lồ - thường được gọi là “triệu phú crypto” - đang gia tăng nhanh chóng ở châu Âu và Mỹ. Trong bối cảnh Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác liên tục tăng giá, những ví tiền số trở thành “kho vàng di động”, đây không đơn thuần là dạng tống tiền truyền thống nữa. Tội phạm kết hợp giữa công nghệ và thủ đoạn tàn ác truyền thống để chiếm đoạt những khối tài sản ảo. Chúng sử dụng kỹ thuật doxxing (thu thập và tiết lộ thông tin cá nhân trên mạng), khai thác mạng xã hội, truy vết on-chain, rồi chuyển sang hành vi bạo lực ngoài đời thực để bắt cóc, khống chế và ép nạn nhân mở ví, tiết lộ mật khẩu crypto hoặc buộc gia đình nạn nhân chuyển tiền.

Làn sóng “crypto kidnapping” lan rộng

Làn sóng bắt cóc tống tiền này, mà báo chí quốc tế gọi là “crypto kidnapping”, đang khiến nhiều triệu phú tiền điện tử nơm nớp sợ hãi hoặc tệ hơn, rơi vào cùng cảnh ngộ với Carturan. Ngày 31/5/2025, một tòa án tại Paris đã kết tội 26 người bắt cóc nhằm vào một nhân vật hàng đầu trong thế giới tiền điện tử của Pháp. Các công tố viên cho biết, những kẻ này nhắm vào con gái và cháu trai của CEO công ty tiền điện tử Paymium và đã ra tay tới 3 lần để bắt bằng được nạn nhân.

Ngoài vụ việc ở Paris kể trên, một nhóm tội phạm đã bắt cóc David Balland, người đồng sáng lập công ty tiền điện tử Ledger, và vợ ông ở miền Trung nước Pháp hồi tháng 1. Bọn tội phạm thậm chí cắt đứt một ngón tay của Balland và gửi video ghi lại cảnh này cho Ledger. May là sau đó 2 ngày, cảnh sát Pháp đã lần ra manh mối và giải cứu cả hai nạn nhân. Các vụ việc như vậy không chỉ xảy ra ở Pháp. Tháng 12/2024, vợ của nhà đầu tư tiền điện tử và người có sức ảnh hưởng (KOL) Stephane Winkel đã bị bắt cóc tại nhà riêng ở Bỉ. Cô đã được giải cứu sau khi kẻ bắt cóc gây tai nạn xe hơi trong một cuộc rượt đuổi đầy kịch tính của cảnh sát.

Tại Mỹ, ngoài vụ của Carturan thì tháng 9/2025, nhà chức trách bang Texas đã truy tố hai bị can - Raymond Christian Garcia, 23 tuổi, và Isiah Angelo Garcia, 24 - vì tội dùng súng khống chế một gia đình tại nhà họ rồi ép người cha đăng nhập và chuyển cho chúng một lượng tiền điện tử khoảng 8 triệu USD. Canada và Úc gần đây cũng đã chứng kiến những vụ gây chấn động, khi các giám đốc điều hành và nhà giao dịch tiền điện tử bị bắt cóc và buộc phải trả số tiền chuộc lên đến cả triệu USD bằng tài sản kỹ thuật số. Làn sóng “crypto kidnappings” gia tăng với tốc độ đáng báo động khi báo cáo của Crystal Intelligence cho biết, hiện đã có 46 quốc gia ghi nhận các vụ bắt cóc nhắm vào những “triệu phú crypto”.

Vì sao lại là bắt cóc tống tiền?

Dù chiếm đoạt tiền điện tử không phải điều mới mẻ, nhưng trước đây tội phạm thường hack các tài khoản kỹ thuật số nắm giữ số tiền lớn. Năm 2022, tin tặc đã đánh cắp khoảng 570 triệu USD từ Binance, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới. Còn bây giờ, có nhiều lý do khiến chúng chuyển hướng sang bắt cóc tống tiền và nhắm tới các cá nhân thay vì những tổ chức.

Lý do đầu tiên là không khó để tìm ra nạn nhân. Rất nhiều triệu phú tiền điện tử, nhiều người trong số họ là thanh niên, có thói quen phô trương sự giàu có của mình trên mạng xã hội hoặc bằng cách xuất hiện tại các hội nghị tiền điện tử, điều này cho phép tội phạm dễ dàng xác định mục tiêu giá trị.

Tuy nhiên, ngay cả những người có khối tài sản tiền điện tử lớn và thận trọng hơn khi thể hiện sự giàu có của mình trên mạng xã hội và nơi công cộng cũng có nguy cơ trở thành mục tiêu của tội phạm thông qua các vụ vi phạm dữ liệu tại các sàn giao dịch tiền điện tử. Tháng 5/2025, Coinbase Global - một sàn giao dịch tiền mã hóa lớn có trụ sở Mỹ - thông báo rằng tin tặc đã lấy được thông tin cá nhân, bao gồm địa chỉ nhà của gần 70.000 khách hàng, khiến hàng nghìn người có nguy cơ bị tấn công hoặc tống tiền.

Bên cạnh việc hack tài khoản của các triệu phú crypto để lấy thông tin, bọn tội phạm còn hối lộ người trong các sàn giao dịch tiền điện tử để lấy dữ liệu khách hàng. Những dữ liệu này sau đó được chúng sử dụng để lựa chọn và tìm kiếm các mục tiêu có giá trị cao và tiến hành các vụ bắt cóc hoặc đột nhập nhà riêng.

Tiếp đến là việc đánh cắp tiền từ ví điện tử dễ hơn so với từ tài khoản ngân hàng truyền thống và bắt cóc là một cách nhanh chóng để thực hiện điều này. Kẻ tấn công chỉ cần truy cập vào mật khẩu tài khoản tiền điện tử của ai đó vì không có tổ chức tài chính bên thứ ba nào bảo vệ số tiền được giữ trong ví kỹ thuật số.

Các giao dịch trên blockchain sổ cái mở - công nghệ tạo điều kiện thuận lợi cho tiền điện tử - cũng là vĩnh viễn, nghĩa là các giao dịch không thể đảo ngược. Và, không giống như tiền mặt, đồ trang sức và vàng, kẻ trộm không cần phải mang theo tiền điện tử bị đánh cắp. Chỉ cần vài cú nhấp chuột, tiền có thể dễ dàng được chuyển từ tài khoản này sang tài khoản khác.

Hơn nữa, khả năng lách luật của tiền điện tử cũng có nghĩa là việc “rửa tiền” dễ dàng hơn nhiều, và việc truy vết để thu hồi tài sản cũng đòi hỏi năng lực phân tích giao dịch blockchain mạnh mẽ. Do đó, nếu tội phạm có thể buộc nạn nhân từ bỏ tài khoản, chúng có thể ngay lập tức tiếp cận được khối tài sản khổng lồ và “hô biến” nhanh chóng.

Thách thức mới đòi hỏi cách đối phó mới

“Crypto kidnappings” không phải một hiện tượng nhất thời, mà là biểu hiện của giai đoạn chuyển đổi, khi tài sản kỹ thuật số làm thay đổi bản chất của mục tiêu tội phạm: từ tài khoản ngân hàng truyền thống sang khoá cá nhân, từ thực hiện hành vi phạm tội trên mạng sang bạo lực ngoài đời thực.

Thực trạng này đặt ra nhiều yêu cầu an ninh mới: cần sự kết hợp: Các cá nhân cần tự nâng cấp OPSEC (tập hợp các biện pháp giúp bảo vệ thông tin nhạy cảm khỏi bị khai thác bởi kẻ xấu), trong khi cũng cần có sự phối hợp mạnh mẽ hơn giữa cơ quan thực thi pháp luật xuyên biên giới và gia cố khung pháp lý về “rửa tiền” điện tử.

Bên cạnh đó, làn sóng “crypto kidnappings” cũng đang tạo ra nhu cầu mới: Bảo hiểm bắt cóc và tiền chuộc. Theo báo cáo của NBC News, có ít nhất 3 công ty bảo hiểm cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư tiền điện tử đang trong quá trình thiết kế các chính sách dành riêng cho các vụ bắt cóc, được gọi là chính sách bắt cóc và đòi tiền chuộc (K&R).

Becca Rubenfeld, Giám đốc điều hành tại AnchorWatch - một công ty bảo hiểm tiền điện tử có mục tiêu ra mắt dịch vụ bảo vệ K&R vào cuối năm nay - cho biết nỗi lo sợ về bạo lực là chủ đề thảo luận chính tại Hội nghị Bitcoin thường niên Las Vegas năm nay. “Họ (những người nắm giữ tiền điện tử) đang căng thẳng”, Rubenfeld nói với NBC. “Tôi không nói vậy vì tôi đang cố gắng bán bảo hiểm, mà thực tế đang diễn ra như vậy”.

Dự báo, mảng K&R sẽ đem lại doanh thu không nhỏ cho các công ty bảo hiểm, bởi dư địa thị trường còn rất lớn. Theo báo cáo của công ty GlobalData, hiện chỉ 10% người nắm giữ tiền điện tử trên toàn thế giới mua bảo hiểm cho tài sản kỹ thuật số của họ, một tỷ lệ quá ít trong bối cảnh nỗi bất an và rủi ro ngày càng nhiều. Hoặc nói như Louis d'Origny - người sáng lập FTXCreditor, một nền tảng mua bán quyền đòi nợ của các nhà đầu tư FTX - thì “chỉ cần 5 phút, bạn có thể tìm thấy địa chỉ của ai đó, có thể xem ví của họ trực tuyến, theo dõi mọi giao dịch… và rồi bạn sẽ rất muốn xuất hiện tại nhà của họ, với một con dao”.