Sạt nghiệp vì sập bẫy "chater vui vẻ"
Các nền tảng mạng xã hội và ứng dụng nhắn tin đang trở thành phương tiện giao tiếp phổ biến hiện nay. Những kẻ lừa đảo thường lợi dụng các mạng xã hội, ứng dụng hẹn hò hoặc nền tảng trò chuyện trực tuyến để tiếp cận nạn nhân.
Các tài khoản này thường có ảnh đại diện hấp dẫn, lời giới thiệu cuốn hút nhằm tạo lòng tin và kích thích tò mò. Sau khi thiết lập mối quan hệ, kẻ gian gạ gẫm nạn nhân tham gia các cuộc trò chuyện riêng tư, gửi hình ảnh hoặc video nhạy cảm. Đôi khi, chúng sẽ giả vờ gửi trước nội dung khiêu dâm để "khuyến khích" nạn nhân đáp lại.
Những chiêu trò tinh vi
Anh Ngô Đức L. (nhân viên văn phòng khu vực Ba La, Hà Đông, Hà Nội) là một trong những nạn nhân của chiêu dụ dỗ "chat sex" kể lại: "Tôi cũng không thể ngờ rằng chỉ với một lần nhấp chuột vào lời kết bạn trên mạng xã hội, cuộc sống của tôi lại rơi vào hỗn loạn đến thế. Lời mời kết bạn ấy đến từ một tài khoản có hình đại diện là một cô gái trẻ trung, xinh đẹp. Sau một vài tin nhắn xã giao, cuộc trò chuyện nhanh chóng chuyển sang những lời lẽ thân mật, thậm chí gợi dục. Quả thực, tôi đã bị cuốn vào cuộc trò chuyện này, chỉ cần có thời gian rảnh là tôi lại nhắn cho họ. Sau vài ngày, người này mời tôi tham gia vào một cuộc gọi video riêng tư, nhưng thực chất đây lại là khởi đầu cho một cạm bẫy rất tinh vi".
Trong cuộc gọi video, "cô gái" xuất hiện với trạng thái ăn mặc khêu gợi, đồng thời khuyến khích anh L. cởi mở hơn. "Thực sự, trong hoàn cảnh đó, tôi không cưỡng lại được những lời lẽ khiêu dâm của cô ta, tôi cũng làm theo những gì họ muốn... Cứ như thế, sau khoảng 3 cuộc gọi thì tôi nhận được tin nhắn của kẻ lạ mặt với nội dung: "Chúng tôi đã ghi lại video nhạy cảm của anh. Nếu không muốn nó bị phát tán, hãy chuyển khoản 30 triệu đồng ngay lập tức", anh L chia sẻ.
Hay, câu chuyện của chị Hồng A. (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cũng khiến nhiều người phải giật mình. Khoảng tháng 5/2024, chị Hồng A. nhận được lời mời kết bạn từ một người tự xưng là doanh nhân Hàn Quốc. Anh này giới thiệu là có một công ty nhỏ tại Việt Nam nên nói tiếng Việt tương đối tốt, rất muốn kết bạn với người Việt Nam để tìm hiểu văn hóa, con người Việt. Câu chuyện của chị Hồng A. và vị doanh nhân này xoay quanh công việc, văn hóa, món ăn... Tuy nhiên, sau khoảng 1 tuần trò chuyện, người này đề nghị chị Hồng A. gọi video.
"Thực sự, tôi cũng không nghĩ nhiều, vì sau một thời gian nói chuyện, hai bên rất hợp nhau. Một hôm anh ta có gợi ý tôi gọi video để biết mặt, rồi sau những câu tán tỉnh, gạ gẫm đầy dục vọng, tôi cũng đã cởi đồ cho họ nhìn thấy... Sau khoảng 2 lần gọi video khỏa thân thì tôi nhận được tin nhắn với nội dung: "Hình ảnh khỏa thân của chị đã bị chúng tôi ghi lại, nếu như chị không muốn hình ảnh này bị phát tán trên mạng thì gửi 20 triệu cho chúng tôi. Lúc đó tôi thực sự hoảng sợ, nhanh chóng gửi tiền cho họ để mong mọi chuyện sớm qua đi. Cũng may là dần dần tôi đã cân bằng lại cuộc sống của mình", chị Hồng A. kể lại.
Không những vậy, các đối tượng còn sử dụng công nghệ AI deepfake (một phương thức tạo ra các sản phẩm công nghệ giả dưới dạng âm thanh, hình ảnh, video bởi trí tuệ nhân tạo - AI) để dụ dỗ nạn nhân "chat sex", sau đó tống tiền. Kẻ xấu vẫn sử dụng tính năng kết bạn, hẹn hò online... của nền tảng và ứng dụng mạng xã hội như Facebook, Tinder, Dating.com. OkCupid, Zalo, Viber... để tìm cách làm quen qua mạng với nạn nhân.
Hiện nay có rất nhiều công cụ thực hiện công nghệ deepfake với khả năng hoán đổi khuôn mặt có độ chân thực cao. Bằng cách sử dụng các thuật toán tiên tiến, các công nghệ đảm bảo mỗi giao dịch hoán đổi duy trì vẻ ngoài tự nhiên, không có dấu hiệu rõ ràng về thao tác kỹ thuật số, do đó rất khó phát hiện bằng mắt thường.
Khi đã tạo được lòng tin và kết bạn với nạn nhân, các đối tượng sẽ tìm cách khai thác thông tin đời tư, cá nhân, mối quan hệ, các tài khoản mạng xã hội... để tìm cách khống chế sau này. Nguy hiểm hơn, chúng có thể dẫn dụ nạn nhân cài các ứng dụng (app) game, giải trí hay đầu tư... để qua đó cài đặt các mã độc vào điện thoại của nạn nhân nhằm khai thác thông tin trong danh bạ, thư viện hình ảnh, email, tài khoản ngân hàng.
Sau đó, các đối tượng sẽ lợi dụng lúc nạn nhân có chuyện buồn, cô đơn hoặc khi say xỉn... để dẫn dụ nạn nhân "chat sex". Khi video call, chúng dùng AI để ghép mặt vào các clip nhằm làm nạn nhân lầm tưởng đang trao đổi với người thực. Sau đó, chúng dùng các ứng dụng quay chụp màn hình để làm tư liệu khống chế nạn nhân.
Hiện tượng này không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng đến an ninh mạng và văn hóa ứng xử trên môi trường số. Để đối phó, cần có sự kết hợp giữa giáo dục nâng cao nhận thức, cải thiện pháp luật và tăng cường an ninh mạng.
Nhiều nạn nhân sập bẫy
Cuối tháng 6/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng nhận được đơn trình báo của anh P.H.N. về việc anh này bị đe dọa tống tiền qua mạng xã hội Telegram.
Anh N. chia sẻ, khi đang trong giờ làm việc thì nhận được lời kết bạn của một đối tượng nữ qua tài khoản mạng xã hội Telegram nhắn tin làm quen. Sau khoảng thời gian trò chuyện với nhau, cô gái lạ đề nghị được gọi điện qua video khoe cơ thể mà không cần mất phí. Anh N. đồng ý và gọi video khoe cơ thể với đối tượng này nhiều lần. Sau đó, anh nhận được tin nhắn yêu cầu chuyển số tiền 15 triệu đồng, nếu không đối tượng sẽ gửi những hình ảnh nhạy cảm của anh N. cho người thân và gia đình biết.
Do lo sợ nên anh N. đã chuyển số tiền 10 triệu đồng vào tài khoản mà đối tượng cung cấp. Nắm được điểm yếu của anh N., đối tượng tiếp tục nhắn tin đe dọa, yêu cầu anh phải chuyển tiếp số tiền 40 triệu đồng. Hoang mang vì biết hành vi của kẻ gian sẽ không dừng lại, đồng thời lo sợ những hình ảnh của mình bị tung lên mạng xã hội nên anh N. đã đến Cơ quan công an trình báo.
Cuối năm 2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang đã khởi tố Nguyễn Văn Huy (SN 1997, trú tại thôn Mai Thượng, xã Hương Mai, huyện Việt Yên) về hành vi cưỡng đoạt tài sản. Khoảng tháng 7/2023, Huy sử dụng tài khoản Facebook "Thúy Moon" với ảnh đại diện là hình ảnh cô gái trẻ, xinh đẹp rồi kết bạn với anh S. để làm quen, tán tỉnh, nhận lời yêu...
Quá trình nhắn tin, Huy đề nghị anh S. gửi những hình ảnh nhạy cảm hoặc gọi video (Huy không bật camera của mình). Sau đó, Huy tải những hình ảnh, video về rồi dọa đăng lên mạng xã hội để ép anh S. phải chuyển tiền cho mình qua tài khoản không chính chủ số tiền 3 triệu đồng; buộc anh S. phải mua cho mình 1 điện thoại di động iPhone.
Mới đây, thủ đoạn cũ này lại được các đối tượng xấu "đặt bẫy" với những người đàn ông. Công an TP Huế vừa tiếp nhận đơn trình báo của anh P. về việc một Facebook có tên "Hồng Xuân" kết bạn rồi nhắn tin làm quen, sau đó đề nghị anh kết bạn Viber để nhắn tin. Sau một hồi nhắn tin, "Hồng Xuân" đề nghị anh P. chat sex và hành động này đã bị chủ tài khoản Facebook "Hồng Xuân" quay màn hình lại toàn bộ.
Sau khi có clip nhạy cảm, "Hồng Xuân" yêu cầu anh phải chuyển tổng số tiền 50 triệu đồng vào 2 tài khoản theo đối tượng cung cấp, nếu không sẽ gửi hình ảnh nhạy cảm này cho người thân anh P. Sợ bị lộ clip "nóng", anh P. đành đi mượn số tiền 50 triệu đồng để chuyển vào 2 tài khoản theo yêu cầu.
Tình trạng kết bạn ảo, lừa tình, gạt tiền thật qua mạng ngày càng phổ biến, tiềm ẩn rất nhiều hệ lụy với những người nhẹ dạ, thiếu kỹ năng cần thiết khi sử dụng mạng xã hội. "Việc này có thể hủy hoại uy tín và cuộc sống của nạn nhân, do đó người dân nói chung và người sử dụng mạng xã hội nói riêng cần đề cao cảnh giác đối với loại tội phạm trên", cơ quan chức năng khuyến cáo.