Không chỉ có ngư dân!
Phong Nha - Kẻ Bàng, kỳ quan đệ nhất động có 400 chiếc thuyền máy chở du khách tham quan. Giá vé mỗi khách là 150 nghìn, tiền thuê thuyền là 360 nghìn. 360 nghìn này chủ thuyền được nhận lãnh, họ là những người dân định cư bên dòng sông Son dẫn vào động Phong Nha.
Đang cao điểm mùa du lịch, thế nhưng phải đợi đến 4 ngày thì một chủ thuyền mới đến lượt khách của mình. 500 thợ chụp ảnh cùng chung số phận. Thuyền ngang chở khách vào Phong Nha xếp đầy dưới bến.
Anh taxi của hãng T.S chở tôi dạo một vòng quanh Đồng Hới, than thở: "Còn khoảng 20% du khách đến đây thôi anh. Quảng Bình chỉ có biển và hải sản, bây giờ thì chẳng còn ai dám tắm biển và ăn hải sản nữa rồi".
Biển Nhật Lệ, những hôm tôi lưu trú tuyệt không có người tắm, kể cả du khách. Chỉ còn bể bơi của resort là có người.
Quản lý resort lớn nhất Quảng Bình cười mà như không cười, chắc là cũng không thể vui trong bối cảnh khách vắng, doanh thu giảm đồng nghĩa với thưởng ngoài lương ảnh hưởng nghiêm trọng. Một khu buffet sáng của resort đóng cửa vì không đủ khách.
Tại một khách sạn ven biển, ông chủ hò hét nhân công xây gấp rút để đầu tháng 6 đón mùa du lịch. Tháng 6, khách sạn hoàn thành, nhà giữ xe có một chiếc ôtô và dăm cái xe gắn máy. Ôtô của ông chủ, xe máy của nhân viên. Và bây giờ, đã là cuối tháng 7.
Dãy hàng quán hải sản ven biển vắng hoe, không người. Anh bạn tôi bảo: "Hay ra đó ăn thịt rừng, lấy không khí biển thôi". Tôi xin khất vì ngại tiệc tùng.
Ông anh khác nói: "Phải chi đừng có vụ Formosa, anh em mình ngồi bãi biển chờ thuyền câu mực về, mua nướng ăn ngay. Không mình bao thuyền ra biển vớt cá chuồn ăn với mì gói đã lắm, Hữu ạ. Nhưng giờ thì không còn nữa mô".
Phận ngư dân thì buồn bã lắm rồi, tôi không biết phải lý giải nữa. Chỉ là ngoài ngư dân, còn một đại bộ phận mưu sinh từ nguồn lợi biển cũng đang lao đao. Mà có thể, họ không nằm trong diện được bồi thường của Formosa.
Đôi lúc, hiện thực nằm ngoài khả năng miêu tả của con chữ.