Gánh nặng trần ai trên những đôi vai mỏng mảnh

Cuộc thi hoa hậu mang tính toàn quốc đầu tiên được tổ chức năm 1988. Đơn vị tổ chức là báo Tiền phong, theo sáng kiến của Tổng biên tập Dương Kỳ Anh. Là nhà thơ nhưng ông Dương Kỳ Anh, bên cạnh việc muốn tôn vinh nhan sắc thiếu nữ quê nhà, lại dường như còn có khát vọng bác bỏ lời nguyền “hồng nhan bạc mệnh” mà thế gian vẫn gắn lên trán các nhan sắc. Dường như theo ông, việc tôn vinh hoa hậu có thể giúp cho những người đẹp có được cơ hội bước vào đời xứng đáng với vẻ đẹp thiên phú của họ. Và nhờ thế, cuộc đời của họ sẽ luôn luôn ngát tiếng chim ca và thơm phưng phức hương hoa hồng đỏ.

16 năm trôi qua, đã có 8 mỹ nhân được tôn vinh thành hoa hậu tầm cỡ quốc gia. Tất cả 8 người đẹp này đều đã rộng mở những cơ hội mà những người con gái đẹp khác, dù có thể đẹp hơn họ nhưng nằm mơ cũng không thể được hưởng. Tên tuổi họ được tôn vinh, những lời mời cộng tác trong vô vàn lĩnh vực tới tấp đến… Những sự ngưỡng mộ, si mê đủ kiểu, đủ động cơ, lắm khi rất “nặng ký”, từ giới mày râu cũng ào ạt xuất hiện.

Quyền lợi kèm nghĩa vụ, hôm qua bạn có thể chỉ là một người đẹp vô danh, làm gì thì cũng chỉ chịu trách nhiệm trước chính bản thân mình. Nhưng sau một đêm thi, bạn đã được cả nước biết tới và mỗi việc làm của bạn bắt đầu được đánh giá theo những tiêu chí khác, khắc nghiệt, so đo, xét nét hơn. Bạn đã là hoa hậu!

Ngay cả những trí tuệ cứng rắn và tỉnh táo cũng không hẳn đã dễ dàng đối mặt với những hấp dẫn quá đỗi nguy hiểm như thế. Đằng này, đó chỉ là những thanh nữ măng tơ… Tuyệt đại đa số những “người trần mắt thịt” như chúng ta đều muốn kỳ vọng rằng, họ không chỉ đẹp về sắc mà còn thanh sạch về tình và sáng láng về trí. Có gì quá đáng trong những kỳ vọng đó không?

Các hoa hậu của chúng ta đã sống thế nào với “gánh nặng” vương miện của mình? Nhìn bên ngoài, không phải ai cũng long đong. Bùi Bích Phương, đăng quang đầu tiên năm 1988, bây giờ đang làm việc cho Quỹ Giáo dục cao học Hàn Quốc. Chị có vẻ như đang có một cuộc sống ổn định và viên mãn. Nhan sắc chị càng thêm tuổi càng mặn mòi hơn.

Danh hiệu hoa hậu quả thực đã giúp cho Phương có được cơ hội lọt vào “mắt xanh” của những người Hàn Quốc tốt bụng và chị được học bổng sang Hàn Quốc học. Không bị lóa mắt bởi ánh đèn màu sặc sỡ mời gọi của các ngành nghệ thuật, Phương đã cố công đèn sách và dù không kiếm được bằng thạc sĩ kinh tế như dự định ban đầu nhưng như chính lời chị nói, chị cũng bảo vệ thành công được luận văn khoa quản trị kinh doanh ở Hàn Quốc…

Nguyễn Diệu Hoa (hoa hậu 1992), xét theo những gì nói trên báo chí, đang yên ổn trong hạnh phúc gia đình với người chồng là một doanh nhân Ấn Độ. Maneesh Dane đã nhìn thấy người vợ tương lai của mình lần đầu tiên trong chính cuộc thi và đã không bỏ lỡ cơ hội làm vô số những chàng trai người Việt cảm thấy “tủi phận”!

Tuyệt đại đa số các hoa hậu sau khi đăng quang đều có được những cơ hội học tập hay nhân duyên thuận lợi một cách vượt bậc. Nhưng không phải ai cũng biết cách tận dụng những cơ hội đó một cách xứng đáng. Thông thường, cái nhãn “hoa hậu” tự dưng làm tăng giá trị thực của những mỹ nhân đang sở hữu nó lên gấp bội phần. Và không phải ai cũng xác định được hợp lý, đâu là thực giá trị của họ, còn đâu là phần ứng trước (rất to lớn) mà vận may đã dành cho họ. Xem ra, gạt bỏ đi những điều tiếng thực hư lẫn lộn mà thiên hạ rất hay tung ra, những trường hợp có thể coi là “đẹp đời, đẹp đạo” như Bùi Bích Phương hay Nguyễn Diệu Hoa thực sự chỉ là hy hữu.--PageBreak--

Đoạn đường đời tiếp theo của các hoa hậu khác thường nhuốm dư vị cay đắng hơn nhiều. Trẻ, đẹp như Mai Phương (hoa hậu 2002) nhưng cô cũng đã không tránh khỏi những sự cố không đáng có, khiến một số tờ báo phải làm rùm beng lên chẳng mấy hay ho. Trong một cuộc phỏng vấn, Mai Phương đã nhắc lại câu nói cô rất tâm huyết của nhà thơ Đỗ Trung Quân: “Không thể bắt một thiên tài 16 tuổi cư xử như một người dày dạn kinh nghiệm được”. Và khi được hỏi, Mai Phương nghĩ sao khi nhiều người tiếp xúc với hoa hậu đều nhận xét hoa hậu Mai Phương khá “tồ”, cô đã thốt lên: “Phương nghĩ rằng ở tuổi Phương, từ “ tồ” vẫn có thể chấp nhận được và nghe khá bùi tai”… Nhưng oái oăm thay, đã là hoa hậu thì không nên và không thể là “tồ”… Khổ thế!

Đã có không chỉ một hoa hậu, khi bắt đầu vào cuộc thi nhan sắc đang là sinh viên, lại ở những ngành rất trí tuệ hẳn hoi, nhưng lên ngôi vội rời bỏ giảng đường để lao mình vào con đường nghệ thuật giải trí (ca hát, đóng phim, người mẫu thời trang…) nhìn ngoài tưởng dễ dàng và dễ chịu nhưng ở bên trong, thực ra vô cùng chông gai và cạm bẫy.

Cho tới hôm nay vẫn còn rộn ràng những đàm tiếu quanh số phận của một hoa hậu đa tài bậc nhất ở Tp Hồ Chí Minh. Với thân thế gia đình và khả năng tự có, cô thực ra có đủ mọi dữ kiện để thành đạt trong bất cứ lĩnh vực sáng tạo gì mà cô muốn. Thế nhưng, vương miện hoa hậu quả thực đã buộc cô phải thử sức trong những “cuộc chơi” thật ra là quá tầm so với cô. Và cô đã dễ dàng để cho mình “thua cuộc” nhưng lại với cảm giác hình như mình mới là người ở thế thượng phong.

Các đại gia mà cô đã để mình rơi vào vòng tay của họ có thể giúp cô được rất nhiều điều kiện để vung vinh với thiên hạ nhưng cũng biến cô trở thành mục tiêu chỉ trích của dư luận. Thành ra, người đời biết tới cô như một tài năng nghệ thuật thì ít mà là nguyên nhân của những vụ tai tiếng thì nhiều.

Từng gặp cô không chỉ một lần, người viết bài này thấy rằng thực ra cô rất dễ thương, duyên dáng và sắc sảo (ban giám khảo các cuộc thi hoa hậu không bao giờ nhầm khi trao vương miện, tất cả những hoa hậu của chúng ta đều đẹp và hấp dẫn thật, dù nói cho cùng, có thể họ không chắc đã trội hơn hẳn các á hậu hoặc thậm chí cả những người đẹp bình thường khác). Tiếc thay, cô luôn thiếu một trang nam nhi chân chính đủ sức nhìn ra chân giá trị của cô ở bên cạnh trong mọi tình huống cuộc đời (hoặc giả là cũng đã có những người như thế nhưng họ lại không đáp ứng được các tiêu chí do cô đặt ra về việc, thế nào là một trang nam nhi đích thực của cô).

Ở đâu cũng vậy, người có thu nhập thấp hoặc trung bình, thậm chí khá, không thể đeo trên lưng một hoa hậu. Danh tiếng và nhu cầu của các mỹ nữ, để duy trì phong độ đã được tạo nên của mình, cần những điều kiện vật chất  tương xứng. Ai ở nước ta có được những điều kiện vật chất đó? Câu trả lời, tất cả chúng ta đều đã rõ. Thành ra, nếu các hoa hậu không tự mình kiếm được một công việc có thu nhập xứng đáng thì họ rất dễ bị vỡ mộng. Và thế là, sự lựa chọn cuộc đời riêng của một số hoa hậu “nổi tiếng” dù không hề giống nhau, nhưng đều dẫn đến một kết cục khá buồn.

Trong những trường hợp như thế, chúng ta nên thương cảm cho họ chứ đừng nên giễu cợt hay đắc chí. Và phải cảm thấy tiếc, chúng ta đã tìm ra những nhan sắc để vinh thăng nhưng lại không đủ quan tâm để tạo cho họ những điều kiện thích ứng để sống hợp với vương miện đã được trao.

Thực tế là, các hoa hậu mà chúng ta đã có, sau lúc đăng quang, nếu sống được đàng hoàng, tử tế và không điều tiếng gì thì cũng đã là một tin tốt lành rồi. Nhưng chúng ta còn mong muốn hơn ở họ: họ cần phải làm được nhiều việc công ích để cuộc sống của chúng ta ngày càng đẹp hơn, không chỉ ở hình thức mà ở cả nội dung nữa.

Sau đêm đăng quang đầy thuyết phục, tân hoa hậu Nguyễn Thị Huyền đang là niềm kỳ vọng của tất cả những ai yêu và trọng nhan sắc Việt. Cô đã từng thử sức trong việc đóng phim, dù không mấy nổi bật nhưng dẫu sao cũng là một việc đáng trân trọng. Cô đang mang trên vai mình gánh nặng của một danh hiệu mà tất cả chúng ta đều muốn vun vén thành biểu tượng. Làm gì để Huyền thực sự giữ được phong độ một hoa hậu trong tương lai, để chúng ta có thể tự hào không chỉ vì cô đẹp? Để trả lời câu hỏi này có trách nhiệm của cả cô và tất cả chúng ta. Mong cho hoa hậu Nguyễn Thị Huyền sẽ thuận buồm xuôi gió trên con đường sắp tới